ไส้อั่วสมุนไพร สูตรเจ้าตำรับเมืองพะเยา

โดย...อักษรา ปิ่นนราสกุล

หอมกรุ่นกลิ่นสมุนไพรและกลิ่นเนื้อหมูลอยมาแต่ไกล จากหลังบ้านถึงหน้าบ้านที่ร้าน “ไส้อั่วนายกลาง” เพราะเข้มข้นด้วยสมุนไพรพื้นบ้าน หอม กระเทียม ตะไคร้ มะกรูด ขมิ้น ที่ผสมเข้ากันอย่างลงตัว คลุกเคล้ากับเนื้อหมูสับ ยัดใส่ลงไส้หมู แล้วนำลงย่างไฟอ่อนๆ ด้วยความละเมียดละไม เอกลักษณ์นี้ไม่มีใครทำได้เหมือน “นายกลาง” เจ้าของและต้นตำรับ “ไส้อั่วสมุนไพร” แห่งเมืองพะเยา

พูนสิน ศีติสาร หรือ กลาง เจ้าของสูตรไส้อั่วสมุนไพรคู่เมืองพะเยา วัย 50 ปี ยึดอาชีพทำไส้อั่วขึ้นชื่อขายมานานกว่า 20 ปีแล้ว คือต้นแบบบัณฑิตที่ไม่ย่อท้อกับชีวิตและไม่ยึดติดกับงาน “มนุษย์เงินเดือน”แต่ละปีมีบัณฑิตจบจากรั้วอุดมศึกษาจำนวนมาก ทำให้ต้องแย่งกันหางานทำน้อยคนนักที่จะมีโอกาสได้ทำงานตรงกับสายที่เรียนจบมา หรือได้ประกอบอาชีพตามที่คาดหวังไว้ ยิ่งในปัจจุบันที่ภาวะเศรษฐกิจถดถอย หลายคนต้องออกจากงานกลางคัน และบางรายที่ไม่สามารถหางานใหม่ได้ จึงต้องดิ้นรนหาเงินทุนก้อนเล็กๆ มาเปิดกิจการของตัวเอง

พูนสิน บอกว่า เป็นคนพะเยาโดยกำเนิด เรียนจบปริญญาตรี สาขาพลศึกษา ที่มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ วิทยาเขตพิษณุโลก เมื่อปี 2530 จากนั้นได้สมัครเป็นครูสอนพลศึกษาที่โรงเรียนพะเยาพาณิชยการเทคโนโลยี ใช้เวลาในการเป็นครูสอนพละ 10 ปี จึงตัดสินใจลาออก ต่อมาได้ทำงานเป็นเจ้าหน้าที่อาสาสมัครการกีฬาแห่งประเทศไทยจ.พะเยา โดยจ้างเป็นรายปี เมื่อหมดงบก็ถูกเลิกจ้าง จึงหันมาประกอบอาชีพค้าขายเพื่อยังชีพ เริ่มจากทำเล็กๆ ก่อน

“ครั้งหนึ่งผมมีโอกาสไปเยี่ยมพี่สาวที่ จ.แพร่ ตอนนั้นพี่สาวทำไส้อั่วขายผมจึงคิดนำมาทำขายที่พะเยาบ้าง จึงขอสูตรจากพี่สาวมาทำ แรกๆ ลองทำและให้เพื่อนชิม เพื่อนๆ ชอบมาก เมื่อทำออกขายตามงานต่างๆ ในจังหวัด ลูกค้าที่ซื้อไปก็นิยมชอบรับประทานและกลับมาซื้ออีก ทำให้มีกำลังใจทำไส้อั่วขายอย่างจริงจัง โดยใช้ชื่อว่า ไส้อั่วสมุนไพรนายกลางมาจนทุกวันนี้”

ตอนนั้นที่เริ่มต้นทำใช้คำว่า ไส้อั่วสมุนไพร เพราะยังไม่มีใครทำมาก่อน จากการได้สัมผัสไส้อั่วรายอื่นๆ ก็ยังไม่มีมาตรฐานพอ จึงนำสูตรของพี่สาวมาประยุกต์ เน้นส่วนผสมเป็นสมุนไพรพิเศษ ทั้งข่า ตะไคร้ และเครื่องปรุงอื่นๆ ให้มีรสชาติหอม กลมกล่อม ลูกค้าส่วนใหญ่จะมีทั้งขาประจำและขาจร โดยเฉพาะซื้อเป็นของฝากให้แก่คนที่อยู่ต่างจังหวัดก็นิยมกันมาก เพราะทานได้ทั้งครอบครัว เด็กก็สามารถรับประทานได้ เพราะไม่เผ็ดจนเกินไป

ที่สำคัญเก็บไว้ได้นาน ไม่เสียง่าย เพราะใช้เนื้อหมูสดสะอาดทำ ซึ่งหากจะให้อร่อยต้องรับประทานขณะอุ่นๆ และการย่างต้องใช้ไฟอ่อนๆ ประมาณ 45 นาที ก็จะได้ไส้อั่วย่างที่หอม นุ่มอร่อย โดยปัจจุบันขายกิโลกรัมละ 300 บาท

ใครที่ผ่านไปพะเยา อย่าลืมแวะชิมไส้อั่วสมุนไพรนายกลาง ซึ่งมีขายทุกวัน ร้านอยู่เลขที่ 999 ถนนพหลโยธิน ต.เวียง อ.เมือง จ.พะเยา อยู่ด้านทิศตะวันออกของถนนสายวัดศรีโคมคำ (วัดหลวง) แต่หากจะซื้อเป็นของฝากหรือรับประทานในงานเลี้ยงต้องสั่งล่วงหน้าจะได้ไม่ผิดหวัง เพราะที่วางขายทุกวันนี้จะหมดอย่างช้าเวลาประมาณ 17.00-18.00 น. หรือโทร. 08-9701-6070