ปีที่ 10 งานสมโภชพระธาตุ วัดไทยกุสินาราเฉลิมราชย์

เรื่อง: วรธาร ทัดแก้ว

ตั้งแต่วัดไทยกุสินาราเฉลิมราชย์ รัฐอุตตรประเทศ สาธารณรัฐอินเดีย เริ่มจัดงานสมโภชและนมัสการพระบรมสารีริกธาตุและเป็นงานประจำปีของวัดที่จัดอย่างยิ่งใหญ่ อลังการ และงดงาม ทั้งในส่วนของกิจกรรมที่หลากหลาย ขบวนแห่พระบรมสารีริกธาตุและพระพุทธปรินิพพาน จากวัดไทยกุสินาราเฉลิมราชย์ ไปยังพระสถูปพุทธปรินิพพาน ณ สาลวโนทยาน และมกุฏพันธนเจดีย์ สถานที่ถวายพระเพลิงพระบรมศพ พระบรมศาสดา ชาวพุทธจากทั่วทุกมุมโลก โดยเฉพาะพุทธศาสนิกชนไทยนิยมเดินทางไปร่วมงานจำนวนมาก

ทุกปีเมื่อวันมาฆบูชาเพ็ญเดือน 3 มาถึง จึงเป็นอันรู้กันว่า งานสมโภชและนมัสการพระบรมสารีริกธาตุ วัดไทยกุสินาราเฉลิมราชย์ ได้เริ่มขึ้นแล้ว โดยงานจัด 7 วัน เริ่มฟอร์มงานตั้งแต่ก่อนวันมาฆบูชา 1 วัน แต่ไฮไลต์ของงานจริงๆ จะอยู่ในช่วง 2 วันสุดท้าย เกี่ยวกับพิธีแห่พระบรมสารีริกธาตุ สำหรับปี 2562 เป็นการจัดปีที่ 10 ระหว่างวันที่ 18-24 ก.พ. พิธีแห่พระบรมสารีริกธาตุ เริ่มวันที่ 23-24 ก.พ. โดยพระบรมสารีริกธาตุที่อัญเชิญขึ้นบุษบกในขบวนแห่นั้น เป็นพระบรมสารีริกธาตุที่พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร รัชกาลที่ 9 พระราชทานให้กับวัดไทยกุสินาราเฉลิมราชย์ ประดิษฐานในพระมหาเจดีย์มหาธาตุราชศรัทธา

งานสมโภชปี 2562 ได้รับเมตตาจาก พระพรหมวชิรญาณ กรรมการมหาเถรสมาคม เจ้าอาวาสวัดยานนาวา ผู้ปฏิบัติหน้าที่ประธานสำนักงานกำกับดูแลพระธรรมทูตไปต่างประเทศ เดินทางมาเป็นประธานฝ่ายสงฆ์ ส่วนประธานฝ่ายฆราวาส ได้ “ชุตินทร คงศักดิ์” เอกอัครราชทูต ณ กรุงนิวเดลี ที่เดินทางมาพร้อมภริยา

พระธรรมโพธิวงศ์ เจ้าอาวาสวัดไทยพุทธคยา หัวหน้าพระธรรมทูตสายประเทศอินเดีย-เนปาล ประธานสงฆ์วัดไทยกุสินาราเฉลิมราชย์ เล่าที่มาของการจัดงานสมโภชและนมัสการพระบรมสารีริกธาตุว่า วัดไทยกุสินาราเฉลิมราชย์ สร้างขึ้นเมื่อปี 2537 เพื่อเทิดพระเกียรติในหลวงรัชกาลที่ 9 ในโอกาสที่พระองค์ทรงครองสิริราชสมบัติครบ 50 ปี ซึ่งในวัดจะมีปูชนียสถานสำคัญ คือ พระมหาเจดีย์มหาธาตุราชศรัทธาที่พระองค์ทรงโปรดเกล้าฯ ให้สร้างขึ้นด้วยพระราชทรัพย์จำนวนหนึ่ง

