แก้ไขได้เมื่อข้อไหล่ติด

โดย...สืบสิน ภาพ คลังภาพโพสต์ทูเดย์

โรคใกล้ตัวที่หลายคนอาจไม่คุ้นหู “ข้อไหล่ติด” แต่มันกลับเป็นปัญหาที่สร้างความรำคาญใจอย่างมาก แถมยังตามรังควานไปถึงการนอนของเราอีกด้วย

เข้าใจง่ายๆ ก็คือผู้ป่วยที่เป็นโรคนี้จะไม่สามารถเคลื่อนไหวข้อไหล่ได้ตามปกติ เนื่องจากจะเกิดอาการตึงจนไม่สามารถยก กาง หรือหมุนข้อหัวไหล่ได้อย่างสะดวก อาการข้อไหล่ติดมักค่อยๆ เริ่มปรากฏจากการลดการเคลื่อนไหวของข้อไหล่จนกระทั่งเคลื่อนไหวแทบไม่ได้ เรียกว่าถ้ามีการเคลื่อนไหวก็จะเกิดอาการเจ็บปวด

ด้านสาเหตุของการอักเสบของข้อไหล่ยังไม่แน่ชัด แต่อาการข้อไหล่ติดมักเกิดในผู้ที่มีอายุ 40-60 ปี โดยจะเกิดกับผู้หญิงมากกว่าผู้ชาย และยังมีบางกรณีที่เป็นปัจจัยเสี่ยงซึ่งสัมพันธ์กับการเกิดโรคข้อไหล่ติด ก็คือผู้ที่เป็นโรคเบาหวาน ต่อมไทรอยด์เป็นพิษ โรคหัวใจ รวมทั้งผู้ที่มีประวัติการบาดเจ็บที่ข้อไหล่มาก่อน ซึ่งสาเหตุเหล่านี้มีโอกาสเกิดภาวะข้อไหล่ติดได้มากกว่าคนทั่วไป

หลายคนเมื่อเกิดอาการจะเริ่มวิตกกังวล และมักจะถามคุณหมอว่าต้องใช้เวลานานแค่ไหนถึงจะหาย คุณหมอมักจะบอกว่าแล้วแต่อาการ และไม่ใช่แค่แรมเดือนเท่านั้น แต่นั่นมันอาจจะใช้ระยะเวลาถึงแรมปีเลยทีเดียว ก็เหมือนกับข้อไหล่ของเราถูกแช่แข็ง และต้องใช้ระยะเวลาให้มันค่อยๆ ละลายไปเอง

อาการข้อไหล่ติด แบ่งออกเป็น 3 ระยะ

1.ระยะอักเสบ หรือระยะปวด ผู้ป่วยมักมีอาการปวดบริเวณข้อไหล่ เป็นอยู่ตลอดเวลาทั้งกลางวันและกลางคืน อาการนี้อาจเป็นอยู่นานถึง 2 สัปดาห์ ต่อมาผู้ป่วยจะรู้สึกว่าการเคลื่อนไหวของข้อไหล่ลดลง

2.ระยะติด หรือระยะแช่แข็ง ผู้ป่วยมักมาพบแพทย์ในระยะนี้ และพยายามใช้วิธีต่างๆ ในการเคลื่อนไหวข้อไหล่ ซึ่งอาการปวดจะลดลง ตอนอยู่เฉยๆ มักไม่ค่อยปวด แต่ถ้าพยายามดัดข้อไหล่แรงๆ อาจทำให้การอักเสบเพิ่มขึ้น และยังเป็นช่วงที่ขยับไหล่ได้น้อย ใช้งานลำบาก จะกินเวลาประมาณ 4-6 เดือน

3.ระยะฟื้นตัว หรือระยะละลาย อาการเจ็บจะลดลงเรื่อยๆ แขนข้างที่เจ็บจะเคลื่อนไหวได้มากขึ้นอย่างช้าๆ การฟื้นตัวจะหายเองได้ แต่มักจะเคลื่อนไหวแขนได้ไม่สุดเหมือนที่เคยทำได้ แต่อาการข้อไหล่ติดจะค่อยๆ ดีขึ้นเข้าสู่ระยะคลายตัว การเคลื่อนไหวจะดีขึ้นจนกระทั่งสามารถกลับมาใช้งานแขนได้เป็นปกติ ซึ่งอาจกินเวลานาน 6-24 เดือน

การรักษาอาการข้อไหล่ติด ในระยะแรกแพทย์อาจให้ยาแก้ปวดและต้านการอักเสบ ผู้ป่วยต้องพยายามคงการเคลื่อนไหวโดยการเคลื่อนไหวข้อไหล่เหมือนตุ้มนาฬิกา เมื่อเข้าสู่ระยะติด การทำกายภาพบำบัดด้วยการใช้อุปกรณ์ความร้อนต่างๆ การดัดข้อไหล่โดยนักกายภาพบำบัดและการใช้เครื่องมือในการบริหารเคลื่อนไหวของข้อไหล่จะช่วยทำให้อาการเป็นปกติเร็วขึ้น

สำหรับผู้ที่จะบริหารหัวไหล่เพื่อบรรเทาอาการปวด ให้กางแขนขึ้นด้านหน้า อาจใช้มืออีกข้างช่วยดันแขนขึ้นในท่ายืนหรือนั่ง หรืออาจทำในท่านอนหงายแล้วใช้มืออีกข้างดันข้อศอกเพื่อยกแขนข้างที่ไหล่ติดให้สูงขึ้น

กางแขนออกด้านข้าง อาจใช้มือดันกับผนังในท่าแขนเหยียด แล้วค่อยๆ ขยับตัวเข้าไปใกล้ผนัง หรืออาจจะใช้ไม้พลองมาช่วยโดยจับปลายไม้แล้วใช้มือข้างที่ดีช่วยดัน

การหมุนหัวไหล่ด้านใน ให้พาดแขนมาทางด้านหน้า ในระดับที่ต่ำกว่าคาง แล้วใช้มืออีกข้างดันข้อศอกเข้าหาตัว

การหมุนไหล่ออกด้านนอก ยืนที่ประตูในท่าแขนแนบลำตัว งอศอกขึ้นมา 90 องศา แล้วเอามือจับกับวงกบประตู จากนั้นบิดลำตัวไปด้านตรงข้ามไหล่ ข้างที่มือจับวงกบจะถูกเหยียดออกในลักษณะบิดหมุนออกด้านนอก

หากอาการข้อไหล่ติดไม่ดีขึ้นหลัง 6-8 เดือน ต้องรีบพบแพทย์เพื่อทำการรักษาเพื่อดัดไหล่ และอาจใช้กล้องส่องเพื่อตัดขยายถุงหุ้มไหล่ให้เคลื่อนไหวได้ดีขึ้นต่อไปนะครับ