ดันปัญหาสิ่งแวดล้อมเสนอที่ประชุมชาติผู้นำอาเซียน

อาเซียนภาคประชาชนเตรียมเสนอเพิ่มปัญหาสิ่งแวดล้อมต่อ 10 ชาติผู้นำอาเซียนหนุนข้อเสนอหลักประกันสุขภาพถ้วนหน้า 640 ล้านคน ต้องเข้าถึงยาราคาถูก

30 เม.ย. 62 นายกวี จงกิจถาวร ผู้สื่อข่าวอาวุโส ในฐานะตัวแทนองค์กร Southeast Asian Press Alliance กล่าวเปิดเวที "ข้อท้าทายต่างๆในการขับเคลื่อนอาเซียนให้ประชาชนเป็นศูนย์กลางในบริบทการเมืองใหม่ของภูมิภาค" ว่าในฐานะประเทศไทยเป็นเจ้าภาพในการจัดประชุมอาเซียนภาคประชาชนระหว่างวันที่ 17-19 มิ.ย.นี้ ภาคประชาสังคมต้องใช้โอกาสนี้ให้เป็นประโยชน์มากที่สุด

เพราะประเทศถือว่าเปิดพื้นที่มากพอสมควร แม้จะมีการจำกัดการแสดงออกของภาคประชาสังคมบ้าง เพราะรัฐบาลไม่ต้องการให้นำเสนอด้านลบของรัฐบาล แต่ขณะนี้เดียวกันรัฐบาลไทยต้องการเป็นที่ยอมรับในระดับอาเซียน

ดังนั้นภาคประชาสังคมต้องใช้โอกาสนี้ ในสถานที่เหมาะสมผ่านการวิพากษ์เชิงสร้างสรรค์ โดยเฉพาะไทยเป็นเจ้าภาพในการจัดอาเซียนภาคประชาชน ด้วยการต้องทำบางสิ่งบางอย่างให้รัฐบาลไทยในฐานะเป็นประธาน เช่น การเสนอปัญหาสิ่งแวดล้อมเป็นเสาเหลักที่ 4ของประชาคมอาเซียน

ตัวแทนประเทศอินโดนิเซีย เห็นว่า ภาคประชาสังคมต้องเรียกร้องให้ผู้นำอาเซียน ให้ความสำคัญกับปัญหาความยากจน โดยยึดประชาชนเป็นศูนย์กลาง เน้นมิติทางสังคม เพื่อทำให้ประชาชนอาเซียนมีพลังและอำนาจในการแบ่งปันทรัพยากรธรรมชาติ และการแก้ปัญหาความเหลื่อมล้ำ

"โดยในปีนี้อยากเสนอว่าภาคประชาสังคมต้องเสนอวาระที่ทำได้จริงในทั้งอาเซียน เช่น ยุติธรรมทางสังคมและประชาชน นโยบายต้องเป็นสากล เช่น การดูแสุขภาพประชาชนอย่างถ้วนหน้า หรือ ความเสมอภาคทางเพศ การคุ้มครองทางสังคมในประชาชนทุกกลุ่ม ทั้งประชาชนวัยทำงาน เด็ก สตรี และ สร้างหลักประกันการเข้าถึงสาธารณสุขผ่านการปฏิรูปการคลังเพื่อให้สามารถนำงบประมาณมาดูแลสุขภาพประชาชนถ้วนหน้า โดยเฉพาะแรงงานข้ามชาติในประเทศที่นำเข้าแรงงาน เช่น ไทยต้องได้รับการเข้าถึงระบบสาธารณสุข หรือ การเข้าถึงยาราคาถูก เป็นต้น " ตัวแทนภาคประชาชนจากอินโดนีเซีย กล่าว

