‘ฟิต แอนด์ ฟาร์ม’ แรงบันดาลใจฟิตเนสวิถีเกษตร

โดย...พริบพันดาว ภาพ : โครงการฅนกล้าคืนถิ่น

เกษตรกรรมเป็นอาชีพที่หลังสู้ฟ้าหน้าสู้ดิน ทำงานกลางแจ้งกลางฝนและต้องใช้ร่างกายอย่างหนักหน่วงกว่าคนทำงานทั่วๆ ไป ผู้คนหรือทายาทชาวไร่ชาวนาส่วนมากก็มักจะหลีกหนีไปทำงานอย่างอื่น ไม่สืบทอดอาชีพของบรรพบุรุษ

รวมถึงวิถีชีวิตสมัยใหม่ที่เปลี่ยนแปลงไป ทำให้กลิ่นโคลนสาบควายไอดินกลิ่นฟางเลือนหายไปจากชีวิตของเหล่าลูกหลานชาวเกษตรที่ผันตัวเองเป็นคนเมืองอยู่ในป่าคอนกรีตแทน

มีคลิปไวรัลที่มียอดวิวมากกว่า 8 แสนวิว และถูกแชร์ไปมากกว่า 1.5 หมื่นครั้ง โดยนำมาลงในเว็บไซต์ยูทูบเมื่อวันที่ 8 ต.ค.ที่ผ่านมา จัดได้ว่ามีการแพร่กระจายบอกต่อกันไปอย่างรวดเร็วเพราะโดนใจคนยุคนี้ สำหรับคลิป “ฟิต แอนด์ ฟาร์ม บิวต์กล้ามยังไงให้มีกิน” ของโครงการฅนกล้าคืนถิ่น สำนักบัณฑิตอาสาสมัคร มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์

สำหรับคลิปที่ถูกจัดให้อยู่ในประเภทไวรัลนั้นจะมีความแตกต่างที่แปลกใหม่และกระตุ้นให้เกิดอารมณ์ร่วมของผู้คน เช่นกันคลิปนี้มีการใช้เทรนเนอร์ฟิตเนสที่มีร่างกายที่สมบูรณ์แบบฉบับนักเพาะกาย อย่างเทรนเนอร์ ปอ-กฤษดา ศรีภูริจรรยา พร้อมลูกทีมอีก 2 คน มาเป็นพรีเซนเตอร์หรือนำเสนอท่าออกกำลังกายกล้ามเนื้อส่วนต่างๆ ของร่างกายผ่านการทำเกษตรในชีวิตประจำวัน

จากคลิปนี้ได้สร้างแรงบันดาลใจถึงวิถีการทำเกษตรแบบ “ฟิต แอนด์ ฟาร์ม” ให้เกิดขึ้นในโลกจริง ฟิตเนสในวิถีเกษตรจะกลายเป็นเทรนด์ใหม่ของลูกหลานชาวเกษตรที่จะกลับบ้านเกิด หรือคนที่สนใจจะทำการเกษตรและมีร่างกายแข็งแรงเหมือนกับการฟิตเนส

 

ไอเดียแจ๋ว ฟิตเนสฟิวชั่น

การทำเกษตร

ฟิต แอนด์ เฟิร์ม เป็นความใฝ่ฝันของผู้ชายที่อยากมีร่างกายแข็งแรง กล้ามเนื้อใหญ่เป็นมัด มีซิกซ์แพ็กดูดี ไพรัช เอื้อผดุงเลิศ ครีเอทีฟ แอนด์ ฟาวเดอร์ บริษัท ชูใจ กะ กัลยาณมิตร ผู้ผลิตคลิปฟิต แอนด์ ฟาร์ม บอกถึงที่มาว่าได้รับโจทย์มาจากโครงการฅนกล้าคืนถิ่น ซึ่งอยากชวนคนไทยให้หวนกลับไปใช้ชีวิตในวิถีเกษตร

