ไชน่าทาวน์

โดย...พรเทพ เฮง [email protected]

เมื่อหลายปีก่อน เว็บไซต์ Cnngo รายงาน 9 เมืองที่มีไชน่าทาวน์ หรือย่านที่มีคนเชื้อสายจีนอาศัยอยู่รวมกันเป็นจำนวนมากที่ดีที่สุดในโลก จำนวน 9 เมืองคือ

 1.กรุงฮาวานา ประเทศคิวบา

 2.นครกัลกัตตา ประเทศอินเดีย

 3.ย่านเยาวราช กรุงเทพฯ ประเทศไทย

 4.กรุงมะนิลา ประเทศฟิลิปปินส์

 5.เมืองโจฮันเนสเบิร์ก แอฟริกาใต้

 6.เมืองเมลเบิร์น ประเทศออสเตรเลีย

 7.เมืองแวนคูเวอร์ ประเทศแคนาดา

 8.เมืองซานฟรานซิสโก สหรัฐอเมริกา

 9.กรุงลอนดอน ประเทศอังกฤษ

 แน่นอน ชาวจีนโพ้นทะเล ซึ่งเป็นคนจีนอพยพย้ายไปตั้งถิ่นฐานอยู่ที่เมืองไหนของประเทศใด มีลูกมีหลานอยู่เป็นหลักแหล่ง จะรักษาขนบธรรมเนียมและประเพณีของบรรพบุรุษอย่างเคร่งครัด โดยเฉพาะ 3 ประการนี้คือ ประเพณีตรุษจีน การค้า และอาหารการกิน

 ไชน่าทาวน์ของไทยหรือย่านถนนเยาวราชของกรุงเทพฯ ติดอันดับไปอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ ด้วยเหตุผลที่ระบุว่า ช่วงกลางคืนของเยาวราชนั้นคึกคักเหมือนกับเกาะฮ่องกงในช่วงปี 1960 ที่เต็มไปด้วยร้านค้าข้างทางจำนวนมาก ระยิบระยับด้วยแสงทองอร่ามจากร้านค้าทอง แต่แฝงไปด้วยเรื่องราวด้านศาสนา ความเชื่อและวัฒนธรรม

 การโยกย้ายกระจายตัวไปตามทวีปต่างๆ ทั่วโลกของชาวจีนจากจีนแผ่นดินใหญ่ในอดีต มีประวัติศาสตร์ยาวนานและเป็นกระแสโดดเด่นของโลก คลื่นชาวจีนจำนวนมหาศาลได้ดั้นด้นจากเมืองจีนข้ามน้ำข้ามทะเลไปแสวงโชคตามเมืองเขตต่างๆ ทั่วโลกกันหลายระลอก โดยครั้งใหญ่สุดเริ่มต้นขึ้นในช่วงศตวรรษที่ 19 อพยพเข้าสู่ดินแดนอเมริกาเหนือ สหรัฐอเมริกา แคนาดา ออสเตรเลีย นิวซีแลนด์ บราซิล และในยุโรปตะวันตก รวมทั้งในเปรู เม็กซิโก เป็นต้น

 ชุมชนชาวจีนทั้งจีนโพ้นทะเล ลูกหลานจีนจึงแพร่กระจายไปทั่วโลก และไชน่าทาวน์ ก็ได้กลายเป็นแหล่งวัฒนธรรมที่โดดเด่นของเมืองใหญ่ต่างๆ ทั่วโลก และเป็นเสน่ห์ในเทศกาลตรุษจีน

 สำหรับในเมืองไทย มีจีนสยาม 5 กลุ่มภาษารากวัฒนธรรม ที่มุ่งหน้าสู่สยามแต่ครั้งบรรพกาล แล้วตั้งหลักปักฐานใช้ชีวิตอยู่ในสยามจนเป็นประเทศไทยในปัจจุบัน คือจีนแคะหรือจีนฮากกา จีนกวางตุ้ง จีนฮกเกี้ยน จีนแต้จิ๋ว และจีนไหหลำ ซึ่งได้สะท้อนให้เห็นลักษณะเฉพาะ ที่มา ความเชื่อ พิธีกรรม และอัตลักษณ์ของจีนสยาม

 จีนสยามหรือคนไทยเชื้อสายจีนในปัจจุบันทั้ง 5 กลุ่มชาติพันธุ์ ยังสามารถคงไว้ซึ่งอัตลักษณ์ความเป็นตัวตนและวัฒนธรรมได้เป็นอย่างดี ขณะเดียวกันก็สามารถปรับตัวให้สอดคล้องกับวัฒนธรรมหรือความเป็นไทยได้อย่างกลมกลืน เหตุที่เป็นเช่นนี้ก็เพราะ สิ่งที่เรียกว่า "จิตสำนึกทางชาติพันธุ์" ซึ่งเป็นกลจักรทางความคิดอันสำคัญที่ทำให้อัตลักษณ์และความเป็นกลุ่มชาติพันธุ์ทั้งหลายยังดำรงอยู่ได้

 เสน่ห์จีนสยามและตรุษจีนจึงดำรงอยู่อย่างไม่เสื่อมคลายมาถึงทุกวันนี้