คุณทองแดง The Inspirations แอนิเมชั่นฝีมือคนไทย ที่คนไทยควรดู

โดย...ตุลย์ จตุรภัทร

ถือเป็นโอกาสอันดีที่พี่น้องชาวไทยจะได้ชมภาพยนตร์แอนิเมชั่นฝีมือคนไทย (ใช้ทุนสร้างกว่า 150 ล้านบาท และเป็นการทำงานร่วมกันของ 4 สตูดิโอชั้นนำของเมืองไทย) เรื่อง “คุณทองแดง The Inspirations” สร้างขึ้นด้วยแรงบันดาลใจจากพระราชนิพนธ์ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช เรื่อง ทองแดง : The Story of Tongdaeng โดยจะเข้าฉากทุกโรงภาพยนตร์ในวันที่ 3 ธ.ค.นี้

เราได้พูดคุยกับผู้อำนวยการสร้าง วินิจ เลิศรัตนชัย โดยวินิจบอกเล่าให้เราฟังว่า ภาพยนตร์แอนิเมชั่นเรื่องนี้เกิดขึ้นได้เพราะเขาได้รับแรงบันดาลใจจากคุณทองแดง สุนัขทรงเลี้ยงในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช

“จำได้ว่าสิ่งที่ทำให้ผมสนใจเรื่องนี้ คือ มีอยู่ปีหนึ่งที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวพระราชทาน ส.ค.ส. ให้กับคนไทยเป็นรูปของคุณทองแดงและนั่นเองที่ทำให้ผมเกิดความสนใจว่าสุนัขทรงเลี้ยงนี้ต้องมีอะไรที่พิเศษจึงไปหาหนังสือพระราชนิพนธ์เรื่องนี้มาอ่านดู  ซึ่งตอนแรกผมคิดว่าจะเป็นหนังสือการ์ตูนธรรมดาๆ เล่มหนึ่ง แต่ในความเป็นจริงหนังสือเล่มนี้มีหลายสิ่งหลายอย่างที่เป็นคำสอนที่เป็นประโยชน์ ทำให้เราอ่านไปแล้วก็น้ำตาไหลไป เพราะรู้สึกชื่นใจไปกับสุนัขจรจัดตัวหนึ่งที่มีความกตัญญูรู้คุณ มีการแสดงออกซึ่งความรักหวงแหนเจ้านาย รวมถึงแสดงออกในสิ่งซึ่งสุนัขธรรมดาๆ อาจจะทำไม่ได้ เช่น มีโทรจิตที่สามารถเรียกลูกๆ กลับมาได้ เป็นสุนัขที่มีความสนใจในสิ่งต่างๆรอบตัว แล้วก็มีงอนพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวด้วย ทำให้พระองค์ท่านต้องทรงไปง้อคุณทองแดงด้วยวิธีการที่อ่านแล้วมีความน่ารักมาก จึงทำให้เกิดเป็นความประทับใจและเป็นแรงบันดาลใจว่า หากมีโอกาสก็จะนำเรื่องราวจากหนังสือเล่มนี้มาถ่ายทอดเพื่อให้เป็นที่รับรู้ในวงกว้างมากยิ่งขึ้น เพื่อให้เกิดประโยชน์กับทุกๆ คนทั้งเด็กผู้ใหญ่ ดังเช่นที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงนำเรื่องราวต่างๆ มาถ่ายทอด มาสอนเรามาบอกเราเพื่อเป็นแบบอย่างให้กับคนไทยในการดำเนินชีวิตหลายๆ เรื่อง ไม่ว่าจะเป็นโครงการพระราชดำริต่างๆ เกือบ 4,000โครงการ หรือแม้กระทั่งเรื่องสิ่งมีชีวิตอย่างคุณทองแดง ซึ่งผู้ที่เคยอ่านหนังสือเล่มนี้อาจจะลืมเลือนไปแล้วก็ได้

 

