ชีวิต... ไม่ใช่เอะอะอะไรก็ ‘ปล่อยวาง’

โดย... ว.แหวน

ธรรมะ...สอนให้เรารู้จักการปล่อยวาง แต่ไม่ได้หมายความว่า...ทุกจังหวะของชีวิต เอะอะอะไรก็ปล่อยวาง ยังไม่ทันจะตั้งใจทำอะไร เริ่มได้ไม่เท่าไร เจออุปสรรคเล็กน้อยก็เลิกล้ม โดยอ้างเหตุผลที่ว่า “เขาสอนให้ปล่อยวาง”

จงเข้าใจซะใหม่ว่า “ปล่อยวาง” ไม่ได้อยู่ตรงกันข้ามกับคำว่า “ดิ้นรน” “ต่อสู้” “ตะเกียกตะกาย” “ไขว่คว้า” แต่ “ปล่อยวาง” กลับเป็นตัวช่วยที่แฝงอยู่ในสถานการณ์ดังกล่าวอย่างชาญฉลาด คนฉลาดจะเลือกหยิบมันมาใช้ในช่วงจังหวะเวลาที่เหมาะสมเท่านั้น นั่นหมายถึงว่า ตราบใดที่ชีวิตคนเรายังดำรงตนอยู่ในสังคม ทำหน้าที่ของความเป็น “คน” ทุกคนย่อมต้องผ่านการต่อสู้ ดิ้นรน ตะเกียกตะกาย เอาตัวรอด ไขว่คว้า เพื่อเสาะหาความเจริญก้าวหน้าของตัวเอง และไปยังจุดหมายแห่งความสำเร็จที่ตัวเองตั้งไว้ทั้งนั้น ไม่มีใครหยุดชีวิตตัวเองด้วย
คำว่า “ปล่อยวาง” ได้ทุกเรื่อง

“การปล่อยวาง” มีจังหวะ เวลา และโอกาสของมันเอง ไม่ได้ใช้พร่ำเพรื่อในทุกช่วงเวลา ทุกโอกาสในเมื่อชีวิต...เรายังคงต้องใช้! บางจังหวะ...การปล่อยวาง อาจหมายถึงการปล่อยทิ้งปัญหาให้รกร้างไว้ โดยไม่คิดแก้ไข ปัญหามาทีไร เอะอะก็ให้ปล่อยวาง ยังไม่ทันหลังชนฝา...ก็ปล่อยวาง ยังไม่ได้สู้เลย ก็ปล่อยวางซะแล้ว การต่อสู้บางอย่างก็ไม่ได้หมายถึงการต่อสู้กับคนอื่น แต่อาจหมายถึงการต่อสู้ภายในจิตใจตัวเอง การต่อสู้ที่ใช้ชีวิตตัวเองเป็นเดิมพัน หมายถึงว่าถ้าฝั่งความคิดหนึ่งชนะ ชีวิตจะไปอีกทางหนึ่ง หรือหากปล่อยวางให้ฝั่งความคิดหนึ่งชนะ ชีวิตก็จะเปลี่ยนไปโดยสิ้นเชิง ในสถานการณ์แบบนี้ ถามว่า...ควรหรือที่จะรีบปล่อยวาง?

เราต้องยอมรับอย่างหนึ่งว่า ต่อให้เราไม่ได้คิดจะใช้ชีวิตแข่งกับใคร การต่อสู้ก็ได้เกิดขึ้นแล้วพร้อมๆ กับการกำเนิดของชีวิต การต่อสู้โดยที่เราไม่รู้ตัว เพียงแค่การตัดสินใจกับเรื่องบางเรื่อง ต่อให้เป็นเรื่องเล็กๆ น้อยๆ ในชีวิตประจำวัน แต่ทุกเรื่องของการตัดสินใจ ล้วนส่งผลถึงเส้นทางชีวิตในวันข้างหน้าของเราเสมอ จะทำ ไม่ทำ ทำต่อ เลิกทำ ทำใหม่ เปลี่ยนใจ ไม่เอาแล้ว พอแล้ว พอที ยอมแล้ว ไม่ยอม ทุกอย่างล้วนมีผลต่อชีวิตเราทั้งสิ้น ล้วนมาจากการตัดสินใจของตัวเราเอง เราต่อสู้กับตัวเองมาตลอดชีวิตอยู่แล้ว

และบางปัญหา...เมื่อถูกปล่อยวางไปนานๆ อาจบานปลายจนกลายเป็นเรื่องใหญ่ของชีวิต เพียงเพราะรีบ “ปล่อยวาง” และสุดท้าย...การปล่อยวางที่ดีที่สุดที่ตัวเองคิดได้ อาจหมายถึง...บวช หรือตาย!

