เที่ยวน้ำตกหน้าฝน สวย อันตราย

โดย...ราตรีแต่ง

ปลายเดือน พ.ค.-ต.ค. คือช่วงที่ประเทศไทยเข้าสู่ฤดูฝนอย่างเป็นทางการ เมื่อเข้าสู่หน้าฝนที่มีปริมาณน้ำมากขึ้น สดชื่นฉ่ำสุดๆ ไปเลย และกลายเป็นทริปประจำปีช่วงเวลาแห่งการรอคอย สำหรับผู้ชื่นชอบความตื่นเต้นท้าทาย ชอบการท่องเที่ยวในฤดูฝนสร้างสีสันของชีวิต ก็ไม่พลาดการไปเดินป่า ล่องแก่ง เล่นน้ำในธารน้ำตกที่ไหลลงมาเป็นชั้นๆ ความงามยิ่งมีมากขึ้น แต่ก็ไม่ควรมองข้ามความงามนำพามหันตภัยร้ายคร่าชีวิตผู้คนมาแล้วมากมาย

น้ำป่า หรือน้ำท่วมฉับพลัน (Flash flood) จะเกิดขึ้นอย่างรวดเร็วมาก สถานการณ์อันตรายนี้มาเร็วไม่ทันตั้งตัว แต่วินาทีประสบภัยก็ต้องใช้สัญชาตญาณการเอาตัวรอดนำมาใช้โดยเร็วที่สุดเช่นเดียวกัน

- ระหว่างเล่นน้ำตก หรืออยู่ในลำธารน้ำ ถ้าจู่ๆ น้ำเปลี่ยนจากสีใสเป็นสีขุ่นแดง น้ำไหลมาแรงพัดดินตะกอนปนมาด้วย น้ำไม่ไหลเอื่อยเช่นเดิม และน้ำตกเริ่มเย็นขึ้นกว่าเดิม นั่นคือสัญญาณแรกของน้ำป่าหลากมาแล้ว ให้รีบขึ้นจากน้ำโดยด่วน ปริมาณน้ำสูงเกินกว่าที่ระดับดินจะอุ้มน้ำไว้ได้ก็จะมีดินบางส่วนหลุดออกมา

จากตะกอนดินไหลมาตามน้ำตกที่ใสๆ จากนั้นอีกไม่เกิน 5 นาทีก็จะมีปริมาณน้ำไหลมาอย่างรวดเร็ว เป็นช่วงนาทีชีวิตที่นักท่องเที่ยวจะสามารถหนีรอดจากน้ำป่าที่ไหลบ่าได้

คนมีประสบการณ์เดินป่าบอกว่าถ้ารอฟังเสียงดังโครมครามนั่นคงใกล้ตัวมากแล้ว อาจจะไม่ทันกับการตั้งรับจำนวนน้ำขนาดมหึมา ถ้าน้ำเริ่มเปลี่ยนสีจาก "ใส" เป็น "มีดินขุ่น" ตามมาด้วยเสียงน้ำที่ไหลแรงและเสียงดังมากๆ กว่าเสียงของสายน้ำปกติ เพราะน้ำป่าไหลเชี่ยวหลากล้นลงมาจากบนภูเขา ผู้เคยประสบภัยเคยเล่าว่าเสียงดังเหมือนเขาโดนระเบิดขนาดนั้นเลย  

อย่าหนีลงด้านล่างตามน้ำตกไหล เพราะไม่ทันน้ำหลากแน่ แล้วถ้าน้ำเริ่มมาแล้ว ก็อย่ามัวแต่ยืนตะลึงตกใจแข้งขาแข็ง คนโดนน้ำพัดไปมักยืนบนโขดหินกลางน้ำตก ให้รีบลุยออกมาอย่ารีรอ ถ้าน้ำพัดมาถึงจุดที่ยืน เราปลิวไปตามน้ำแน่ๆ ถ้าไปเป็นกลุ่มให้จับมือกันเป็นโซ่เพิ่มแรงต้านน้ำ ถ้าหากกำลังล่องแก่งก็ให้พักเรือเข้าฝั่ง ให้รีบขึ้นจากสายน้ำทันที และหยุดพักดูจนกว่าสถานการณ์จะปลอดภัย

- น้ำป่าไม่ได้มาในช่วงฝนตกเสมอไป อาจเกิดได้ในช่วงหลังฝนตกหนักติดต่อกัน หรือจากพายุฝนที่เกิดซ้ำ ทำให้ปริมาณน้ำสูงเกินกว่าดินจะอุ้มน้ำไว้ได้ ดินบางส่วนเริ่มพังทลาย แล้วเมื่อใดที่เห็นตะกอนดินไหลมาตามน้ำตกใสๆ จากนั้นอีกไม่เกิน 5 นาที ก็จะมีปริมาณน้ำระลอกแรกไหลมาอย่างรวดเร็ว น้ำจะรวมตัวไหลสู่ที่ต่ำอย่างรวดเร็ว ในระหว่างทางก็จะมีน้ำป่าส่วนอื่นเพิ่ม ปริมาณสมทบทะลักลงไปตามร่องน้ำ ยิ่งชัน และมีพื้นที่รับน้ำมาก ก็ยิ่งมีความเร็วและพลังที่รุนแรงมากขึ้น

- ควรปิดโทรศัพท์ทันที นักเที่ยวป่าจากในเมืองมักให้ความสำคัญกับโทรศัพท์มือถือที่ขาดไม่ได้เลย และคิดว่าอาจเป็นอุปกรณ์ช่วยชีวิตติดต่อขอความช่วยเหลือได้ แต่นักเที่ยวป่าสายแข็งยกให้ไฟฉาย แบตเตอรี่วิทยุกระเป๋าหิ้วติดตามข่าวสารสำคัญกว่า ยิ่งถ้าหากอยู่ท่ามกลางฝนตก หรือฟ้าคะนองในธรรมชาติ โทรศัพท์อาจเป็นสื่อล่อฟ้า

- ไม่ควรตั้งแคมป์ใกล้ชิดริมลำธาร น้ำป่าอาจไหลบ่าลงมาก่อให้เกิดอันตรายได้ง่าย หนียาก แล้วถ้าน้ำมาตอนกลางคืนก็ยิ่งเป็นอันตราย เพราะจะมองไม่เห็นทิศทางที่จะหนีเอาตัวรอด จึงควรเลือกทำเลตั้งแคมป์ที่ปลอดภัยจากระดับน้ำ หรือพ้นจากหุบเขาที่เคยเป็นร่องน้ำเก่า หรือช่องทางน้ำไหลเดิมแม้จะเป็นร่องน้ำที่แห้งไม่มีน้ำแล้วก็ตาม

- ติดตามสอบถามสภาวะอากาศ คือกฎก่อนออกไปท่องเที่ยว ฟังคำเตือนจากกรมอุตุนิยมวิทยาสม่ำเสมอ www.tmd.go.th ซึ่งพยากรณ์อากาศล่วงหน้า 3 วัน และในรอบสัปดาห์ แบ่งเป็นภาค กลุ่มจังหวัด ให้ตรวจสอบกันก่อนออกเดินทาง แต่ถ้าเลือกได้อย่าไปเที่ยวน้ำตกในฤดูนี้ดีที่สุด ถึงแม้จะสวยกว่าทุกฤดู แต่ก็อันตรายกว่าทุกฤดูด้วยเช่นกัน