วินิจ เปิดเผยว่า เมื่อเขาคิดที่จะทำภาพยนตร์แอนิเมชั่นเรื่องนี้ เขาได้มีโอกาสไปปรึกษากับท่านประธานที่ปรึกษาโครงการ ดร.ดิสธร วัชโรทัย รองเลขาธิการพระราชวัง “ท่านได้ให้คำแนะนำกับผมตั้งแต่เรื่องการแสดงสดพระมหาชนก ผมเลยได้เรียนปรึกษาท่านว่า ถ้าผมจะนำเรื่องราวที่มาจากแรงบันดาลใจจากคุณทองแดงมาเป็นภาพยนตร์แอนิเมชั่นโดยมีความตั้งใจว่าอยากจะสร้างปรากฏการณ์ให้ผลงานชิ้นนี้เกิดขึ้นด้วยฝีมือคนไทย 100 เปอร์เซ็นต์ ที่มาร่วมกันสร้างสรรค์ผลงานแอนิเมชั่นเรื่องนี้ให้ไปปักหมุดอยู่ในเวทีโลกจะสามารถทำได้อย่างไร และท่านก็ได้ให้คำแนะนำเป็นอย่างดีจนกระทั่งกลายเป็นที่มาของการนำเอาแรงบันดาลใจที่เกิดจากคุณงามความดีของคุณทองแดงในแง่มุมต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นเรื่องความกตัญญู การปกป้องดูแลเจ้านาย การเป็นองครักษ์ที่ดีและการรู้จักตอบแทนบุญคุณ มาเป็นแรงบันดาลใจในการเล่าผ่านตัวละคร 3 ตัว จนเกิดเป็นแอนิเมชั่นขนาดสั้น 3 เรื่อง พร้อมกับชื่อโปรเจกต์ที่ว่า คุณทองแดง ดิ อินสไปร์เรชั่นส ครับ”

สำหรับหัวใจสำคัญของภาพยนตร์แอนิเมชั่นเรื่องนี้วินิจบอกเล่าว่า มันคือคติธรรมจากพระราชนิพนธ์ที่บอกเล่าผ่านตัวละคร 3 ตัวนั่นคือ “จร” “ทองหล่อ” และ “คอปเปอร์” “แม้ว่าการนำเสนอคติธรรมผ่านรูปแบบภาพยนตร์แอนิเมชั่น จำเป็นจะต้องเหาะเหินเดินอากาศได้ ตีลังกาได้ เกินจริงได้ แต่เขาก็ไม่ทิ้งในเรื่องของความเป็นเนื้อแท้แก่นสาระสำคัญที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงเน้นมากในเรื่องของสิ่งเหล่านี้ ก็คือ ความรัก ความกตัญญู ความเมตตา การมองสิ่งเล็กๆ ให้มีคุณค่า การไม่รู้จักมองข้ามสิ่งซึ่งจะเป็นสิ่งสำคัญการรู้จักพอเพียง สิ่งนี้คือคำสอนของพระเจ้าแผ่นดินของเราให้กับคนไทยมาโดยตลอด ผมเชื่อว่าคนที่ได้ชมภาพยนตร์แอนิเมชั่นเรื่องนี้จะซาบซึ้งในสิ่งซึ่งเป็นอัจฉริยะ และหลายสิ่งหลายอย่างที่พระองค์ทรงให้แง่คิดแง่มุมต่างๆ แล้วถ้าเรารู้จักนำสิ่งเหล่านั้นมาคิดมาใช้ดำรงชีวิตประเทศไทยเราเจริญรุ่งเรืองแน่ๆ มีแต่ความรักความเมตตาและก็แข็งแรงกันต่อไปครับ”

 

สำหรับเรื่องราวภาพยนตร์แอนิเมชั่นเรื่องนี้ที่นำเสนอผ่านทางตัวละคร 3 ตัว เป็นแอนิเมชั่น3 เรื่อง วินิจบอกเล่าเรื่องแรกชื่อเรื่องว่า “หมาวัด”(Mid-Road) โดยมีตัวเอกเป็นหมาวัดชื่อว่า “จร” ซึ่งมาจากชื่อเต็มๆ ว่า จรจัด

