เปลี่ยนม้ากลางศึก: นายกรัฐมนตรี, รัฐมนตรี ลาออก หรือ ยุบสภา ในช่วงวิกฤตโควิด-19
โดย...ไชยันต์ ไชยพร
*******************
ก่อนหน้านี้ ทาง workpointTODAY (https://workpointtoday.com/covid-leaders-resign-01/) ได้นำเสนอตัวอย่างผู้นำบางประเทศที่ตัดสินใจลาออก หลังเผชิญวิกฤติศรัทธาจากประชาชน ผลจากโรคโควิด-19 ได้แก่ นายกรัฐมนตรีมองโกเลีย นายกรัฐมนตรีสโลวาเกีย รัฐมนตรีนิวซีแลนด์ รัฐมนตรีสาธารณสุขเปรู รัฐมนตรีต่างประเทศบราซิล รัฐมนตรีมหาดไทยและรัฐมนตรียุติธรรมจอร์แดน
ผู้เขียนขออนุญาตนำข้อมูลของ workpointTODAY มาจัดระบบโดยรวมกับข้อมูลที่ผู้เขียนเพิ่มเติมเข้าไป ทำให้ได้ข้อมูลดังต่อไปนี้คือ
ต่อไปนี้ เป็นช่วงเวลาและรายชื่อของประเทศที่นายกรัฐมนตรีลาออกในช่วงวิกฤตโรคระบาดโควิด-19
มกราคม พ.ศ. 2564
อิตาลี: นายกรัฐมนตรีอิตาลี ลาออกจากตำแหน่ง หลังจากช่วงที่ผ่านมารัฐบาลอิตาลี ถูกวิพากษ์วิจารณ์การดำเนินนโยบายควบคุมการแพร่ระบาดของเชื้อไวรัสโควิด-19 ที่มีผู้เสียชีวิตไปแล้ว 85,000 ราย
มองโกเลีย: นายกรัฐมนตรีมองโกเลียลาออก หลังประชาชนออกมาประท้วงทางการที่ให้ผู้ป่วยโควิด-19 ที่เป็นหญิงเพิ่งคลอดลูกใส่แค่ชุดนอนท่ามกลางอากาศหนาวจัดขณะเคลื่อนย้ายเข้าศูนย์ควบคุมโรค แม้ว่าก่อนหน้านี้ รัฐบาลจะสามารถจัดการกับโรคระบาดนี้ได้เป็นอย่างดีก็ตาม
มีนาคม พ.ศ. 2564
สโลวาเกีย: นายกรัฐมนตรีลาออก ภายหลังโดนวิจารณ์อย่างหนักถึงการรับมือโควิด-19 ในภาพรวมและการตัดสินใจซื้อวัคซีนสปุตนิกของรัสเซีย
ต่อไปนี้ เป็นรายชื่อของประเทศที่มีการยุบสภาในช่วงวิกฤตโรคระบาดโควิด-19
เมษายน พ.ศ. 2564 มอลโดวา: ยุบสภา แต่ไม่ได้มาจากสาเหตุโควิด-19
พฤษภาคม พ.ศ. 2564 เนปาล: ยุบสภา แต่ไม่ได้มาจากสาเหตุโควิด-19
ซูดานใต้: ยุบสภา แต่ไม่ได้มาจากสาเหตุโควิด-19
ต่อไปนี้ เป็นรายชื่อประเทศที่เปลี่ยนตัวรัฐมนตรีสาธารณสุขและรัฐมนตรีตำแหน่งอื่นๆที่มีสาเหตุมาจากหรือเกี่ยวข้องกับวิกฤตโรคระบาดโควิด-19
กรกฎาคม พ.ศ. 2563
นิวซีแลนด์: รัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข ลาออกจากตำแหน่งหลังถูกวิพากษ์วิจารณ์เกี่ยวกับการฝ่าฝืนมาตรการล็อกดาวน์ โดยได้ขับรถพาครอบครัวไปเที่ยวชายหาด ท่ามกลางการแพร่ระบาดของไวรัส COVID-19
กุมภาพันธ์ พ.ศ.2564
อาร์เยนตินา: รัฐมนตรีสาธารณสุขลาออก สาเหตุจากการให้อภิสิทธิ์ชนบางกลุ่มลัดคิวฉีดวัคซีนโควิด-19
เปรู: รัฐมนตรีสาธารสุขเปรูลาออก สาเหตุจากการใช้อำนาจในฐานะรัฐมนตรี ลัดคิวการฉีดวัคซีนให้กับอดีตประธานาธิบดีเปรู