“เมื่อสร้างเสร็จพระองค์ท่านได้พระราชทานพระบรมสารีริกธาตุ พร้อมเส้นพระเกศาของพระองค์มาประดิษฐานในพระมหาเจดีย์ โดยสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จฯ แทนพระองค์มาทรงประกอบพิธีดังกล่าว ดังนั้น ด้วยสำนึกในพระมหากรุณาธิคุณที่หาที่สุดมิได้ ทางวัดจึงเห็นสมควรจัดงานสมโภชและนมัสการพระบรมสารีริกธาตุขึ้น เพื่อเปิดโอกาสให้ชาวพุทธได้มาสักการะพระบรมสารีริกธาตุอย่างใกล้ชิด และเพื่อให้เกิดประเพณีอันดีงามตลอดจนเป็นการสืบทอดอายุพระพุทธศาสนาให้สถาพรต่อไป”

อิงประเพณีในครั้งพุทธกาล

พระครูนรนาถเจติยาภิรักษ์ ผู้ปฏิบัติหน้าที่ดูแลวัดไทยกุสินาราเฉลิมราชย์ ประธานคณะกรรมการจัดงานสมโภชและนมัสการพระบรมสารีริกธาตุ วัดไทยกุสินาราเฉลิมราชย์ กล่าวว่า พิธีสมโภชพระบรมสารีริกธาตุนั้นเกิดขึ้นครั้งแรกหลังพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพพระพุทธเจ้าที่มกุฏพันธนเจดีย์ เมืองกุสินารา (ปัจจุบันกุสินารามีสถานะเป็นจังหวัดหนึ่งในรัฐอุตตรประเทศของอินเดีย เรียก กุศินาคาร์) โดยพวกเจ้ามัลละ กษัตริย์แห่งแคว้นวัชชี ได้จัดพิธีสมโภชขึ้น อย่างสมพระเกียรติ ตลอด 7 วัน 7 คืน มีการแห่พระบรมสารีริกธาตุรอบเมืองกุสินารา ก่อนจะมอบหมายให้โทณพราหมณ์แบ่งให้กับเมืองต่างๆ 8 เมืองนำไปบูชา ในส่วนของเจ้ามัลละเองก็จัดสมโภชอย่างยิ่งใหญ่ทุกปี

“งานสมโภชพระธาตุ วัดไทยกุสินาราฯ ก็จัด 7 วัน แต่กิจกรรมหลักจะมีในช่วง 2-3 วันสุดท้าย เป็นพิธีแห่พระธาตุ ซึ่งเราพยายามจัดตามราชประเพณีในครั้งพุทธกาลอย่างสมพระเกียรติและเป็นไปตามยุคสมัย โดยเฉพาะขบวนอัญเชิญพระบรมสารีริกธาตุ ขบวนอัญเชิญพระพุทธปรินิพพาน และขบวนอัญเชิญ พระบรมฉายาลักษณ์ พระบาทสมเด็จพระปรมินทร
มหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร รัชกาลที่ 9 จากวัดไทยกุสินาราเฉลิมราชย์ ไปยังสาลวโนทยานและมกุฏพันธนเจดีย์นั้นยิ่งใหญ่อลังการถ้าใครได้เห็นหรือได้ร่วมในพิธีเชื่อว่าจะเกิดปีติอย่างแรงกล้า” พระครูนรนาถเจติยาภิรักษ์ กล่าว

