แผ่นเสียง เข้าเส้น

โดย...พรเทพ เฮง

ในยุคสมัยที่การฟังเพลงแบบอะนาล็อกหวนกลับมาสู่กระแสความนิยมอีกครั้ง เหมือนกับแฟชั่นวิ่งวน แต่มันก็ไม่เหมือนวันเก่า เพราะในแววตาที่เต้นระริกสะท้อนความหมายของวันชื่นคืนสุขที่ผ่านมาแล้ว ก็จะสถิตแน่นอยู่อย่างนั้นมิยอมเปลี่ยนแปลง อาจจะมีแปรผันบ้างไปตามจังหวะอารมณ์และบริบทสิ่งรอบข้างที่แวดล้อม...มันไม่มีวันกลับสู่วันคืนเดิมๆ

หยิบหนังสือ “Vinyl Junkie หมุนตามร่องเสียงและความทรงจำ” ของ รุ่งโรจน์ จุกมงคล มาอ่านไป 1 จบ เข้าใจถึงความรู้สึกของคนรักดนตรี หรือมิวสิค เลิฟเวอร์ ทั้งหัวใจและวิญญาณที่หลั่งไหลผ่านถ้อยอักษรของเขาในหนังสือเล่มนี้

แผ่นเสียง ที่ไม่ใช่ แผ่นเสียง

เพราะมันมีเรื่องราว ความทรงจำ เหมือนกับลิ้นชักที่บรรจุอารมณ์ความรู้สึกที่ท่วมท้นเมื่อครั้งอดีต บรรจุอยู่ในแคปซูลเวลา พร้อมที่จะดึงมาชื่นชมเมื่อถึงเวลาที่เหมาะสมและเอื้ออำนวย

 

หลายคนบอกว่าคนที่เล่นแผ่นเสียงยุคนี้ ส่วนใหญ่เห่อตามแฟชั่นที่มาในรูปแบบใหม่ที่สวมเสื้อคลุมคำว่า ฮิปสเตอร์ ของบรรดาคนรุ่นที่เติบโตขึ้นมาในทศวรรษแรกของศตวรรษที่ 21 หรือพวกที่แตกเนื้อหนุ่มเนื้อสาวในยุค พ.ศ. 2540 เป็นต้นมา แต่ก็เป็นเรื่องที่ดี เพราะทำให้แผ่นเสียงงอกงามเบ่งบานตามอุปสงค์และอุปทานของตลาดเพลงอีกครั้ง

ในมุมของหนังสือ “Vinyl Junkie หมุนตามร่องเสียงและความทรงจำ” ได้บันทึกประสบการณ์ในรอบหลายปีหลังของเขาที่กระโดดลงสู่อาณาจักรของการเล่นแผ่นเสียงอย่างจริงจัง เพื่อเติมเต็มความฝันครั้งอดีตให้สมบูรณ์ ต่อส่วนที่ขาดหายไปในการฟังเพลง

หากนับเอาวันเวลาที่แผ่นเสียงเกิดขึ้นมาบนโลกใบนี้ ความเป็นอมตะของเสียงก็เกิดขึ้น มันสามารถถูกเล่นซ้ำได้อย่างไม่มีจุดจบ

จากการฟังเพลงและดนตรีที่ต้องมีพิธีรีตองอย่างจริงจังในแบบคอนเสิร์ตและการแสดงสด รวมถึงพิธีกรรมและงานรื่นเริง สิ่งเหล่านั้นถูกทอนลงมาให้สามารถขยายวงกว้างมากขึ้น และหยิบมาฟังเมื่อไหร่เวลาไหนก็ได้อย่างไม่มีข้อจำกัด

 

ค.ศ. 1857 ที่มีการบันทึกเสียงเกิดขึ้น พัฒนาการของแผ่นเสียงก็ดำเนินมาอย่างต่อเนื่อง ก่อนที่จะถูกเทคโนโลยีสมัยใหม่ที่สะดวกสบายกว่าในการฟังและเก็บรักษาเข้ามาแทนที่ เทปคาสเซต ซีดี และไฟล์เสียงแบบดิจิทัล สร้างความรื่นรมย์ในการพกพาดนตรีไปได้ทุกที่ทุกเวลา และส่งเสริมการบริโภคเสียงดนตรีและบทเพลงมากกว่าแผ่นเสียง อุตสาหกรรมดนตรีจึงตอบรับเพื่อเพิ่มมูลค่าสูงสุด

