วิบากกรรมนักเคลื่อนไหว สำรวจสารพัดคดีเสี่ยงคุก

โดย...ทีมข่าวการเมืองโพสต์ทูเดย์

เริ่มต้นศักราชปี 2561 ด้วยความร้อนแรงกับสารพัดคดีที่อยู่ในกระบวนการพิจารณาจ่อรอฟังคำพิพากษา

ไล่มาตั้งแต่คดีที่สืบเนื่องกับการชุมนุมทางการเมืองของฝั่งต่างๆ อาทิ คดีแกนนำคนเสื้อแดงบุกบ้านสี่เสาเทเวศร์ของ พล.อ.เปรม ติณสูลานนท์ ประธานองคมนตรีและรัฐบุรุษ เมื่อปี 2550

เมื่อต้นปี 2560 ศาลอุทธรณ์จึงพิพากษาแก้โทษจำคุก วีระกานต์ มุสิกพงศ์ ณัฐวุฒิ ใสยเกื้อ วิภูแถลง พัฒนภูมิไท นพ.เหวง โตจิราการ จาก 2 กระทงเหลือ 1 กระทง เหลือคนละ 2 ปี 8 เดือน ไม่รอลงอาญา

ระหว่างนี้จำเลยได้ยื่นประกันตัวในชั้นศาลฎีกาที่น่าจะรู้ผลในปีนี้ว่าสุดท้ายจะต้องรับโทษแค่ไหน

ส่วนการชุมนุมของกลุ่มพันธมิตรประชาชนเพื่อประชาธิปไตย กรณีชุมนุมบุกรุกทำเนียบรัฐบาล ศาอุทธรณ์มีคำสั่งจำคุก พล.ต.จำลอง ศรีเมือง สนธิ ลิ้มทองกุล พิภพ ธงไชย สมเกียรติ พงษ์ไพบูลย์ สมศักดิ์ โกศัยสุข สุริยะใส กตะศิลา 8 เดือน ไม่รอลงอาญา (เดิมศาลชั้นต้นสั่งจำคุก 2 ปี) ขณะนี้อยู่ระหว่างฎีกาคดี

ขณะที่คดีของ กปปส. อยู่ระหว่างการพิจารณาคดี ทั้งคดีฟ้องละเมิดเรียกค่าเสียหายจากการชุมนุมปิดดีเอสไอ ซึ่งมีพระพุทธะอิสระ พล.ต.สมเกียรติ วัฒนวิกย์กิจ ชุมพล จุลใส นิติธร ล้ำเหลือ และอัญชะลี ไพรีรัก ศาลสั่งร่วมกันชดใช้ค่าเสียหายเป็นเงินกว่า 2,663 ล้านบาท พร้อมดอกเบี้ยร้อยละ 7.5 ต่อปี อยู่ระหว่างการยื่นอุทธรณ์

ทั้งนี้ จะเห็นว่าปี 2560 ที่ผ่านมาเป็นปีที่มีนักการเมืองได้รับโทษจำคุกมากเป็นประวัติการณ์ จากหลายเหตุการณ์ หลายคดี หลายความผิด ได้แก่

รายแรก บุญทรง เตริยาภิรมย์ อดีต รมว.พาณิชย์ ในฐานะประธานอนุกรรมการระบายข้าว เมื่อวันที่ 25 ส.ค. ศาลฎีกาแผนกคดีอาญาของผู้ดำรงตำหน่งทางการเมือง พิพากษาให้บุญทรงมีความผิดจากคดีทุจริตฮั้วประมูลการระบายข้าวแบบรัฐต่อรัฐ หรือจีทูจี ต้องโทษจำคุกเป็นเวลา 42 ปี โดยไม่รอลงอาญา

ในคำพิพากษาระบุว่า บุญทรง ได้รับแต่งตั้งเป็นประธานอนุกรรมการพิจารณาระบายข้าว ได้ให้ความเห็นชอบสัญญาซื้อขายข้าวแบบรัฐต่อรัฐกับบริษัท กว่างตง 1 ฉบับ ลงวันที่ 3 ก.ค. 2555 ตกลงขายข้าวขาว 5% และข้าวขาวหักเอวันเลิศ ปีการผลิต 2555 ปริมาณ 1 ล้านตัน มีการขอแก้ไขสัญญาปรับเพิ่มปริมาณข้าวขาว 5% อีก 1.3 ล้านตัน รวมเป็น 2.3 ล้านตัน ทำให้ประเทศชาติได้รับความเสียหาย 5,694 ล้านบาท

ต่อเนื่องที่ ภูมิ สาระผล อดีต รมช.พาณิชย์ ในคดีเดียวกัน ศาลฎีกาแผนกคดีอาญาของผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมือง มีคำพิพากษาจำคุก 36 ปี ไม่รอลงอาญา