“เป็นการทำคลิปที่คุยกับคนเมืองที่มีเงินหรือเลี้ยงดูตัวเองได้ ให้เขาประยุกต์ชีวิตวิถีเกษตรเข้าไปในชีวิตของเขา แล้วไลฟ์สไตล์แบบไหนที่จะทำให้เขาหันมาสนใจชีวิตในวิถีเกษตร อีกมุมที่วิถีเกษตรมีก็คือสุขภาพที่ดี เป็นสุขภาพ ณ ขณะปฏิบัติงานในการเกษตร อีกอย่างคือผลผลิตที่ได้ก็ดีด้วย”

ไพรัช เล่าต่อว่า พอได้ธีมตรงนี้ก็มาดูจริตการรักษาสุขภาพของคนเมือง ก็พบว่าระบายออกผ่านทางฟิตเนสกันเป็นส่วนใหญ่

“เอากันแบบจริงๆ เลยก็รู้สึกว่ามันน่าเสียดายพลังงานมากเลยนะ แม้การไปฟิตเนสจะดีต่อสุขภาพ แต่ก็ต้องเปิดแอร์ เปิดไฟ ออกกำลังกายเฉยๆ แล้วก็สูญเสียพลังงานตรงนั้นไป รู้สึกว่าพลังงานตรงนี้ที่เสียไปมันไม่เป็นอีโคซิสเต็ม เป็นไฟล์เปิดออกไป มันไม่เป็นวงกลมย้อนกลับมาสู่โลก ก็คิดว่ามันเป็นประเด็นใหญ่ด้วยซ้ำ พลังงานที่เราเสียไปโดยที่ไม่ได้งานอะไรให้กับโลกใบนี้เลย ก็เลยคิดว่าการที่คนฟิตเนสน่าจะเอาแรงงานตรงนี้กลับมาสู่โลกใบนี้ดีไหมด้วยวิถีการเกษตร”

ไพรัชกับทีมงานครีเอทีฟก็มาตีความเป็นด้านบวก จินตนาการเพื่อสร้างฟิตเนสแนวใหม่ขึ้นมา ใช้เทรนเนอร์ที่มีความรู้เรื่องฟิตเนสสมัยใหม่ โดยเฉพาะการเพาะกายสร้างกล้ามเนื้ออย่างถูกวิธี นำมาประยุกต์ใช้ผ่านจริตการออกกำลังกายของคนเมืองมาสู่วิถีแบบเกษตรง่ายๆ

“คือเอาจริตคนเมืองมาใส่ในเกษตร จริงๆ แล้ว ท่าฟิตเนสหลายๆ ท่าก็เป็นท่าที่คาบเกี่ยวกับท่าการทำการเกษตร อย่างการถือน้ำหนักๆ แล้วก็เดิน ก็เหมือนท่าฟาร์เมอร์ วอล์ก อะไรอย่างนี้ มันมีจริตอย่างนี้อยู่แล้ว ซึ่งเป็นเรื่องเดียวกัน เพราะผมก็เล่นฟิตเนสอยู่แล้ว ผมคิดอย่างนี้จริงๆ ว่าเสียดายพลังงานที่ออกกำลังกายและสูญเสียไปเปล่าๆ เพราะที่บ้านก็มีสวน เราเอาแรงไปเล่นฟิตเนสน่าจะเอาไปทำสวนที่บ้าน อะไรประมาณนี้ น่าจะดีกว่า นี่คือแนวคิดทั้งหมด”

 

การได้คุยกับเทรนเนอร์ฟิตเนสที่เป็นนักแสดงในคลิปอย่างเทรนเนอร์ปอ ทำให้สามารถแตกแขนงท่าไปอย่างถูกต้องตามหลักของการเพาะกายให้กล้ามเนื้อแข็งแรงและไร้ไขมันหรือลีน