ชีวิต...เกิดมาถ้าไม่คิดสู้สุดฤทธิ์ก่อนปล่อยวาง ปลายทางอาจมีเรื่องให้ปล่อยวางจนเกินเยียวยา และอาจไม่ใช่คำตอบของ
คำว่า “ความสงบ” แต่กลับกลายเป็น “ความทุกข์” ที่เพิ่มทบทวีตามระยะเวลาเพิกเฉย ปล่อยวาง...ที่เราแทนความหมายมันด้วยการอ่อนแอ...หนี...เพิกเฉย...ดูดาย ซึ่งจริงๆ แล้วมันคนละความหมายกันโดยสิ้นเชิง

มันสมอง สติปัญญา และสมาธิ ควรใช้ให้ถูกจังหวะของชีวิต เวลาไหนควรกำให้แน่น...เวลาไหนควรปล่อย...เวลาไหนควรวาง ในเมื่อพุทธศาสนาสอนไว้ด้วยว่า “ตนเป็นที่พึ่งแห่งตน” ปล่อยวางน่าจะตามมาทีหลังคำว่า “ตั้งใจ” “พยายาม” เมื่อทำอย่างที่สุด ทำอย่างเต็มที่ ทำอย่างสุดความสามารถแล้ว ผลที่ตามมาจะเป็นอย่างไร นั่นล่ะถึงค่อยเอาคำว่า “ปล่อยวาง” มาใช้ ถ้าจะเป็นยา ก็น่าจะเป็นยาหลังอาหาร กินเมื่อมีอาการ ไม่ใช่วิตามินที่เอะอะอะไรก็กินเผื่อไว้ก่อนเลย ยังไม่ทันเป็นอะไรเลย กลัวเป็น กลัวแพ้ กลัวผิด กลัวทุกข์ กลัวพลาด กลัวไม่สำเร็จ กินแก้กลัว แม้จะมีประโยชน์กับชีวิต แต่เราจะไม่มีวันรู้รสชาติของการปล่อยวางอย่างแท้จริง

รู้ไหมว่า “การปล่อยวางที่แท้จริง” คืออะไร?

คือ...การที่คนเราปล่อยวางได้ในภาวะที่ตึงเครียดที่สุด ทุกข์แสนสาหัส เจ็บปวด แพ้ ย่อยยับ และนำพาตัวเองกลับมายิ้มได้ ฟื้นกำลังใจตัวเองขึ้นมาได้ พูดออกมาได้ว่า “ช่างแม่ง” และเผชิญปัญหาได้อย่างมีสติอีกครั้ง นั่นล่ะ...เราจะรู้จักความหมายของมันอย่างแท้จริง

การปล่อยวางที่เกิดจากการเตรียมการล่วงหน้า ทั้งๆ ที่ยังไม่เจอปัญหาใดๆ เลย ฉันถือว่าเป็นการปล่อยวางหลอกๆ หลอกใครต่อใครว่า “กูปล่อยวางเป็นนะ” เพราะกู
ไม่ทำอะไรไง กูปล่อยวางเลย ฮ่าฮ่าฮ่า

และอาชีพบางอาชีพ...ก็ไม่เหมาะกับการปล่อยวางง่ายๆ เช่น ฝ่ายขาย การตลาด อาชีพที่ดูสวนทางกับคำสอนนี้โดยสิ้นเชิง เพราะปล่อยวางเมื่อไร อาจหมายถึงการขาดทุน การถดถอยทางธุรกิจ การโดนคู่แข่งแย่งส่วนแบ่ง ความเสียหายนอกจากจะเป็นตัวเงินแล้ว ยังส่งผลถึงชีวิตการงานและการดำรงชีพ

“ปล่อยวาง” เป็นคำสอนเดียวที่เป็นบทสรุปของทุกๆ การกระทำของมนุษย์ แต่ไม่ใช่จุดเริ่มต้นของการกระทำ ฉันเชื่ออย่างหนึ่งว่า...ทุกคำสอน มีคู่มือการใช้แฝงอยู่ด้วยเสมอ และคำสอนของการ “ปล่อยวาง”ในคู่มือก็คงจะบอกไว้ว่า...

“อย่าปล่อยวางกับทุกเรื่องของชีวิต...เพียงเพราะไม่คิดสู้!”