นิ้วล็อก โรคยอดฮิตของชีวิตสมาร์ทโฟน

โดย...แพทย์จีน ธีรา อารีย์ คลินิกหัวเฉียวฯ แพทย์แผนจีน

Trigger finger : โรคนิ้วล็อก

โรคนิ้วล็อกเกิดจากการหนาตัวของปลอกหุ้มเส้นเอ็นโคนนิ้วมือ ทำให้การเคลื่อนที่ของเส้นเอ็นงอนิ้วมือลดลง มีสาเหตุมาจากการออกแรงในการกำมือ หรืองอนิ้วบ่อยๆ จนทำให้เกิดการหนาตัวของปลอกหุ้มเส้นเอ็นจนกดรัดการเคลื่อนไหวของเส้นเอ็น โรคนี้พบบ่อยในผู้หญิงมากกว่าผู้ชายและพบมากในช่วงอายุ 30-60 ปีมักเกิดกับมือข้างถนัดที่ใช้งาน นิ้วที่เป็นบ่อยได้แก่ นิ้วหัวแม่มือ นิ้วกลาง และนิ้วนางอาจเป็นเพียงนิ้วเดียวหรือเป็นพร้อมกันหลายนิ้วก็ได้ และอาจเป็นที่มือข้างเดียวหรือทั้งสองข้างก็ได้ค่ะผู้ป่วยส่วนใหญ่มาพบแพทย์ด้วยอาการปวดบริเวณโคนนิ้วบางรายอาจคลำได้ก้อนนูนขึ้นบริเวณโคนนิ้วมือ เมื่อโรคเป็นมากขึ้นผู้ป่วยพบว่านิ้วมือติดขัดหรือล็อกเคลื่อนไหวไม่สะดวก โดยเฉพาะตอนเช้าหลังตื่นนอนและมีอาการปวดมาก

อาการแสดงของโรคนิ้วล็อกแบ่งได้เป็น 4 ระยะ

ระยะแรก ระยะอักเสบ ยังไม่มีอาการสะดุดขณะงอนิ้วมือชัดเจน ผู้ป่วยมีอาการปวดบริเวณฝ่ามือและโคนนิ้วมือของนิ้วนั้นๆ การตรวจร่างกายพบว่ามีการกดเจ็บบริเวณดังกล่าวแม้เพียงออกแรงกดเบาๆ และเมื่อให้ผู้ป่วยขยับงอหรือเหยียดนิ้ว จะรู้สึกไม่ราบเรียบเหมือนปกติ แต่ยังไม่มีอาการสะดุดชัดเจน

ระยะที่สอง นิ้วสะดุด (Triggering) เมื่อพยาธิสภาพเรื้อรังมากขึ้นปลอกเส้นเอ็นโคนนิ้วมือมีการหนาตัวมากขึ้นทำให้เริ่มมีการขัดขวางการเคลื่อนไหวของเส้นเอ็นที่ใช้ในการงอนิ้วมือชัดเจนขึ้น นอกเหนือจากการกดเจ็บบริเวณโคนนิ้วมือเหมือนระยะแรกแล้วนั้น เมื่อให้ผู้ป่วยงอเหยียดนิ้วที่มีปัญหาสามารถสังเกตเห็นการสะดุดขณะที่ผู้ป่วยงอและเหยียดนิ้วมือ แต่ผู้ป่วยยังสามารถเหยียดนิ้วออกเองได้ กรณีที่อาการสะดุดไม่ชัดเจนให้ผู้ตรวจใช้นิ้วมือกดบริเวณโคนนิ้วมือของผู้ป่วยเบาๆ ทำให้เห็นอาการสะดุดชัดเจนขึ้น

ระยะที่สาม นิ้วล็อก (Locking) การเคลื่อนไหวของเส้นเอ็นถูกขัดขวางมากขึ้น จนกระทั่งเกิดการล็อก คือเมื่อให้ผู้ป่วยงอนิ้วลงมาเต็มที่ผู้ป่วยจะไม่สามารถเหยียดนิ้วออกได้เอง ต้องใช้มืออีกข้างช่วยเหยียด ผู้ป่วยบางรายอาจให้ประวัติว่าไม่สามารถงอนิ้วลงมาได้เอง เนื่องจากนิ้วอยู่ในลักษณะท่างอค้างไม่สามารถงอลงมาได้และมีอาการเจ็บปวด
มากร่วมด้วย

ระยะที่สี่ Flexion contracture เมื่อพยาธิสภาพเรื้อรังมากขึ้นผู้ป่วยมีอาการเจ็บปวดมากขณะขยับนิ้ว เมื่อใช้งานเกิดการยึดติดของเส้นเอ็นงอนิ้วซึ่งอยู่ชิดกับปลอกเส้นเอ็นโคนนิ้วมือทำให้ข้อนิ้วอยู่ในท่างอติด

การรักษาทางแพทย์แผนจีน

สำหรับผู้ป่วยนิ้วล็อกที่มีอาการอยู่ในระยะแรกและระยะที่สอง สามารถรักษาโดยการนวดทุยหนา (การนวดด้วยทฤษฎีแพทย์แผนจีน) ร่วมกับการแช่ยาสมุนไพรและพอกยาจีนมีผลการรักษาค่อนข้างดี สำหรับผู้ป่วยในรายที่มีอาการรุนแรงหรือเป็นมากขึ้นจนทนไม่ได้ คุณหมออาจจะแนะนำให้เข้ารับการรักษาโดยวิธีผ่าตัดค่ะ

การป้องกัน

1.ควรหลีกเลี่ยงการใช้มือทำงานที่มีลักษณะทำให้เกิดแรงกดหรือเสียดสีกับเส้นเอ็นแบบซ้ำซาก

2.ไม่ควรหิ้วของหนักๆ เช่น ถุงหนักๆ ถังแก๊ส ถังน้ำ กระเป๋า (ควรใช้รถเข็นลากหรือใส่ถุงมือ)

3.ไม่ควรบิดผ้าหรือซักผ้าด้วยมือเปล่าจำนวนมากๆ (ควรใช้เครื่องซักผ้าแทน)

4.ขณะกำหรือจับอุปกรณ์ต่างๆ ควรใส่ถุงมือลดแรงกดหรือเสียดสี เช่น ใส่ถุงมือเวลาจับไม้ตีกอล์ฟ กรรไกรตัดกิ่งไม้ มีดตัดต้นไม้หรือดายหญ้า

5.หากจำเป็นต้องใช้มือทำงานอย่างต่อเนื่องควรพักมือเป็นระยะๆ เช่น ทำ 45 นาที พักมือ 10 นาที

6.หากมีอาการข้อนิ้วฝืดติดขัด ควรหมั่นแช่น้ำอุ่นและบริหารด้วยการขยับกำแบมือในน้ำสามารถช่วยให้การเคลื่อนไหวของนิ้วมือคล่องขึ้น

7.ไม่ควรขยับนิ้วหรือหักนิ้วเล่นบ่อยเกินไป เพราะอาจทำให้เส้นเอ็นอักเสบมากยิ่งขึ้น

โรคนิ้วล็อกเป็นอีกโรคหนึ่งที่ไม่ไกลตัวเลยใช่ไหมคะ ยิ่งในสังคมปัจจุบันคนเรามักใช้นิ้วมือในการทำงานมากยิ่งขึ้น ฉะนั้นอย่ามัวละเลยนิ้วมือเล็กๆ ของเรา หมั่นให้การดูแลบริหารและป้องกัน ก่อนที่นิ้วของเรานั้นจะไม่สบายนะคะ