อ่านนิทาน ได้มากกว่าจินตนาการ

“อยากสร้างนิสัยรักการอ่านให้ลูก ต้องอ่านหนังสือกับลูกทุกวัน”

การสร้างลูกรักให้เป็นนักอ่านเป็นเรื่องที่พ่อแม่ทุกคนทำได้ ไม่ใช่ภารกิจยุ่งยาก เพียงหยิบหนังสือนิทานมาสักเล่ม แล้วชวนลูกมาอ่านด้วยกัน ห้วงเวลาแห่งความสุขในครอบครัวก็บังเกิด และมหัศจรรย์แห่งพัฒนาการในทุกๆ ด้านของลูกจะเติบโตขึ้นอย่างสมบูรณ์

นิสัยรักการอ่านของเด็กมาจากพฤติกรรมของผู้เลี้ยงดู ขอเพียงพ่อแม่อ่านหนังสือกับลูกทุกวัน อ่านอย่างตั้งใจ สิ่งละอันพันละน้อยที่ได้จากการอ่านนิทานร่วมกันของลูกกับพ่อแม่ จะถูกบ่มเพาะอยู่ในอุปนิสัย สร้างเสริมเป็นพัฒนาการที่ดีในทุกๆ ด้าน

พญ.อัมพร เบญจพลพิทักษ์ ผู้อำนวยการสำนักพัฒนาสุขภาพจิต กระทรวงสาธารณสุข หนึ่งในนักวิชาการโครงการเอนฟา ไขรหัสอัจฉริยะ ให้ข้อมูลว่า นิทานเป็นเครื่องมือส่งเสริมพัฒนาการในด้านต่างๆ ของเด็ก บูรณาการวิธีกระตุ้นการเรียนรู้ผ่านประสาทสัมผัสทั้ง 5 สายตาที่มองภาพในหนังสือ หูรับฟังเสียงที่พ่อแม่เปล่งออกมา จมูกและลิ้นอยากได้กลิ่นและรสของนิทาน สังเกตได้ว่าเด็กเล็กมักจะเอาหนังสือมาดมและดูดกัดไปพร้อมๆ กับการมองภาพและพยายามเปิดหน้าถัดไปซึ่งเป็นการเรียนรู้ด้วยผิวสัมผัส และพัฒนากล้ามเนื้อมัดเล็กที่มือไปด้วยกัน ยังไม่รวมถึงการสัมผัสด้านอารมณ์ และความรู้สึกรักจากพ่อแม่ที่โอบกอดเขาเอาไว้ทุกครั้งที่อ่านหนังสือด้วยกัน

อ่านนิทานอย่างไรดี

พ่อแม่ควรเลือกนิทานที่มีภาพประกอบใหญ่ใช้ถ้อยคำสั้น กลไกการอ่านนิทานเหล่านี้ส่งผลดีต่อสติปัญญาและความเฉลียวฉลาดของลูก นอกจากนี้ลูกยังได้เรียนรู้คำศัพท์ต่างๆ เก็บไว้เป็นคลังคำในสมองเพื่อจะได้นำออกมาใช้เมื่อเข้าสู่วัยเรียน และยังได้เรียนรู้ภาษากายกับภาษาพูดไปพร้อมกันด้วย เพราะเด็กจะสัมผัสได้ถึงความรักของพ่อแม่ ทำให้รู้สึกว่าตัวเองมีคุณค่าเกิดความภาคภูมิใจและความเชื่อมั่นในตัวเอง

ในช่วงปฐมวัย (3-5 ขวบ) การอ่านนิทานที่มุ่งเน้นการปลูกฝังคุณธรรม จริยธรรม และอุปนิสัยที่ดี เด็กวัยนี้ยังอ่านหนังสือเองไม่ได้ ภารกิจจึงยังอยู่ในมือพ่อแม่ การอ่านนิทานแต่ละเรื่องจึงควรสอดแทรกความรู้อื่นๆ เพิ่มเติมเข้าไป นอกเหนือจากสาระที่มีในนิทาน พ่อแม่อย่าเร่งรีบที่จะอ่านนิทานให้จบโดยเร็ว เพราะลูกจะไม่มีเวลาพิจารณาสาระและข้อคิดที่แฝงอยู่ นอกจากนี้การอ่านเรื่องราวที่เกินกว่าวัยร่วมบ้าง เช่น วัย 3-5 ขวบ อ่านนิทานสำหรับเด็กประถม (6-8 ขวบ) จะช่วยเพิ่มการเรียนรู้คำศัพท์และสำนวนโวหารที่หลากหลายได้

นิทานเสริมประสบการณ์ชีวิต

คุณแม่ดวงธิดา นครสันติภาพ กับน้องใบบุญ อายุ 11 เดือน บอกกับเราว่า กิจกรรมที่ทำร่วมกันสองคนแม่ลูกเป็นพิเศษก่อนนอน คือการอ่านหนังสือนิทานให้น้องฟังเพื่อฝึกการสื่อสาร แม้ว่าน้องจะยังเด็ก แต่เขาก็สนใจในสีสันของสมุดภาพเป็นอันดับแรก และเขาก็จะนั่งนิ่งบนตักให้เราเล่าเรื่องจนจบ แต่นิทานสำหรับน้องไม่ได้ยืดยาวเป็นเรื่องเป็นราว ส่วนใหญ่จะผูกเรื่องสั้นๆ แต่เน้นคำพ้องเสียง มีลงจังหวะให้เขาสนใจฟัง คือเป็นการฝึกสมาธิน้องก่อนนอนไปด้วย

“ถ้าน้องโตขึ้นอยากให้เขารู้จักโลกที่เรารู้จัก อยากให้เขาคิดบวกกับชีวิตตัวเอง อยากให้เขามีความสุข ไม่อยากให้เขาร่ำรวย หรือมีชื่อเสียง เพราะตรงนั้นมันเป็นโลกของวัตถุไม่ใช่ความสุขจริงๆ อยากให้เขารักคนอื่นเป็นและมีความสุขบนโลกใบนี้”