“เจ้าจรเป็นสุนัขจรจัดตัวหนึ่งซึ่งถูกหลวงตานำมาชุบเลี้ยงหลังจากถูกทิ้ง มันช่วยปกป้องรักษาหลวงตาที่ถูกโจรผู้ร้ายที่จะมาทำลายล้างวัด อีกทั้งยังลุกขึ้นมาบอกสุนัขทั้งหมดในวัดให้มาร่วมมือกันเพื่อจะช่วยกันปกปักรักษา ชีวิตดำเนินคล้ายคุณทองแดงเลย ตรงที่เป็นสุนัขจรจัดที่ถูกนำมาชุบเลี้ยงแล้วก็ทดแทนบุญคุณรัก นอบน้อม และปกป้องพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว สามารถเอาชีวิตเข้าแลกในหลายๆ เหตุการณ์”

 

เรื่องต่อมา วินิจเผยชื่อเรื่องว่า “ทองหล่อ”(Tonglor) โดยเขาได้รับแรงบันดาลใจมาจากเรื่องของความจงรักภักดี ด้วยการปกปักรักษาเจ้านายคล้ายๆ กับเป็นองครักษ์ เป็นบอดี้การ์ด แล้วก็ต้องต่อสู้กับความกลัวของตัวเอง

“ในฉบับจริง คุณทองแดงจะเป็นสุนัขที่กลัวเสียงฟ้าผ่า เช่นเดียวกันกับในเวอร์ชั่นภาพยนตร์ เจ้าทองหล่อก็จะเป็นสุนัขที่จะต้องต่อสู้กับความกลัวของตัวเองเหมือนคุณทองแดง โดยตัวพล็อตเรื่องก็จะเล่าถึงเรื่องราวของคุณยายกับหลานสาวตาบอด แล้วก็มีสุนัขซึ่งก็คือทองหล่อ เป็นสุนัขคู่กายที่เลี้ยงมาเพื่อฝึกให้เป็นองครักษ์คอยปกปักรักษาเด็กน้อยตาบอดในโลกมืด คุณยายก็พยายามที่จะเล่านิทานโดยเป็นการเล่านิทานผ่านทางหนังสือเรื่องคุณทองแดงให้หลานสาวได้ฟังอยู่ตลอดเวลา ในขณะเดียวกันทองหล่อก็จะซึมซับเรื่องราวเหล่านี้ไปด้วยว่าชีวิตจริงของคุณทองแดงเป็นอย่างไร เป็นองครักษ์แบบไหน ชอบกินลูกพลับ ชอบปอกมะพร้าว แล้วก็มีความหวาดกลัวในเสียงฟ้าผ่าเสียงฟ้าร้องเหล่านี้ ไฮไลต์ของทองหล่อ ก็คือทองหล่อต้องฟันฝ่าความกลัวเพื่อไปปกป้องชีวิตเจ้านายตัวน้อย ก็คือเด็กน้อยตาบอดนั่นเอง โดยตัวเรื่องราวก็จะถูกขมวดแล้วก็จะมีการเล่าและสรุปเรื่องราวต่างๆ ให้รู้ว่าเหตุใดทองหล่อถึงได้รับแรงบันดาลจากหนังสือฉบับนี้ แล้วก็ได้นำเสนอเรื่องราวซึ่งสามารถทำให้เราได้เข้าใจความหมายได้ดีขึ้น”

 

มาจนถึงภาพยนตร์แอนิเมชั่นเรื่องที่ 3 ชื่อเรื่องว่า คอปเปอร์เพื่อนรัก (Little Copper) โดยวินิจเผยว่า มองเผินๆ เจ้าคอปเปอร์เหมือนเศษวัสดุเหลือใช้ที่เขาทิ้งแล้ว แต่นี่เป็นประเด็นที่สำคัญที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงได้มอบให้พวกเราได้เรียนรู้ว่า สิ่งเล็กๆ น้อยๆ ที่อาจจะดูไร้ค่าไม่มีความหมาย แต่มันก็มีค่าและมีความหมายในตัวมันเอง

“เช่นเดียวกับชีวิตของคุณทองแดง ที่เป็นสุนัขจรจัดขี้เรื้อนอยู่ข้างถนน ใครเห็นก็ไม่อยากได้ไม่อยากจะเอามาเลี้ยง แต่พระองค์ทรงมีพระเมตตานำมาชุบเลี้ยง จนกระทั่งสิ่งที่ไม่มีคุณค่า สิ่งที่คนอื่นมองไม่เห็นว่ามีคุณค่า กลายมาเป็นสุนัขที่มีคุณค่ามากมาย เป็นสุนัขที่พิเศษมากที่คนทุกๆ คนต้องหันมามอง”