อย่างที่กล่าวข้างต้นว่างานสมโภชมีกิจกรรมหลากหลายและมีพิธีแห่พระบรมสารีริกธาตุที่จัดยิ่งใหญ่ ทำให้เป็นที่รู้จักในหมู่ชาวพุทธมานาน โดยเฉพาะคนไทยในระยะ 6-7 ปีมานี้เดินทางมาร่วมงานจำนวนมากและเพิ่มขึ้นทุกปี ทั้งมาในรูปแบบของการช่วยงานและมาแสวงบุญโดยเฉพาะ สัดส่วนในคนอินเดียก็เป็นที่รู้จักกว้างขวางเพราะมีสื่อประเทศอินเดียประโคมข่าวทุกปี อย่างงานแถลงข่าวงานสมโภชและนมัสการพระบรมสารีริกธาตุ ประจำปี 2562 เมื่อวันที่ 20 ก.พ. ที่พลับพลารับเสด็จ วัดไทยกุสินาราเฉลิมราชย์ ก็มีสื่อมวลชนอินเดียเดินทางมาทำข่าวมากกว่า 20 สำนักข่าว

พระธุดงค์ธรรมยาตรา 120 รูป ร่วมงาน

นอกจากชาวพุทธและคนอินเดียมาร่วมงานแล้ว พระธุดงค์จำนวน 120 รูป ในโครงการธุดงค์ธรรมยาตรา ตามรอยบาทพระศาสดา พุทธภูมิ อินเดีย-เนปาล รุ่นที่ 6 ภายใต้กองงานพระธรรมทูต อินเดีย-เนปาล ซึ่งมี พระครูนรนาถเจติยาภิรักษ์ (สมพงศ์) ผู้ปฏิบัติหน้าที่ดูแลวัดไทยกุสินาราเฉลิมราชย์ เป็นผู้ดูแลโครงการฯ ได้เดินธุดงค์มาถึงวัดไทยกุสินารา เพื่อเตรียมเข้าร่วมงานสมโภชฯ

“คณะพระธุดงค์ทั้ง 120 รูป นำโดย พระอาจารย์ประวัติ ปวตฺโต ได้ออกเดินธุดงค์ธรรมยาตราจากวัดไทยพุทธคยา ตั้งแต่วันที่ 28 ธ.ค. 2561 ไปยังสังเวชนียสถานทั้ง 4 แห่งและสถานที่สำคัญทางพระพุทธศาสนาอื่นๆ ทั้งในอินเดียและเนปาล กระทั่งวันที่ 53 ของการเดินธุดงค์คณะได้เดินทางถึงวัดไทยกุสินาราฯ ในวันที่ 19 ก.พ.อันเป็นมาฆบูชาพอดี ซึ่งการเดินทางมาถึงในวันที่ 19 ก.พ.นั้นเป็นไปตามกำหนดการเดินธุดงค์ที่วางไว้แต่ต้น เพื่อมาทันร่วมงานสมโภชพระธาตุ

อาตมาได้นำท่านเหล่านั้น ร่วมเวียนเทียนรอบพระมหาเจดีย์ โดยมีชาวพุทธร่วมเวียนเทียนด้วยประมาณ 250 คน ส่วนวันที่ 23 และ 24 อันเป็นวันแห่พระบรมสารีริกธาตุ ท่านพระธุดงค์เหล่านี้ก็ได้ร่วมในขบวนร่วมกับคณะสงฆ์จากชาติต่างๆ เช่น เมียนมา ลาว กัมพูชา จีน เวียดนาม อินเดีย ญี่ปุ่น รวมทั้งพระสงฆ์จากประเทศไทย หลังเสร็จงานสมโภชก็ได้เดินทางมุ่งสู่กรุงสาวัตถี ต่อด้วยสังกัสสะ มาพุทธคยา และมีกำหนดเดินทางกลับประเทศไทยในวันที่ 1 เม.ย. 2562”

