ภาพเก่าทรงคุณค่าฟื้นชีวิต

โดย...โสภิตา สว่างเลิศกุล ภาพ : เพจสยามพหุรงค์ โดย หนุ่มรัตนะ

การท่องโลกโซเชียลมีเดีย หากเลือกเครือข่ายประชาสังคมออนไลน์หรือเพจที่ดีๆ ก็มีสิ่งที่ประเทืองอารมณ์สร้างเสริมปัญญาอย่างไม่น่าเชื่อ และไม่สามารถหาได้ในสื่อสิ่งพิมพ์ด้วยข้อจำกัดของเนื้อที่และการนำเสนอที่ต้องการความยืดหยุ่นมากกว่า รวมถึงมีการปะทะสังสรรค์ทางความคิดเห็นอย่างต่อยอดน่าสนใจใช่น้อย

ผู้ที่สนใจภาพเก่าที่มีคุณค่าทางประวัติศาสตร์ ประวัติศาสตร์ศิลป์ และโบราณคดี และสามารถนำมาตีความทางด้านสังคมวิทยาและมานุษยวิทยาผ่านภาพเก่าแก่ที่หลงรอดกาลเวลาเหล่านั้น

ได้ติดตามเพจ “สยามพหุรงค์ โดย หนุ่มรัตนะ” ที่คัดสรรภาพขาวดำในยุคเทคโนโลยีฟิล์มสียังมาไม่ถึง หยิบมาใส่ลูกเล่นด้วยเทคโนโลยีสมัยใหม่เพิ่มสีอย่างที่เป็นจริงแบบเทคนิคคัลเลอร์ ให้เห็นบรรยากาศและอารมณ์ความรู้สึกของภาพที่มีความศิวิไลซ์ทางสีสัน มากกว่าภาพโมโนโทนมิติเดียว ซึ่งภาพขาวดำแบบเดิมก็ทรงคุณค่าทางประวัติศาสตร์ในการบันทึกยุคสมัยผ่านภาพถ่ายอยู่แล้ว พอมาเติมสีแบบจริงจังก็ทำให้ได้อรรถรสและความกระจ่างแจ้งอีกรูปแบบหนึ่งอย่างที่ไม่เคยรับกำซาบผ่านภาพแบบขาวดำเดิมๆ ไปอีกแนวทางหนึ่ง

ในเพจนี้เขียนคำนิยามของเพจว่า “อยากให้คนไทยได้เห็นความงามในอดีต” ซึ่งมีผู้กดถูกใจหรือติดตามอยู่ 35,058 คน

หยิบตัวอย่างมาให้ดู 3 ภาพ คือ ภาพลงสีลำดับที่ 632 เป็นภาพข้าราชการสมัยรัชกาลที่ 4 กราบนมัสการองค์พระแก้วมรกตอยู่บริเวณหน้าพระอุโบสถวัดพระศรีรัตนศาสดาราม ถ่ายภาพโดย จอห์น ทอมสัน ในช่วง พ.ศ. 2408-2409

ภาพลงสีลำดับที่ 622 เป็นภาพระหว่างการมัดจุกของเด็กชาวสยาม โดยจะปั้นจุกให้แข็งด้วยการชโลมน้ำมันหอมและกระหวัดมัดไว้ให้แน่น

และภาพลงสีลำดับที่ 612 การเปลี่ยนแปลงของการแต่งกายสตรีในช่วงรัชสมัยรัชกาลที่ 6 โดยธรรมเนียมการนุ่งโจงห่มสไบสวมเสื้อลูกไม้พองๆ แบบเก่าได้หมดสมัยไปแล้ว วัฒนธรรมตะวันตกเริ่มเข้ามามีอิทธิพล ยุคอาร์ตเดโค 1920s ทำให้สตรีไทยเริ่มแต่งตัวตามอย่าง เสื้อเนื้อบาง นุ่งซิ่นสวยงาม ไว้ผมลอนโต มีเครื่องประดับสมสมัยในยุคนั้น แต่งตัวออกมาได้งดงามไม่แพ้กันเลย

การชมภาพประวัติศาสตร์อันทรงคุณค่าเหล่านี้ ทำให้ย้อนนึกไปถึงเทคนิคแฮนด์ คัลเลอร์ (Hand Color) ของช่างภาพสมัยโบราณตามร้านถ่ายรูปต่างๆ

แฮนด์ คัลเลอร์ เป็นเรื่องของเทคนิคการตกแต่งภาพขาวดำให้เป็นภาพสี ซึ่งเกิดขึ้นในสมัยที่ยังไม่มีฟิล์มสี ต่อจนมาถึงยุคที่มีฟิลม์สีในยุคแรกๆ ที่ยังให้สีที่ไม่สดใสเหมือนของจริง ในยุคแรกๆ จึงเป็นการระบายสีลงบนภาพถ่ายขาวดำ เพื่อเลียนแบบธรรมชาติ หลังจากฟิล์มสีพัฒนาขึ้นมาจนได้สีสันเหมือนจริง เทคนิคนี้ก็หมดความนิยมไป และเทคโนโลยีใหม่ฟิล์มสีเข้ามาแทนที่

พอฟิล์มสีตกเวทีประวัติศาสตร์ด้วยกล้องดิจิทัล การรำลึกความหลังด้วยแนวคิดเชิงศิลปะ มีการหันมาลงสีในภาพขาวดำกันอีก ซึ่งเป็นสไตล์แฮนด์ คัลเลอร์ ด้วยเทคโนโลยีต่างๆ ที่ผ่านแอพพลิเคชั่นที่คิดค้นกันมา เป็นการลงสีแบบตามจริงผสมจินตนาการผสมผสานกันไป ภาพที่ได้ออกมาเป็นภาพในเชิงศิลปะตามรสนิยม ตามอารมณ์ของผู้ลงสี และเดินตามรอยทางภาพแบบแฮนด์ คัลเลอร์ยุคเก่าก่อน

ลองเข้าชมเพจนี้กัน แล้วจะรู้ว่าภาพ 1 ภาพ มีอะไรซ่อนอยู่มากมายกว่าแค่คนในภาพหรือสิ่งที่ปรากฏอยู่ในภาพนั้น