“หลายท่ามันมาจากการทำสวนทำเกษตรนะ ที่เลือกเทรนเนอร์ปอ เพราะได้รับการยอมรับในโลกออนไลน์อยู่แล้ว และเป็นคนพูดเก่ง พอเข้าใจในวิถีการทำเกษตรอยู่บ้าง ตอนได้ยินผมเล่าไอเดีย เทรนเนอร์ปอก็บอกว่าจริงเลย น่าสนใจ เขาก็ใส่อินพุตเพิ่มเข้ามา เพราะในเรื่องฟิตเนส เทรนเนอร์ปอเป็นคนมีความรู้ ก็จะบอกเช่นว่า ท่าเวลาเอาจอบลง ก้นควรจะเป็นอย่างไร หลังควรจะเป็นอย่างไร ต้องย่อตัวลงไปแค่ไหน อะไรอย่างนี้ เขารู้เรื่องสรีระและกล้ามเนื้อ ช่วยจัดท่าที่ถูกต้องให้ เป็นท่าที่ถูกต้องตามหลักสรีรศาสตร์ของฟิตเนส ทางเรามีแค่ไอเดียคร่าวๆ เขาเป็นคนลงรายละเอียดด้านท่าทาง”

ความหวังของไพรัชนั้น การนำท่าฟิตเนสที่คิดขึ้นมาใช้ในวิถีเกษตรแบบจริงๆ ในชีวิตประจำวันก็น่าจะดี

“จริงๆ แล้วเป็นท่าที่ควรจะทำ ชาวนาชาวไร่ใช้ได้เพื่อให้ถูกต้องตามหลักสรีระ เพราะคนทำเกษตรบางคนใช้ท่าแบบผิดๆ ใช้ตามสัญชาตญาณและความรู้สึก ซึ่งบางทีร่างกายหรือกล้ามเนื้อจะมีปัญหา ต้องกินยาแก้ปวด ต้องไปหาหมอ ถ้าเผื่อเขามีความรู้ด้านฟิตเนสเขาจะใช้ร่างกายและกล้ามเนื้อได้ดีขึ้นและมีประสิทธิภาพมากขึ้น ซึ่งถ้ามีการทำงานวิจัยให้เกิดแบบแผนที่ชัดเจนมีมาตรฐานต่อยอดขึ้นมาใช้ ร่วมมือกับทางนักวิจัยวิทยาศาสตร์การกีฬาได้ ผมก็พร้อมที่จะทำคลิปภาค 2 ต่อเนื่อง เพื่อให้ออกมาแนววิชาการด้วย ตอนนี้ก็ทำเท่าที่รู้ที่จำกัด ทำให้เราไปได้ไม่ไกลเท่าไร เพียงแต่พึ่งพาความรู้จากเทรนเนอร์เพาะกายทำให้สมบูรณ์แบบมากขึ้น”

ต่อยอดสู่งานวิจัยฟิตเนส

วิถีเกษตร

จากคลิป “ฟิต แอนด์ ฟาร์ม บิวต์กล้ามยังไงให้มีกิน” ที่ทำให้เกิดการแชร์และพูดถึงฟิตเนสแนวใหม่ที่สามารถทำการเกษตรแบบทูอินวันได้ เพื่อไม่ให้หยุดอยู่แค่การแสดงที่ประยุกต์มาจากพื้นฐานของการออกกำลังการสร้างกล้ามเนื้อส่วนต่างๆ ที่เกิดจากการทำงานในไร่ในนา ดร.รุจน์ เลาหภักดี อาจารย์ประจำสาขาวิชาวิทยาศาสตร์สุขภาพประยุกต์ คณะวิทยาศาสตร์การกีฬา จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย มองว่ามีความเป็นไปได้ที่จะมาประยุกต์ใช้กับเกษตรกร