ประกวดวาดภาพระบายสี บวชเณรอินเดีย

วันที่ 21 ก.พ.ช่วงเช้าเวลา 9 โมง มีกิจกรรมการประกวดวาดภาพระบายสีในหัวข้อ “พระพุทธเจ้า มหาศาสดาโลก” ณ สถาบันโพธิคยาวิชชาลัย 980 วัดไทยกุสินาราเฉลิมราชย์ โดยได้รับการตอบรับจากโรงเรียนต่างๆ ในตำบลกุสินาคาร์เป็นอย่างดี อีกทั้งได้รับเกียรติจาก มณเฑียร ชูเสือหึง จิตรกรเชี่ยวชาญสำนักช่างสิบหมู่กรมศิลปากร และก่อเกียรติ ทองผุด นายช่างศิลปกรรม กรมศิลปากร เป็นกรรมการตัดสิน เวลา 10.30 น. ทำบุญตักบาตรถวายภัตตาหารเพลพระธุดงค์ตามรอยบาทพระศาสดา 120 รูป

ขณะที่ภาคค่ำ เวลา 5 โมงเย็น พระครูนรนาถเจติยาภิรักษ์ ผู้ปฏิบัติหน้าที่ดูแลวัดไทยกุสินาราเฉลิมราชย์ ประธานฝ่ายสงฆ์ และพงษ์ฤทธิ์ ศรีสมิตร คหบดีชาวเชียงราย ประธานฝ่ายฆราวาส ได้ทำพิธีปลงผมเด็กชายอินเดีย ในโครงการบรรพชาสามเณร จำนวน 120 รูป เนื่องในงานสมโภชและนมัสการพระบรมสารีริกธาตุ ณ ลานพระบรมรูป พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร ประกอบพิธีบรรพชาวันที่ 22 ก.พ. เวลา 4 ทุ่ม

บำเพ็ญกุศลถวายบูรพกษัตริย์

เช้าวันที่ 23 ก.พ. ณ ลานด้านหน้าพระบรมรูป พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร มีพิธีบวงสรวงสักการะเทพยดา สิ่งศักดิ์สิทธิ์ จากนั้นเวลา 11.00 น. ประกอบพิธีบำเพ็ญกุศลทักษิณานุปทานถวายบูรพมหากษัตริย์โดยพระสงฆ์ทรงสมณศักดิ์ 10 รูป พระพรหมวชิรญาณ เป็นประธานในพิธี ส่วนประธานฝ่ายฆราวาส คือ ชุตินทร คงศักดิ์ เอกอัครราชทูต ณ กรุงนิวเดลี ในงานมีพระเถรานุเถระ เช่น พระธรรมปัญญาบดี อธิบดีสงฆ์ วัดมหาธาตุ พระธรรมโพธิวงศ์ เจ้าอาวาสวัดไทยพุทธคยา หัวหน้าพระธรรมทูตสายประเทศอินเดีย-เนปาล ประธานสงฆ์วัดไทยกุสินาราเฉลิมราชย์ พระธุดงค์โครงการธุดงค์ธรรมยาตราฯ และพุทธศาสนิกชนทั้งชาวไทยและชาวอินเดียร่วมในพิธีจำนวนมาก

อัญเชิญพระบรมธาตุไปสาลวโนทยาน

วันที่ 23 ก.พ. เวลา 15.30 น. ขบวนอัญเชิญพระบรมสารีริกธาตุ เครื่องราชสักการะ ขบวนช้าง ขบวนม้า พลทหาร พระมหาเถระ พระสงฆ์นานาชาติ พุทธศาสนิกชนจำนวนมาก จากวัดไทยกุสินาราเฉลิมราชย์ สู่สาลวโนทยาน ได้รับเกียรติจาก MAHARAJA BAHADUR H.M. MRIGENDRA PRATAP SHAHI เจ้ามัลละกษัตริย์ พระมหากษัตริย์ผู้สืบเชื้อสายจากเจ้ามัลละกษัตริย์ ผู้ปกครองแคว้นวัชชี นครกุสินารา พร้อมด้วยมหาราชินี ราชโอรส ราชธิดา จัดราชรถโบราณ 200 ปี และข้าราชบริพาร 25 คน ร่วมขบวนแห่ในครั้งนี้

