กบิลพรหมตัดหัวบูชาธรรม

โดย...อ.ตุ้ย วรธรรม

เมื่อพูดถึงสงกรานต์ หากไม่พูดถึงคนสองคน ระหว่าง กบิลพรหม กับ ธรรมบาลกุมาร เห็นทีคงไม่รู้ที่มาที่ไปของตำนานวันสงกรานต์ แต่ทว่าตำนานสงกรานต์อาจจะน้อยกว่าการที่เราท่านจะได้สดับต่อไปนี้

ต้องบอกว่า กบิลพรหม กับ ธรรมบาลกุมาร อาจเป็นชะตาลิขิตให้ทั้งคู่โคจรมาพบกัน คนหนึ่งเป็นมหาพรหมอยู่พรหมโลก มีอานุภาพ มีปัญญารอบรู้ในธรรมมาก อีกคนเป็นเด็กที่เทวดาส่งมาเกิด ฉลาดเฉลียว ปัญญาไวเหนือผู้ใหญ่

ธรรมบาลกุมารที่ว่าเทวดาส่งมาเกิดนั้น เรื่องมีว่า เศรษฐีคนหนึ่งรวยมากแต่ไม่มีลูกเชยชม เวลาไปไหนผู้คนก็ดูแคลนประมาณว่า มีเงินเต็มบ้านแต่ไม่มีปัญญาหาลูก วันหนึ่งถูกนักเลงขี้เมาแซวถึงกับพูดไม่ออก เกิดทุกข์โทมนัสใจมากเพราะทำทุกอย่างแล้วก็ไม่มีลูก สุดท้ายจึงเลือกใช้วิธีการบนบานขอลูกต่อรุกขเทวดาสิ่งศักดิ์สิทธิ์ประจำต้นไทรใหญ่ริมน้ำไม่ไกลจากบ้าน จนรุกขเทวดาเห็นใจได้ไปบอกให้พระอินทร์ช่วย

ไม่ช้าไม่นานพระอินทร์ก็ประทานเทพบุตรองค์หนึ่งนามว่า “ธรรมบาล” ไปปฏิสนธิในครรภ์ของภรรยาเศรษฐี กาลเวลาสมควรแก่ครรภ์ภรรยาเศรษฐีจึงได้คลอดลูกเศรษฐีจึงตั้งชื่อว่า “ธรรมบาล” ซึ่งเป็นชื่อเดียวกับเทพบุตรธรรมบาล

เด็กน้อยธรรมบาลพอเกิดมาแล้วเก่งเหนือมนุษย์ มีความสามารถพิเศษ เข้าใจภาษาสัตว์โดยเฉพาะนกได้เป็นอย่างดี จบไตรเพทเมื่อ 7 ขวบ ยิ่งกว่านั้นเป็นอาจารย์บอกมงคลต่างๆ แก่ผู้คน ใครมีปัญหาอะไรหรือจะทำอะไร คิดไม่ออก บอกไม่ถูก ไม่ต้องกังวลเพราะธรรมบาลกุมารสามารถสลายความกังวลไปสิ้น

ความดังของธรรมบาลกุมารขจายไปทั่วทิศานุทิศ ทำให้กบิลพรหมอยู่เฉยไม่ได้ เพราะแต่ไหนแต่ไรไม่เคยมีใครที่จะมาชนะปัญญาอันล้ำเลิศของตนได้ ท้าประลองกับใคร ผู้นั้นก็แพ้หมดทางสู้ ดังนั้น เก่งใหญ่จึงต้องท้าประลองเก่งเล็ก ให้รู้กันไปว่าใครจะแน่กว่ากัน

ว่าแล้วกบิลพรหมก็ลงไปถามปัญหา 3 ข้อ ต่อธรรมบาลกุมารว่า ตอนเช้าศรี หรือ สิริ ของคนอยู่ที่ไหน ตอนเที่ยงอยู่ที่ไหน และตอนค่ำอยู่ที่ไหน โดยมีศีรษะของตนเป็นเดิมพันถ้าธรรมบาลสามารถแก้ได้ แต่ถ้าแก้ไม่ได้ธรรมบาลต้องถูกตัดศีรษะเช่นกัน

ศึกเดิมพันหัว เกิดขึ้นเสร็จสรรพ

ปัญหา 3 ข้อสร้างความหนักใจต่อธรรมบาลมากถึงขนาดต้องขอเวลา 7 วัน แต่ล่วงไป 6 วันก็หาคำตอบไม่ได้ จึงออกจากปราสาทไปนอนใต้ต้นตาล พร้อมคิดจะขอตายที่นี่ดีกว่าไปตายด้วยอาญาของกบิลพรหม

ขณะนอนบังเอิญนกอินทรสองผัวเมีย จับอยู่ข้างบนก็ได้สนทนากันโดยฝ่ายผัวได้พูดว่าพรุ่งนี้ไม่ต้องหาอาหารกินที่ไหนเพราะธรรมบาลกุมารต้องตายเพราะตอบปัญหากบิลพรหมไม่ได้

นกผู้เมียจึงถามถึงปัญหาของกบิลพรหมพร้อมคำตอบจากนกสามี นกอินทรีที่ตอนนี้ดูฉลาดกว่าธรรมบาลกุมารจึงไขคำตอบเป็นข้อๆ ว่า ตอนเช้าศรี หรือ สิริ (ราศี) ของคนอยู่ที่หน้า เพราะตอนเช้าตื่นมาต้องล้างหน้าทุกเช้า ตอนเที่ยงอยู่ที่อกซึ่งร้อนมาก คนเราจะต้องเอาน้ำมาลูบที่บริเวณอกให้เย็น และตอนเย็นอยู่ที่เท้า เพราะต้องล้างเท้าก่อนเข้านอน

จะว่าธรรมบาลกุมารโง่คงไม่ได้เพราะฟังภาษานกรู้เรื่อง เขาจึงนำคำเฉลยนี้ไปตอบกบิลพรหมในวันรุ่งขึ้น และคำตอบนี้ก็ทำให้กบิลพรหมถึงกับต้องตัดศีรษะของตนเพื่อบูชาธรรมและปัญญาของธรรมบาล

อย่างไรก็ตาม ถ้ากบิลพรหมไม่เคารพธรรม ไม่มีทางที่กบิลพรหมจะตัดศีรษะของตนและธรรมในที่นี้คือ “สัจจะ” นั่นเอง