‘BEN’ อุปกรณ์ช่วยขึ้นลงเตียง

โดย...วราภรณ์ เทียนเงิน

ผลิตภัณฑ์ “อุปกรณ์ช่วยขึ้นลงเตียงแบบปรับนั่งได้ (BEN)” ผลงานนวัตกรรม ที่จะเข้ามาช่วยทำให้ผู้ป่วยลุกจากเตียงได้อย่างสะดวก

“ศราวุธ เลิศพลังสันติ” นักวิจัยอาวุโส หัวหน้าห้องปฏิบัติการการออกแบบและแก้ปัญหาอุตสาหกรรม หน่วยวิจัยการออกแบบและวิศวกรรม ศูนย์เทคโนโลยีโลหะและวัสดุแห่งชาติ (เอ็มเทค) สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ เปิดเผยว่า “อุปกรณ์ช่วยขึ้นลงเตียงแบบปรับนั่งได้ (BEN)” ได้มีการทำวิจัยร่วมกับ “สิทธา สุขกสิ” นักวิจัย เพื่อตอบโจทย์ความต้องการของผู้ป่วย ทำให้ได้รับความสะดวกในการลุกจากเตียง เพื่อกระตุ้นให้อยากออกจากเตียง พร้อมกับดีไซน์เพื่อให้พยาบาลทำงานอย่างคล่องตัวเช่นกัน

“อุปกรณ์ช่วยขึ้นลงเตียงแบบปรับนั่งได้” (BEN) มาจากการที่ทีมวิจัยได้รับโจทย์จากโรงพยาบาล จึงได้ศึกษาจากพยาบาล หัวหน้าพยาบาล และผู้ดูแลผู้ป่วยสูงอายุ พบว่า เตียงโรงพยาบาลในวอร์ดจะสูง แม้มีที่กั้น แต่ผู้ป่วยที่เพิ่งผ่านการผ่าตัดที่ต้องการฟื้นฟูยังมีการพลัดตกหกล้มอยู่บ่อย ดังนั้นอุปกรณ์ที่ดีไซน์ จึงกระตุ้นให้ผู้ป่วยอยากลุกและสร้างความมั่นใจ

ทั้งนี้ ได้ออกแบบโดยพิจารณาจากหลักการยศาสตร์ของผู้สูงอายุของไทย ที่ต้องมีความสูงของที่พักเท้า วางเท้าเหมาะสม มีราวจับมั่นคงแข็งแรง ท่วงท่าของการลุกนั่งหรือการลุกขึ้นยืนต่อจากท่านั่งต้องเหมาะสม หรือไม่มีผลกระทบต่อแผลที่เพิ่งผ่าตัด ส่งผลให้ผู้ป่วยได้มีโอกาสได้นั่งพักก่อนในแต่ละท่วงท่าก่อนจะลุกขึ้นยืน ลดความเสี่ยงในการพลัดตกหกล้มได้

“หลักการคือกระตุ้นให้ผู้สูงอายุ หรือคนที่ฟื้นฟูจากการผ่าตัด ลุกขึ้นนั่งแล้วพยายามกล้าที่จะเดิน มีความมั่นใจในตัวเอง เรียกได้ว่า ยิ่งลุกขึ้นได้เร็ว ยิ่งออกจากโรงพยาบาลได้เร็ว เพื่อลดการนอนติดเตียงให้มากที่สุด ด้วยการกระตุ้นให้ผู้ป่วยมั่นใจ อย่างแรก นั่งพักเท้าได้ อย่างสองคือ ผู้ป่วยสามารถลงได้ เข้าห้องน้ำเองได้มี วอล์กเกอร์ (Walker) อยู่ข้าง และจับวอล์กเกอร์เดินต่อได้ เป็นอุปกรณ์ช่วยกระตุ้นการฟื้นฟูร่างกายให้แอ็กทีฟ ถ้าเป็นผู้สูงอายุคือผู้สูงอายุแอ็กทีฟ เอจจิ้ง ฟื้นฟูตัวเองได้เร็ว” ทีมวิจัย กล่าว

อุปกรณ์มีน้ำหนักประมาณ 10 กิโลกรัม ทำจากไม้สนกับไม้ยางพารา โดยได้ดีไซน์จากสรีระผู้สูงอายุของไทยและญี่ปุ่น ซึ่งระยะของอุปกรณ์ได้ดีไซน์ให้เหมาะกับฝ่าเท้าของผู้สูงอายุ ที่วางแล้วยังวางเท้าได้เต็ม พร้อมดีไซน์ตัวขอบสีให้เป็นสีเขียว เพื่อให้มองเห็นได้ชัดตอนลงและเป็น 2 สเต็ป มีการดีไซน์ร่องของตัวไม้ ให้เป็นการป้องกันในเรื่องของการลื่น ไม่เหมือนเครื่องมือแพทย์ทั่วไปที่เป็นสเตนเลส

“ได้มีการทำงานร่วมกับโรงพยาบาลกลาง ในเครือของ กทม. พร้อมปรับดีไซน์กันมา 3-4 ครั้ง พร้อมกับเพิ่มล้อทำให้เคลื่อนย้ายง่าย ทำความสะอาดได้ง่าย มีการป้องกันการลื่น ส่งผลให้พยาบาลใช้งานง่ายเช่นกัน โดยที่ผ่านมาได้ทำการพัฒนาตัวต้นแบบและกระจายอุปกรณ์ไปทดลองใช้ในโรงพยาบาลหลายแห่ง” ทีมวิจัย กล่าว

กลุ่มลูกค้าจะเป็นโรงพยาบาลและบ้านพักคนชรา รวมถึงบ้านทั่วไป พร้อมกันนี้ มีความสนใจการถ่ายทอดเทคโนโลยีสู่ภาคเอกชน โดยมีบริษัทเอกชนที่เขาสนใจรับไปจำหน่ายต่อในรูปแบบที่ทางโรงพยาบาลหรือที่อยู่อาศัยนำไปปรับใช้ได้ตามความเหมาะสม ซึ่งจะจำหน่ายเชิงพาณิชย์ในราคาเหมาะสม แต่การจำหน่ายเชิงพาณิชย์จะเป็นแบบไม่ได้จำกัดรายเดียว (Non-Exclusive) แต่จะเปิดให้รายอื่นเข้ามารับถ่ายทอดเทคโนโลยีได้ ส่วนสิทธิบัตรเป็นตัวของ สวทช. เอ็มเทค

ถือเป็นอุปกรณ์สำคัญที่จะช่วยเปลี่ยนผู้ป่วยทุกคน ทำให้มีกำลังใจ และความมั่นใจในการลุกจากเตียง สร้างพลังสำคัญในการออกจากเตียง และโรงพยาบาลได้รวดเร็วยิ่งขึ้น