พระพรหมวชิรญาณ กรรมการมหาเถรสมาคม เจ้าอาวาสวัดยานนาวา ผู้ปฏิบัติหน้าที่ประธานสำนักงานกำกับดูแลพระธรรมทูตไปต่างประเทศ พระธรรมปัญญาบดี อธิบดีสงฆ์ วัดมหาธาตุ พระกิตติโสภณวิเทศ เจ้าอาวาสวัดนาคปรก ร่วมอนุโมทนา พระธรรมโพธิวงศ์ (วีรยุทฺโธ) เจ้าอาวาสวัดไทยพุทธคยา หัวหน้าพระธรรมทูตสายประเทศอินเดีย-เนปาล ประธานสงฆ์วัดไทยกุสินาราเฉลิมราชย์ พระครูนรนาถเจติยาภิรักษ์ (สมพงศ์) ประธานคณะกรรมการจัดงาน ร่วมอัญเชิญพระไตรปิฎกสาธยายในขบวนอัญเชิญพระบรมสารีริกธาตุ มีพระธุดงค์ธรรมยาตราตามรอยบาทพระศาสดา 120 รูป ร่วมอัญเชิญพร้อมพระสงฆ์นานาชาติ

อัญเชิญพระพุทธปรินิพพานไปมกุฏพันธนเจดีย์

วันที่ 24 ก.พ. เวลา 7 โมงครึ่ง ตั้งขบวนอัญเชิญพระพุทธรูปปางปรินิพพาน พร้อมเครื่องราชสักการะพระราชทานจากสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 10 พระบรมวงศานุวงศ์ และสมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ สมเด็จพระสังฆราชสกลมหาสังฆปริณายก เคลื่อนขบวนจากสาลวโนทยาน ไปยังสถานที่ถวายพระเพลิงพระพุทธเจ้า (มกุฏพันธนเจดีย์) เมื่อถึงสถานที่ถวายพระเพลิงพระพุทธเจ้า ประกอบพิธีถวายเครื่องราชสักการะและสวดมนต์บูชา พิธีถวายน้ำสรงพระราชทาน เถราภิเษกพระพุทธบาท ณ มกุฏพันธนเจดีย์ เสร็จแล้วตั้งขบวนอัญเชิญพระบรมสารีริกธาตุ กลับสู่วัดไทยกุสินาราเฉลิมราชย์ และถวายภัตตาหารเพลพระสงฆ์

เทกระจาดแจกทานมอบอุปกรณ์การศึกษา

กิจกรรมสุดท้ายของวันที่ 24 ก.พ. คือ จัดงานเทกระจาดแจกทาน มอบอุปกรณ์การศึกษา และทุนการศึกษาแก่เด็กๆ เมืองกุสินารา จำนวน 650 คน ในการนี้ พระเทพปฏิภาณกวี ผู้ช่วยเจ้าอาวาสวัดประยุรวงศาวาสวรวิหาร พระครูนรนาถเจติยาภิรักษ์ (สมพงศ์) ผู้ปฏิบัติหน้าที่ดูแลวัดไทยกุสินาราเฉลิมราชย์ นำคณะของ ไพศาล คุนผลิน บริษัท ไทยพัฒนาประกันภัย ณรงค์ฤทธิ์ เอี่ยมเจริญยิ่ง ประธานมูลนิธิวัดไทยกุสินาราเฉลิมราชย์ เทกระจาด แจกทาน มอบอุปกรณ์การศึกษา และทุนการศึกษาแก่เด็กนักเรียน และมอบเครื่องดนตรี แก่ผู้ชนะการแข่งขันร้องเพลงสรรเสริญพระพุทธเจ้า และมอบอุปกรณ์เครื่องเขียนแก่ผู้ชนะการแข่งขันวาดภาพระบายสีพระพุทธเจ้ามหาศาสดาโลก