เวลาผ่านไป จากความเชยของแผ่นเสียงกลับกลายเป็นความคลาสสิกในเชิงของเก่าเก็บที่มีมูลค่าทางจิตใจและความทรงจำ หรือวินเทจอันทรงคุณค่า และกลับมาเกิดใหม่ในโลกร่วมสมัยอีกครั้งหนึ่ง

เพราะฉะนั้นในยุคนี้ จึงได้เห็นคนที่เคยเติบโตและอยู่กึ่งกลางของเทคโนโลยีด้านเสียงที่เสพฟังดนตรีในฐานะคนรักดนตรีและเสียงเพลงตัวจริง กลายเป็นนักล่าแผ่นเสียงตัวยง นั่นคือคนที่โตขึ้นมาในยุคทศวรรษที่ 60 ต่อ 70 ซึ่งยังทันยุคฟังแผ่นเสียงที่แสนแพงและหายาก และถูกการโหมกระหน่ำของยุคคลาสเซตเข้ามาแทนที่ในยุคทศวรรษที่ 80 ต่อด้วยซีดีในยุคทศวรรษที่ 90 จะหวนกลับไปต่อชิ้นส่วนของความฝันของตัวเองเมื่อคืนวันเก่าก่อน ในวันที่มีกำลังเพียงพอในการเสพสุนทรีย์ของเสียงที่เป็นอนันตกาลของแผ่นเสียง ซึ่งอยู่ในระบบอะนาล็อกอันมีเสน่ห์ยิ่ง

หากนับหมุดหมายของ ค.ศ. 1938 เป็นต้นมา ซึ่งมีแผ่นเสียงลองเพลย์หรือแบบอัลบั้มเพลงออกมา โลกแห่งการฟังเพลงที่เป็นในรูปแบบพาณิชย์ศิลป์ก็เปลี่ยนแปลงไปตลอดกาล ไม่ว่าวิธีคิดของบรรดาค่ายเพลง นักร้อง และวงดนตรี รวมถึงการกำหนดสุนทรียะของประเภทดนตรีต่างๆ ในการรองรับความคิดและวิถีชีวิตของคนในแต่ละรุ่นที่เกิดขึ้นมา

“แผ่นเสียงเข้าเส้น” จึงเป็นอาการของความสุขของคนที่ได้เดินกลับไปสู่อดีตของตัวเอง ในความหมายของตะกอนที่ติดค้างอยู่ในหัวใจ กวนให้ขุ่นลอยขึ้นมาเพื่อให้วันชื่นคืนสุขของการฟังเพลงเมื่อวันวานหวนกลับมาอีกครั้ง คล้ายเป็นความงดงามของวัยเยาว์ในวันเวลาที่อายุมากขึ้นสู่วัยกลางคน

การเดินทางและค้นหาแผ่นเสียงที่เคยอยากได้ในวัยเยาว์ จึงมีความหมายกว่าการได้ฟังเพลงหรือเสพดนตรีเฉยๆ แต่เป็นการเติมเต็มพลังชีวิตให้เดินทางไปข้างหน้าภายใต้การขับเคลื่อนของอดีต ดูเหมือนย้อนแย้งในมิติที่ซ้อนทับกันอยู่ แต่มันคือความจริงของนักเล่นแผ่นเสียงที่เติบโตขึ้นมาในห้วงเวลาที่ลักลั่นระหว่างความเก่าและใหม่ของเทคโนโลยีทางด้านเสียง

การตกยุคและเปลี่ยนผ่านจากยุคอะนาล็อกสู่ดิจิทัลกำลังจะผ่านไปแล้ว แผ่นเสียงจึงกลับมาเกิดใหม่อีกครั้ง และสร้างความสุขให้คนวัยกลางคนที่เป็นมิวสิคเลิฟเวอร์อีกมากมายบนโลกใบนี้

อดีตที่เดินทางสู่ปัจจุบันและไม่มีจุดจบสำหรับพวกเขา...แผ่นเสียงคือพาหะที่นำพาพวกเขาไปสู่โลกส่วนตัวที่ไม่มีใครเข้าใจ นอกจากตัวของพวกเขาเองในฐานะปัจเจกชนคนฟังเพลง