“สำหรับสิ่งที่ผมสอนอยู่เกี่ยวกับการออกกำลังกาย ซึ่งในทุกวันนี้คำว่า ‘การออกกำลังกาย’ เป็นคำที่ค่อนข้างแคบ ปัจจุบันจะใช้คำว่า ‘กิจกรรมทางกาย’ หรือ ฟิสิคอล แอ็กทิวิตี้ ซึ่งจะมีด้วยกัน 3 ลักษณะ หนึ่ง-กิจกรรมทางกายที่เป็นการทำงานอาชีพ สอง-กิจกรรมทางกายในเวลาว่าง สาม-กิจกรรมทางกายที่เป็นการทำงานบ้าน

“สำหรับงานบ้านที่เป็นการปัดกวาดเช็ดถูบ้าน ตัดหญ้า ล้างรถ ก็พูดได้ว่าเขาก็มีกิจกรรมทางกายซึ่งพูดได้ว่าถ้าเขาทำมากๆ ก็จะช่วยให้มีสุขภาพที่ดีได้ เพราะเป็นการใช้พลังงานเหมือนกัน ส่วนการออกกำลังกาย ไม่ว่าจะเป็นการเล่นกีฬา ปีนเขา เดินป่า หรือการเข้าฟิตเนส พวกนี้จะจัดอยู่ในการทำกิจกรรมทางกายในเวลาว่าง”

 

ดร.รุจน์ ชี้ว่า การทำฟาร์มทำสวนก็จะอยู่ในส่วนของงานอาชีพ ไม่ว่าจะทำอะไรก็ตาม ทำไร่ทำสวนแบกหามถือว่ามีกิจกรรมทางกาย              

“การทำฟาร์มทำนาทำสวนก็ถือว่าเราออกกำลังกายโดยที่ไม่รู้ตัว แต่ทำให้ร่างกายแข็งแรงได้โดยอัตโนมัติ คนต่างจังหวัดก็มักจะเป็นแบบนี้ แต่จะไปเทียบกับการเข้ายิมฟิตเนส ซึ่งถือเป็นการออกกำลังกายเหมือนกัน แต่ฟิตเนสหรือเพาะกายเขาจะเจาะจงไปเลยว่าจะสร้างกล้ามเนื้อ การไปขุดดินทำฟาร์มแม้จะไม่ได้สร้างกล้ามเนื้อโดยตรง แต่ก็เป็นการใช้แรง การออกกำลังกายในวิถีชีวิตของคนไทยแต่โบราณ เราก็ทำนาทำสวน อย่างการตำข้าว เวลาเรายกหรือเหวี่ยงแขนขึ้นตำ ก็เป็นการบริหารกล้ามเนื้อช่วงบน มีการฝึกวิธีการหายใจ ซึ่งเหมือนอยู่ในวิถีชีวิตของเรา ซึ่งเราไม่รู้ตัว”

การเอาท่าที่ทำงานในฟาร์มมาประยุกต์ให้เป็นท่าออกกำลังกาย ดร.รุจน์ ชี้ว่าถ้าเขาทำในชีวิตประจำวันก็จะเป็นเรื่องที่ดี

“การใช้ท่าขุดดินแบบปกติเขาก็แข็งแรงของเขาอยู่แล้ว คนที่เป็นเกษตรกรทำไร่ทำสวนอยู่แล้ว ไม่ต้องกลัวว่าเขาจะไม่แข็งแรง เขาก็แข็งแรงกันอยู่แล้ว บางทีอาจจะทำงานใช้ร่างกายหนักเกินไปจนถึงขั้นสุดโทรมเลยก็ได้ อย่างที่ผมบอกว่าการทำกิจกรรมทางกายมันก็ครอบคลุมหมดอยู่แล้ว อย่างในเรื่องฟิตเนสก็เป็นการออกกำลังเพื่อสร้างกล้ามเนื้อโดยเฉพาะ ส่วนการทำไร่ทำสวนก็เป็นวิถีของเขาอยู่แล้ว หรือกรรมการแบกหามเขาก็ออกกำลังของเขาและอยู่ในงานอาชีพอยู่แล้ว”