คำพิพากษาระบุว่า กระบวนการดังกล่าวกระทำโดย ภูมิ บุญทรง อภิชาติ จันทร์สกุลพร (เสี่ยเปี๋ยง) และพวก ร่วมกันนำบริษัท กว่างตง และบริษัท ห่ายหนาน รัฐวิสาหกิจของมณฑลมาขอซื้อข้าวกับกรมการค้าต่างประเทศ โดยแอบอ้างว่าได้รับมอบหมายจากรัฐบาลสาธารณรัฐประชาชนจีนมาทำสัญญาซื้อขายแบบรัฐต่อรัฐในราคาต่ำกว่าท้องตลาด โดยหลีกเลี่ยงการแข่งขันราคาอย่างเป็นธรรม อันเป็นการเอาเปรียบแก่กรมการค้าต่างประเทศ

เป็นความผิดตามพระราชบัญญัติว่าด้วยความผิดเกี่ยวกับการเสนอราคาต่อหน่วยงานของรัฐ พ.ศ. 2542 พระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยการป้องกันและปราบปรามการทุจริต พ.ศ. 2542 ประมวลกฎหมายอาญามาตรา 151

ส่วน ยิ่งลักษณ์ ชินวัตร อดีตนายกรัฐมนตรี ซึ่งไม่มารับฟังคำพิพากษาในวันที่ 25 ส.ค. ท่ามกลางกระแสข่าวว่าหลบหนีออกนอกประเทศไปแล้วนั้น ต่อมาศาลได้เผยแพร่คำพิพากษาจำคุก ยิ่งลักษณ์ เป็นเวลา 5 ปี

คำพิพากษาระบุว่า แม้โครงการรับจำนำข้าวเปลือกจะเป็นการดำเนินการตามนโยบายที่รัฐบาลแถลงต่อรัฐสภา แต่หากขั้นตอนปฏิบัติมีการดำเนินการที่ไม่เป็นไปตามบทบัญญัติของกฎหมาย ก็ย่อมถูกตรวจสอบโดยกระบวนการยุติธรรมได้ โดยเฉพาะเป็นการกล่าวหาจำเลยกระทำความผิดต่อตำแหน่งหน้าที่ราชการ มิใช่ข้อบกพร่องหรือดำเนินนโยบายผิดพลาด

อีกทั้งตามพฤติการณ์แสดงให้เห็นว่าจำเลยทราบว่าสัญญาขายข้าวแบบรัฐต่อรัฐไม่ชอบด้วยกฎหมาย แต่ไม่ระงับยับยั้งปล่อยให้มีการส่งมอบข้าวตามสัญญาให้รัฐวิสาหกิจจีนต่อไปอีก อันเป็นการแสวงหาประโยชน์ที่มิควรได้โดยชอบด้วยกฎหมายสำหรับผู้อื่น จึงเป็นการละเว้นการปฏิบัติหน้าที่โดยทุจริต เป็นความผิดตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 157 และ พ.ร.บ.ประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยการป้องกันและปราบปรามการทุจริต พ.ศ. 2542 มาตรา 123/1

ขณะที่ จตุพร พรหมพันธุ์ ประธานแนวร่วมประชาธิปไตยต่อต้านเผด็จการแห่งชาติ (นปช.) ศาลฎีกามีคำพิพากษาเมื่อวันที่ 20 ก.ค. ว่ามีความผิดตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 326, 328, 332 กรณีปราศรัยด้วยเครื่องกระจายเสียงต่อหน้าประชาชนจำนวนกว่าหมื่นคน เมื่อวันที่ 10 พ.ค. 2552 ใส่ความทำนอง อภิสิทธิ์ เวชชาชีวะ สั่งทหารให้ไปยิงประชาชน ต้องโทษจำคุกเป็นเวลา 1 ปี โดยไม่รอลงอาญา

ล่าสุด เมื่อวันที่ 14 ธ.ค. 2560 ศาลฎีกามีคำพิพากษาในอีกคดีหนึ่ง กรณีที่ จตุพร จัดปราศรัยวันที่ 11, 17 ต.ค. 2552 และมีการถ่ายทอดทางสถานีโทรทัศน์ช่องพีเพิลแชนเนลทำให้เข้าใจว่า อภิสิทธิ์ ซึ่งดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรีเป็นคนสั่งฆ่าประชาชน โดยศาลฎีกามีคำพิพากษาแก้โทษจากคำพิพากษาชั้นอุทธรณ์ เหลือจำคุก 12 เดือน ไม่รอลงอาญา

ในปีนี้จึงต้องจับตาบรรดาสารพัดคดีที่อยู่ในกระบวนการยุติธรรมว่าผลสุดท้ายจะออกมาอย่างไร