จอร์แดน: รัฐมนตรีมหาดไทยและรัฐมนตรียุติธรรมลาออก หลังทั้งสองคนถูกเปิดเผยว่า ละเมิดข้อกำหนดล็อกดาวน์ จากการเข้าร่วมงานปาร์ตี้ที่ร้านอาหารแห่งหนึ่งสื่อท้องถิ่นของจอร์แดนระบุว่า รัฐมนตรีทั้งสองคนร่วมงานปาร์ตี้ที่มีผู้เข้าร่วม 9 คน ทั้งๆ ที่กฎหมายกำหนดให้รวมกลุ่มกันได้สูงสุด 6 คนเท่านั้น ขณะเดียวกันภาพที่เผยแพร่ออกมายังพบว่า รัฐมนตรีทั้งสองคนไม่รักษาระยะห่างเพื่อป้องกันการแพร่ระบาดด้วย
มีนาคม พ.ศ. 2564
บราซิล: เปลี่ยนตัวรัฐมนตรีสาธารณสุขเป็นครั้งที่สี่ตั้งแต่เริ่มโรคระบาด
บราซิล: รัฐมนตรีต่างประเทศลาออกจากตำแหน่ง หลังถูกวิจารณ์ถึงความล้มเหลวทางการทูต จนทำให้บราซิลได้รับวัคซีนโควิด-19 น้อยกว่าที่ควรจะเป็น
ปารากวัย: ประธานาธิบดีปารากวัยขอให้คณะรัฐมนตรีลาออก เพราะประชาชนไม่พอใจจากความล้มเหลวในการรับมือกับโรคระบาด
เมษายน พ.ศ. 2564
สาธารณรัฐเช็ก: เปลี่ยนตัวรัฐมนตรีสาธารณสุขเป็นคนที่สี่ในหนึ่งปี จากความล้มเหลวในนโยบายรับมือโรคระบาด
มิถุนายน พ.ศ. 2564
สหราชอาณาจักร: รัฐมนตรีสาธารณสุขลาออก แต่ไม่ใช่มาจากสาเหตุรับมือโควิด-19 ไม่ได้ แต่เป็นเพราะหลังถูกแฉคลิปกอดจูบผู้ช่วยสาว ละเมิดมาตรการเว้นระยะห่าง
กรกฎาคม พ.ศ. 2564
อินเดีย: รัฐมนตรีสาธารณสุขลาอออก เพื่อรับผิดชอบต่อความล้มเหลว ที่ไม่สามารถบริหารจัดการและควบคุมการแพร่ระบาดของโรคได้ จนทำให้ผู้ติดเชื้อในระลอกสองพุ่งขึ้นถึงหลักแสน ซ้ำยังเตียงขาดแคลน ออกซิเจนไม่เพียงพอ จนทำให้มีผู้เสียชีวิตจำนวนมาก
หมายเหตุ: การยุบสภา จะเกิดขึ้นได้เฉพาะประเทศที่ใช้ระบอบการปกครองแบบรัฐสภา
การลาออก ทำได้ทั้งผู้ที่เป็นประธานาธิบดีและนายกรัฐมนตรี แต่จากข้อมูลข้างต้นมีแต่นายกรัฐมนตรีที่ลาออก เหตุผลคือ ในบางประเทศ นายกรัฐมนตรีเป็นหัวหน้าฝายบริหาร แต่ประธานาธิบดีเป็นประมุขของรัฐและไม่ได้เป็นหัวหน้าฝ่ายบริหาร ดังนั้น ประธานาธิบดีจึงไม่ได้รับผิดชอบโดยตรงต่อการบริหารประเทศ จึงไม่จำเป็นต้องลาออกด้วยเหตุผลดังกล่าว
แต่บางประเทศ ประธานาธิบดีเป็นทั้งประมุขของรัฐและหัวหน้าฝ่ายบริหาร แต่ก็ไม่ปรากฎว่ามีประธานาธิบดีที่ทำหน้าที่ทั้งสองนี้ลาออก
ข้อสังเกตที่หนึ่ง:ถ้านับเชิงปริมาณ จะพบว่า จากสาเหตุโควิด-19 ประเทศที่มีผู้นำลาออกหรือเปลี่ยนตัวรัฐมนตรีมีจำนวนน้อยกว่าประเทศที่ผู้นำไม่ลาออกหรือยุบสภาหรือเปลี่ยนตัวรัฐมนตรี
ส่วนการยุบสภาที่เกิดขึ้นในสามประเทศในช่วงที่มีวิกฤตโควิด-19 อันได้แก่ มอลโดวา, เนปาล, ซูดานใต้ ไม่ได้เกิดจากสาเหตุวิกฤตโควิด-19
ข้อสังเกตที่สอง: มีบางประเทศที่ผู้นำได้ประโยชน์จากการเกิดวิกฤตโควิด-19 ได้แก่ ศรีลังกา ที่ต้องเลื่อนเวลาการเลือกตั้งทั่วไปออกไป ทำให้ผู้นำรักษาการอยู่ในอำนาจได้นานขึ้นกว่าปกติและได้เปรียบทางการเมือง จากการใช้กำลังทหาร-ตำรวจเข้าไปช่วยแก้ไขสถานการณ์โควิด-19
**********************