บ้านดงบัง จากแหล่งเพาะต้นไม้สู่การเรียนรู้พืชพันธุ์สมุนไพร

โดย...กั๊ตจัง

ถนนทั้งเส้นความยาวกว่า 5 กม. ของทางหลวงชนบท ปจ.4019 จ.ปราจีนบุรี คือแหล่งเพาะพันธุ์ต้นไม้ที่ใหญ่ที่สุดในประเทศไทย ซึ่งบอกได้เลยว่าตลาดต้นไม้ที่วางขายทั่วภาคกลางนั้น ส่วนใหญ่ผลิตจากสถานที่แห่งนี้ นั่นคือตลาดต้นไม้บ้านดงบัง

การเดินทางมาที่บ้านดงบังนี้ จากกรุงเทพฯ ให้ขับรถมุ่งหน้ามาทางอุทยานแห่งชาติเขาใหญ่ พอถึงแยกสมเด็จพระนเรศวร ให้ตรงมาต่อตามทางถนนสาย 33 มุ่งหน้า จ.ปราจีนบุรี จนถึง ต.ดงขี้เหล็ก ประมาณหลักกิโลเมตรที่ 165 ให้เลี้ยวขวาเข้าถนนทางหลวงชนบท ปจ.4019 หรือง่ายที่สุดตั้งพิกัดไปวัดศรีเงินเจริญสุข ต.ดงขี้เหล็ก

อย่างไรก็ไม่มีหลงทางแน่นอน ทั้งหมดนี้ใช้เวลาเดินทางจากกรุงเทพฯ ไม่เกิน 2 ชั่วโมงเท่านั้น

สิ่งแรกที่คุณจะได้เห็น ก็คือร้านต้นไม้ที่เปิดเรียงรายจากถนนหลักไปยาวจนสุดขอบฟ้า หากคิดจะเดินซื้อเราแนะนำว่าขับรถดีกว่า

เพราะแต่ละร้านเขามีพื้นที่กันเป็นไร่ๆ มีต้นหลากหลายนานาพรรณ ชนิดที่เรียกว่าถามหาต้นไหนก็ต้องมีขายที่นี่หมด เว้นแต่ไม้ต่างประเทศ ไม้เมืองหนาวที่ต้องอาศัยพื้นที่ปลูกเฉพาะเท่านั้นบ้านดงบังถึงไม่มี

สินค้าที่ขายดีที่สุดในตลาดนี้ก็มีอย่างต้นโมก ต้นแก้ว และเฮลิโคเนีย หรือจะเป็นตระกูลไผ่อย่างไผ่ตง ไผ่เลี้ยง ไผ่ทอง ไผ่กิมซุง ส่วนต้นไม้ยอดนิยมอย่างต้นหูกระจง จำปี จำปา ลำดวน ไม้พุ่มดอกหอมสารพัดชนิด ไม้วงศ์กระดังงานั้น มีขายทั้งต้นไม้ขนาดเล็กไปจนถึงไม้ใหญ่ และต้นไม้สมุนไพรที่ปลูกกันทั้งตำบล

ราคานั้นบอกได้เลยว่า ถูกกว่าตลาดต้นไม้ทุกแห่งในประเทศไทยที่คุณเคยรู้จัก ถ้าที่สวนจตุจักรหรือตลาดต้นไม้แถวรังสิตว่าถูกแล้ว มาที่นี่คุณจะได้ราคาทุกต้นทุกพรรณไม้หารครึ่งจากราคาที่คุณซื้อมา

เราลองสอบถามถึงการจัดส่งก็พบว่าส่วนใหญ่จะต้องสั่งขั้นต่ำ 200 ต้นขึ้นไปเขาถึงจะส่งให้ ต่ำกว่านั้นต้องดูที่ขนาดต้นไม้และราคา แต่ให้ดีที่สุดหากมีสวนที่รอต้นไม้ลง สั่งแบบให้เขาจัดสวนให้เลยจะได้ทั้งสวนสวยและต้นไม้ราคาถูกไปพร้อมๆ กัน

อีกสิ่งหนึ่งที่ควรรู้เมื่อมาที่บ้านดงบังก็คือ นอกจากที่นี่จะเป็นแหล่งขายต้นไม้แล้วยังเป็นหมู่บ้านท่องเที่ยวสมุนไพร "ดงบัง" อีกด้วย

เพราะเป็นแหล่งปลูกสมุนไพรส่งให้กับโรงพยาบาลเจ้าพระยาอภัยภูเบศร โรงพยาบาลที่ส่งเสริมการแพทย์แผนไทยร่วมกับการแพทย์สมัยใหม่ๆ ทำให้ที่บ้านดงบังแห่งนี้เต็มไปด้วยพันธุ์ไม้หลากหลาย และชาวบ้านที่ยังคงเรียนรู้พัฒนาและเก็บรักษาสมุนไพรที่สืบทอดตั้งแต่โบราณ

หมู่บ้านดงบังจึงเป็นที่รู้จักของเกษตรกรทั่วประเทศว่าเป็นแหล่งเพาะต้นไม้และพืชสมุนไพรที่ใหญ่ที่สุดแห่งหนึ่ง ในแต่ละเดือนจะมีนักศึกษา นักเรียน และเกษตรกรทั่วประเทศมาศึกษาดูงานกันอย่างไม่ขาดสาย จึงเป็นแหล่งเรียนรู้ที่น่าสนใจอย่างมาก ซึ่งจะมีที่พักแบบโฮมสเตย์และไกด์นำเที่ยวพาไปเรียนรู้ขั้นตอนการปลูก การแปรรูป รวมทั้งสรรพคุณของสมุนไพรต่างๆ

ที่สำคัญก็คือเป็นที่แห่งเดียวที่ปลูกพืชสมุนไพรแบบออร์แกนิก ซึ่งไม่เพียงแค่หลีกเลี่ยงการใช้สารเคมี แต่จะต้องปลูกด้วยความหลากหลาย รักษานิเวศโดยรอบ และไม่ทำเป็นเกษตรเชิงเดี่ยว

จากการสอบถามก็พบว่าช่วงนี้ฟ้าทลายโจร ขมิ้นชัน และเพชรสังฆาต กำลังเป็นที่ต้องการในตลาดโลกอย่างมาก จากกระแสนิยมยารักษาที่ทำจากพืชสมุนไพรบางชนิดที่ให้ผลดีต่อสุขภาพระยะยาวกว่ายาปฏิชีวนะ

หากชอบต้นไม้ราคาถูกและอยากเรียนรู้เรื่องพืชสมุนไพรไทยให้มาที่ตลาดต้นไม้บ้านดงบังนี่ที่เดียว คุณจะได้ทุกอย่างที่ต้องการแน่นอน แล้วจะบอกว่าอาหารที่ทำจากสมุนไพรของเขาก็อร่อยเหมือนกัน อยากให้ทุกคนลองไปชิมดูครับ