นอกจากแอนิเมชั่นทั้ง 3 เรื่องที่สร้างจากแรงบันดาลใจที่เกิดขึ้นจากคุณทองแดงสุนัขทรงเลี้ยงแล้ว วินิจเผยว่า เราคนดูจะได้เห็นเรื่องราวของคุณทองแดงในภาพยนตร์เรื่องนี้อย่างแน่นอน

 

“เราจะมีอีกหนึ่งเรื่องราวที่มาทำหน้าที่ร้อยเรียงเรื่องราวทั้งหลายผ่านเทคนิคแอนิเมชั่นอีกรูปแบบหนึ่งครับ เป็นเทคนิคกราฟฟิกป๊อปอัพที่จะเล่าเรื่องราวและก็รายละเอียดต่างๆ ซึ่งจะค่อยๆ ทะลุเข้าไปในเหตุการณ์แรงบันดาลใจจริงจนกระทั่งกลายมาเป็น 3 แอนิเมชั่นนี้ครับ โดยมี คุณโหน่ง ชะชะช่า น้องเกลและริชาร์ด สุนัขจรจัดตัวหนึ่งซึ่งเป็นสุนัขแสนรู้ที่เป็นสุนัขจริงมาแสดงด้วย การเล่าเรื่องราว หรือการร้อยทั้ง 3 เรื่องก็คือว่า จะเล่าผ่านอา-หลาน โดยเล่าผ่านทางหนังสือพระราชนิพนธ์เรื่องทองแดง เสมือนว่าเล่าเรื่องราวต่างๆ ในท้องเรื่องผ่านทางหนังสือเล่มนี้ จากนั้นเหตุการณ์ต่างๆ ก็จะทะลุเข้าไปในมิติของในหนังสือคุณทองแดงเล่มนั้นและก็จะขยายความ เสร็จแล้วก็จะกลับมาสรุปเรื่องราวต่างๆ ว่าเหตุการณ์เกิดอะไรขึ้น เนื้อหาสำคัญเป็นอะไร และท้ายที่สุดก็จะเป็นเรื่องการโยงเกี่ยวเข้ามาในเรื่องของความสำคัญว่าพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ได้ทรงใช้ทุนทรัพย์ส่วนพระองค์ก่อตั้งมูลนิธิรักษ์สุนัขที่หัวหินเพื่อเป็นที่พักพิงของสุนัขจรจัด เป็นที่ตรวจสอบ วิจัย ดีเอ็นเอสายพันธุ์ขอสุนัขไทยซึ่งมาจากไหน โดยพระองค์ทรงได้วิจัยว่าคุณทองแดงตัวจริงเป็นสุนัขไทย ซึ่งมีสายเลือดมาจากพันธุ์บาเซนจิที่อียิปต์ อันนี้บางคนอาจจะไม่ทราบ ถ้าไม่ได้อ่านหนังสือ วันนี้คนไทยจะได้รู้กันถึงพระอัจฉริยภาพของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ว่าพระองค์ท่านทรงทำจริง ศึกษาจริง วิจัยจริงรู้จริง และต้องการให้รู้จริงๆ ว่าเกิดอะไรขึ้น ก็มาเล่าผ่านหนังสือเรื่องนี้ ผมก็เลยทำหน้าที่ขยายความตรงนี้”

วินิจเชื่อว่าเมื่อคนไทยทุกคนได้ดูภาพยนตร์แอนิเมชั่นเรื่องนี้ภายใน 1 ชั่วโมงครึ่งเราจะได้เรียนรู้ว่า หากเรารู้จักให้ความเมตตา ให้ความเอ็นดู ให้การเลี้ยงดูอย่างถูกวิธีต่อสุนัขที่บ้าน พันธุ์อะไรก็ได้ หรือจะเป็นสุนัขไทย สุนัขข้างถนนเราจะอยู่ร่วมกันและเขาก็จะรักเรา หัวใจก็จะเชื่อมหัวใจขึ้นมาได้เช่นเดียวกัน

“ที่สำคัญคุณอาจจะหลงรักหมาขี้เหร่ที่คุณไม่เคยรักมันเลยก็ได้ครับ”