เปิดศาลทุจริตฯ ติดเครื่องเร่งปราบโกง

โดย...ทีมข่าวการเมืองโพสต์ทูเดย์

ดีเดย์เปิดศาลอาญาคดีทุจริตและประพฤติมิชอบวันนี้ 1 ต.ค. ณ ที่ทำการศาลอาญาคดีทุจริตและประพฤติมิชอบ แห่งแรกบริเวณศรีย่าน ถนนสามเสน พร้อมเริ่มต้นกระบวนการพิจารณาคดีความต่างๆ ที่มีเนื้อหาเข้าข่ายการพิจารณาของศาลนี้ตามกรอบที่กำหนดใน พ.ร.บ.จัดตั้งศาลอาญาคดีทุจริตและประพฤติมิชอบ ซึ่งผ่านความเห็นชอบของสภานิติบัญญัติแห่งชาติ (สนช.) เมื่อวันที่ 16 มิ.ย.ที่ผ่านมา

ศาลนี้จะเป็นศาลชำนัญพิเศษที่ใช้เป็นระบบไต่สวน ต่างจากคดีอาญาทั่วไปที่ใช้ระบบกล่าวหา อีกทั้งศาลนี้จะเหมือนกับศาลฎีกาแผนกคดีอาญาของผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมืองตรงมี 2 ศาล คือ ศาลชั้นต้นและศาลอุทธรณ์ มีองค์คณะผู้พิพากษา 10 องค์คณะ ​มีอธิบดี 1 คน รองอธิบดีอีก 3 คน มีอำนาจพิจารณาคดีที่มีโทษทางอาญาเกี่ยวกับความผิดเจ้าพนักงานและเจ้าหน้าที่ของรัฐทุกประเภทคดี ไม่ว่าจะเป็นตัวการ ผู้ใช้ ผู้สนับสนุน หรือประชาชนที่เกี่ยวข้องเกี่ยวพันให้สินบน หรือเป็นคนกลางเสนอให้สินบนแก่เจ้าพนักงาน

ส่วนผู้ที่จะมาเป็นผู้พิพากษานั้น ให้คัดเลือกจากคนที่เคยเป็นผู้พิพากษาหัวหน้าศาล หรือผู้พิพากษาในศาลอาญาไม่น้อยกว่า 10 ปี จะได้หลักประกันว่ามีผู้พิพากษาที่ชำนาญโดยเฉพาะ

สำหรับคดีที่ฟ้องก่อนวันที่ 1 ต.ค. ทั้งคดีทุจริตเจ้าหน้าที่รัฐซึ่งอยู่ในศาลอาญากว่า 40 คดี ตลอดจน​คดีที่มูลคดีเกิดขึ้นทั่วราชอาณาจักร ศาลจังหวัดประทับรับฟ้องไว้ก่อนแล้วจะไม่ถูกโอนไปศาลอาญาคดีทุจริตและประพฤติมิชอบ และศาลจะรับพิจารณาคดีเฉพาะคดีที่ยื่นฟ้องในวันที่ 1 ต.ค.เป็นต้นไป โดยห้ามมิให้ศาลชั้นต้นอื่นรับคดีที่อยู่ในอำนาจศาลอาญาคดีทุจริตและประพฤติมิชอบไว้พิจารณาพิพากษา

ศาลอาญาคดีทุจริตและประพฤติมิชอบมีเขตตลอด กทม. สมุทรปราการ สมุทรสาคร นครปฐม นนทบุรี และปทุมธานี แต่บรรดาคดีทุจริตและประพฤติมิชอบที่เกิดขึ้นนอกเขตศาลอาญาคดีทุจริตและประพฤติมิชอบกลางจะยื่นฟ้องต่อศาลอาญาคดีทุจริตและประพฤติมิชอบกลางก็ได้ ให้อยู่ในดุลพินิจของศาลอาญาคดีทุจริตและประพฤติมิชอบกลางที่จะไม่รับพิจารณาพิพากษาคดีใดคดีหนึ่งที่ยื่นฟ้องเช่นนั้นได้

คดีทุจริตและประพฤติมิชอบที่อยู่ในอำนาจของศาลอาญาคดีทุจริตและประพฤติมิชอบกลางให้มีความหมายครอบคลุมดังนี้ (1) คดีอาญาที่ฟ้องให้ลงโทษเจ้าหน้าที่ของรัฐในความผิดต่อตำแหน่งหน้าที่ราชการหรือความผิดต่อตำแหน่งหน้าที่ในการยุติธรรมตามประมวลกฎหมายอาญา ความผิดต่อตำแหน่งหน้าที่หรือทุจริตต่อหน้าที่ตามกฎหมายอื่น หรือความผิดอื่นอันเนื่องมาจากการประพฤติมิชอบ

(2) คดีอาญาที่ฟ้องให้ลงโทษเจ้าหน้าที่รัฐหรือบุคคลที่กระทำความผิดฐานฟอกเงิน หรือกระทำความผิดตามกฎหมายว่าด้วยความผิดเกี่ยวกับการเสนอราคาต่อหน่วยงานของรัฐ กฎหมายว่าด้วยการให้เอกชนร่วมลงทุนในกิจการของรัฐ หรือกฎหมายอื่นที่มีวัตถุประสงค์ในการป้องกันและปราบปรามการทุจริตหรือประพฤติมิชอบ

(3) คดีอาญาที่ฟ้องให้ลงโทษบุคคลให้
ความผิดเกี่ยวกับการเรียก รับ ยอมจะรับ หรือ
ให้ ขอให้ รับว่าจะให้ทรัพย์สินหรือประโยชน์อื่นใด หรือการใช้กำลังประทุษร้าย ขู่เข็ญว่าจะใช้กำลังประทุษร้าย หรือใช้อิทธิพลเพื่อจูงใจหรือข่มขืนใจให้เจ้าหน้าที่ของรัฐกระทำการ ไม่กระทำการ หรือประวิงการกระทำใดตามประมวลกฎหมายอาญาหรือกฎหมายอื่น

(4) คดีอาญาที่ฟ้องขอให้ลงโทษเจ้าหน้าที่ของรัฐหรือบุคคลตามกฎหมายที่กำหนดให้เป็นคดีทุจริตและประพฤติมิชอบ

(5) คดีเกี่ยวกับการจงใจไม่ยื่นบัญชีแสดงรายการทรัพย์สินและหนี้สินและเอกสารประกอบ หรือจงใจยื่นบัญชีและเอกสารดังกล่าวด้วยข้อความอันเป็นเท็จ หรือปกปิดข้อเท็จจริงที่ควรแจ้งให้ทราบ

(6) คดีร้องขอให้ทรัพย์สินตกเป็นของแผ่นดินเพราะเหตุร่ำรวยผิดปกติหรือทรัพย์สินเพิ่มขึ้น
ผิดปกติ

อีกด้านหนึ่ง ในส่วนของคดีที่ศาลอาญาคดีทุจริตและประพฤติมิชอบ จะไม่มีอำนาจพิจารณาคดีที่อยู่ใน
อำนาจของศาลฎีกาแผนกคดีอาญาของผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมือง และคดีที่อยู่ในอำนาจของศาลเยาวชนและครอบครัว

นับจากนี้ ศาลทุจริตฯ จะเป็นอีกกลไกสำคัญที่จะมีส่วนช่วยป้องปรามให้การทุจริตในภาคส่วนต่างๆ ลดลง ร่วมกับกลไกอื่นๆ ที่ช่วยให้การทำงานเป็นไปอย่างมีระบบครบวงจร