การประกอบอาชีพในฟาร์ม ทำไร่ทำนาเลี้ยงสัตว์ก็ทำเพื่อเลี้ยงปากเลี้ยงท้องของเกษตรกร ส่วนฟิตเนสเหมือนกับการออกกำลังยามว่าง ถือว่าเป็นคนละวัตถุประสงค์กัน ดร.รุจน์ มองว่าถ้าเอามารวมกันหรือประยุกต์ให้ไปด้วยกันก็น่าสนใจดี

“เพราะเดี๋ยวนี้ก็มีการออกกำลังกายที่ใช้ภูมิปัญญาไทย อย่างการออกกำลังกายด้วยท่ามวยไทย อย่างของผมก็เอาท่าไม้พลองท่ากระบี่กระบองมาเป็นท่าออกกำลังกาย หรือรุ่นน้องผมก็เอาไม้ตะพดมาใช้เป็นท่ากระบี่ อย่างฟิต แอนด์ ฟาร์ม ก็เหมือนการออกกำลังกายที่อยู่ในวิถีชีวิต เอาท่าทำสวนทำไร่มาดัดแปลงให้เป็นท่าออกกำลังกายสำหรับคนรุ่นใหม่ ถ้าจะทำกันจริงๆ ก็มีความเป็นไปได้ แต่ต้องมีงานวิจัยเป็นตัวอ้างอิงหรือรองรับ

“การออกกำลังกายด้วยการทำฟาร์มมันให้ประโยชน์อย่างไรถ้าทำให้ถูกท่าและประยุกต์ใช้ในแบบฟิตเนส ถ้าจะเอาจริงเอาจังมาใช้กันจริงๆ ต้องทำควบคู่ไปกับการวิจัยอย่างเป็นระบบ มีวิทยาศาสตร์การกีฬาเป็นตัววัดมาตรฐาน ยุคสมัยนี้ก็ต้องมีการรับรองว่ามีมาตรฐานและดีจริง รวมถึงมีผลการวิจัยออกมา ผมก็ว่าโอเคอยู่นะ แม้จะเป็นความคิดสร้างสรรค์ เป็นไอเดียที่ทำออกมาอย่างสนุกๆ เอาภูมิปัญญาในวิถีชีวิตของคนไทยมาทำในรูปแบบการออกกำลังกาย”

คลิป “ฟิต แอนด์ ฟาร์ม” เป็นผลงานเชิงสร้างสรรค์สังคมในแคมเปญ “ฅนกล้าคืนถิ่น” ซึ่งกลายมาเป็นคลิปไวรัลที่ได้รับการแชร์และส่งต่อกันอย่างมากในโลกออนไลน์ ถือได้ว่าการลงทุนทางสังคมที่ยั่งยืน และทำให้เห็นว่าเพจฅนกล้าคืนถิ่นที่อยู่ในเฟซบุ๊ก ชวนคนกล้ากลับบ้าน คืนถิ่นคืนฐาน สืบสานชุมชน ผ่านแนวคิดที่ต้องการให้คนหนุ่มสาวต่างจังหวัด ซึ่งมีความรู้ความสามารถกลับมาทำงานยังถิ่นฐานบ้านเกิด แทนที่จะหันเหชีวิตไปอยู่ในเมืองที่คร่ำเครียด กลับมาพัฒนาบ้านเกิดถิ่นฐานของตัวเอง เพื่อสร้างต้นแบบการใช้ชีวิตแบบพึ่งตนเองได้อย่างมั่งคั่งพอเพียง สมดุลกับการใช้ทรัพยากรที่จำกัดได้อย่างมีประสิทธิผล และสอดคล้องกับกระแสสังคมที่เบื่อหน่าย หมดหวังกับความสุดโต่งของความเจริญด้านวัตถุในปัจจุบัน เพื่อกลับไปเป็นต้นแบบและผู้นำแห่งการเปลี่ยนแปลง (Change Agent) ในท้องถิ่น