ตัวแทนกัมพูชา เห็นว่าการเมืองภาคประชาชนที่วาระประชาชน 640 ล้านคน โดย 40% เป็นคนหนุ่มสาว คือพลังสำคัญของอาเซียนในการขับเคลื่อนวาระประชาชนต่อผู้นำอาเซียน พร้อมกับพัฒนากระบวนการประชาธิปไตย เพราะที่ผ่านมาประชาชนเข้าไปมีส่วนร่วมทางการเมืองมีน้อยมาก เพราะประชาชนต้องเป็นศูนย์กลาง และ การเลือกตั้งที่เป็นอิสระและเป็นธรรม ไม่ใช่ผู้นำจะตัดสินได้ทุกอย่าง รัฐบาลที่จำกัดการมีส่วนร่วมของประชาชนถือว่าปัญหาใหญ่ของชาติอาเซียนรวมถึงโครงการพัฒนาของรัฐบาลที่ไม่ได้เป็นสิ่งที่ประชาชนต้องการจริงๆ เช่น รูปแบบเศรษฐกิจการค้าเสรี ที่ควรเป็นเพื่อคนส่วนใหญ่ไม่ใช่เพื่อคนส่วนน้อย

นอกจากนี้ ประเด็นด้านสิ่งแวดล้อม มี 3 เรื่องสำคัญ คือ 1. โครงการลงทุนขนาดใหญ่ของภาครัฐที่แย่งชิงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม เช่น เขื่อนหรือการทำธุรกิจเกษตรขนาดใหญ่ 2. ปัญหาโลกร้อน ได้ส่งผลกระทบต่อความเป็นอยู่ของพี่น้องประชาชน และ 3.ควมหลากหลายทางชีวภาพ นอกจากนี้มีการเสนอให้เรื่องสิ่งแวดล้อมเป็นเสาหลักที่4 จากเดิมมี 3 เสาหลัก คือ เศรษฐกิจ ความมั่นคง และ สังคม เพราะปัญหาสิ่งแวดล้อมมีความสำคัญอย่างมาก

สำหรับปัญหาแรงงาน เรื่องที่น่าเป็นห่วง คือ ผลกระทบของการนำเทคโนโลยีเข้ามาแทนแรงงาน หรือ การเคลื่อนย้ายแรงงานข้ามชาติ ด้านการพัฒนาแรงงานเหล่านี้ให้เข้าถึงสาธารณสุข หรือ ปัญหาโรฮิงญา ที่หลายประเทศไม่ยอมให้การยอมรับหรือพูดคุยเรื่องนี้ บนเวทีอาเซียนภาคประชาชน โดยเฉพาะประเด็นสุขภาพถ้วนหน้า ระบบหลักประกันสุขภาพถ้วนหน้า ภาคประชาสังคมจะต้องทวงถามรัฐบาลของตัวเอง

โดยเฉพาะประเทศใดทรัพยสินทางปัญหา หากมีข้อตกลงรับเรื่องนี้ จะเกิดปัญหาการควบคุมค่ายาลำบากมาก เพราะต้นทุน 70-80% อยู่ในส่วนของสิทธิบัตร ดังนั้นต้องขอให้เจรจาต่อรองกับรัฐบาล สำหรับด้านการลงทุนที่น่าเป็นห่วง คือ ขณะนี้ประเทศจีนปิดการรับขยะจากทั่วโลก จากเดิมทุกประเทศเคยส่งขยะอิเล็กทรอนิกส์ไปจีนเพื่อรีไซเคิล แต่ตอนนี้จีนห้ามนำเข้าขยะอิเล็กทรอนิกส์ จึงเกิดการลงทุนอุตสาหกรรมรีไซเคิลในประเทศต่างๆในอาเซียน จึงต้องระมัดระวังปัญหาทิ้งขยะอิเล็กรอนิกส์หรือสารเคมีอันตรายรั่วไหลไว้ในประเทศที่เปิดเสรีให้มีการลงทุอุตสาหกรรมรีไซเคิลขยะอิเล็กทรอนิกส์