ดูแลสุขภาพกระดูกก่อนเซลล์กระดูกเสื่อมสลาย

โดย...พุสดี

ถ้าร่างกายมนุษย์เปรียบเสมือนบ้านกระดูกกว่า 200 ชิ้นที่อยู่ในร่างกายของเราก็เปรียบเสมือนเสาและโครงสร้าง เรามักจะเข้าใจผิดว่ากระดูก คือ อวัยวะที่แข็งแรงคงทน แต่ในความเป็นจริงแล้วกระดูกเป็นเพียงเซลล์เนื้อเยื่อเล็กๆ ที่มารวมตัวกัน และความจริงที่น่ากลัวยิ่งกว่านั้นคือเซลล์กระดูกจะเสื่อมสลายไปได้ตลอดเวลา

นพ.สมบูรณ์ รุ่งพรชัย แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านเวชศาสตร์วัยยุวัฒน์ เปิดเผยว่า ร่างกายของเราประกอบไปด้วย เซลล์เนื้อกระดูก มีหน้าที่ดูแลตรวจสอบโครงสร้างกระดูกอยู่ตลอดเวลา เซลล์สลายกระดูกเป็นเซลล์ที่ทำหน้าที่สลายเนื้อกระดูกส่วนที่สึกหรอและเซลล์สร้างกระดูกใหม่ มีหน้าที่สร้างเนื้อกระดูกใหม่ขึ้นมาทดแทน โดยแบ่งเป็น 3 ช่วงวัย สร้างและสลายกระดูก คือ ช่วงวัยเด็กจนถึงวัยรุ่นเป็นช่วงที่กระดูกพัฒนาเร็วมาก เซลล์สร้างกระดูกจะทำงานเร็วกว่าเซลล์สลายกระดูก ทำให้เนื้อกระดูกเพิ่มมากขึ้นเรื่อยๆ ตามอายุ  

ดังนั้น หากเราสร้างเซลล์กระดูกได้มากกว่าหรือเท่ากับสลาย กระดูกก็ยังคงแข็งแรง แต่เมื่อการสลายของเซลล์กระดูกมากกว่าการสร้างจะนำมาสู่ โรคกระดูกพรุน กลุ่มเสี่ยงที่อาจเกิดโรคกระดูกพรุน ได้แก่ ผู้ที่สูบบุหรี่ ดื่มเหล้า ดื่มชา กาแฟ น้ำอัดลม ได้รับแสงแดดน้อย ทำให้ขาดวิตามินดี ไม่ออกกำลังกาย เป็นต้น 

“ปัจจัยที่เร่งการสลายกระดูก ได้แก่ การอักเสบทำให้ร่างกายหลั่งสารที่เป็นตัวกระตุ้นเซลล์สลายกระดูก เมื่อเกิดการอักเสบเรื้อรัง เซลล์สลายกระดูกจะถูกเร่งให้ออกมาสลายเนื้อกระดูกมากกว่าปกติ จนนำมาสู่โรคกระดูกพรุน ระดับฮอร์โมนเพศ ซึ่งมีหน้าที่ควบคุมการสร้างและการสลายเซลล์กระดูกให้สมดุล เมื่ออายุเกิน 30 ปี ระดับฮอร์โมนเพศจะเริ่มลดลงและลดลงอย่างรวดเร็วเมื่อเข้าสู่วัยทอง ส่งผลให้การสร้างช้ากว่าการสลาย วิถีชีวิต ผู้ที่ขาดการออกกำลังกาย นอนหลับไม่เพียงพอ ชอบกินแป้ง น้ำตาล จนทำให้ฮอร์โมนบางชนิดสูงขึ้น ส่งผลให้ร่างกายเกิดสภาวะอักเสบเรื้อรัง”

สถาบันสุขภาพนิวทริไลท์แนะนำถึงแนวทางในการเสริมสร้างเซลล์เนื้อกระดูก ว่าควรกินอาหารที่มีแร่ธาตุสำคัญต่อกระดูก เช่น แคลเซียมได้โดยตรงจาก นม โยเกิร์ต นมถั่วเหลือง ปลาตัวเล็ก ไข่ ถั่ว ธัญพืช หรือรับประทานแคลเซียมเสริม เป็นต้น แมกนีเซียม เป็นสารอาหารที่ทำงานร่วมกับแคลเซียมในการสร้างเนื้อกระดูก มีอยู่ในอาหารจำพวก ถั่ว ธัญพืช อาหารทะเล วิตามินดี ทำหน้าที่ควบคุมระดับแคลเซียมทั้งในกระดูกและในเลือดให้สมดุล มีส่วนช่วยเพิ่มการดูดซึมแคลเซียม เราสามารถเพิ่มวิตามินดีได้โดยรับแดดอ่อนๆ ยามเช้าและเย็น วันละ 10-15 นาที หรือกินอาหารประเภทไข่ ปลาแซลมอน ปลาแมกคาเรล หรือปลาทู 

นอกจากนี้ ยังต้องชะลอการสลาย โดยเนื้อกระดูกจะมีการสลาย ต่อเมื่อเซลล์สลายกระดูกถูกเร่งการทำงาน ดังนั้น เพื่อชะลอวงจรดังกล่าวต้องอาศัยสารอาหารที่จะเข้ามาช่วยลดการอักเสบในกระดูก ได้แก่ สารสกัดจากผลทับทิมและเมล็ดองุ่น โดยสารสกัดทั้งสองชนิดนี้จะเข้าไปช่วยตัดตอนไม่ให้เข้าไปสั่งการเซลล์สลายกระดูก ช่วยชะลอการสลายได้เป็นอย่างดี พร้อมทำงานร่วมกับแคลเซียม แมกนีเซียม และวิตามินดี ในการเสริมสร้างและป้องกันกระดูกพรุนได้อีกด้วย