‘เขา’ เป็นอะไร ได้มากกว่า....

โดย...เสน่ห์จันทน์

กำลังนึกๆ ถึงตัวละครเพศที่สาม อย่าง กะเทย เกย์ ทอม ในละครไทยอยู่พอดี เพราะตอนนี้เห็นแทบทุกเรื่องที่นำเข้ามามีบทบาท และมักเป็นหนึ่งตัวสร้างสีสันได้

ความเคลื่อนไหวในวงการบันเทิงไทยเราก็มีเหตุพอดิบพอดี เมื่อศิลปินรุ่นเดอะ “บิลลี่ โอแกน” ได้ใช้ชื่อ Billy Ogan โพสต์แสดงความคิดเห็นผ่านเฟซบุ๊กของท่านอื่น มีข้อความว่า

“ผมเห็นละครตุ๊ดเกย์ ช่อง gmm 25 มีดูดปากกันด้วยอะ เฮ้ยยยยยยย ไปเปิดช่องสีม่วงโดยตรงเลยดีมั้ย ไม่ได้แอนตี้ตุ๊ดเกย์ แต่คิดว่ามันมากเกินไปที่แสดงภาพอุจาดแบบนี้ เปิดช่องสีม่วงไปเลยเถอะกูขอร้อง เอไทม์ ผู้ผลิตละคร น่าจะคำนึงถึงความเหมาะสมบ้าง เด็กเล็กเปิดดูมันเอาอย่างบ้างจะว่าไง ผู้ผลิตต้องมีวิจารณญาณก่อนจะนำเสนอนะครับ ไม่ใช่โยนให้ผู้ชมโดยหวังแต่เรตติ้งจะเสื่อมไปถึงไหน แย่มาก”

แน่นอนว่ามีกระแสตีกลับมาเยอะพอสมควร มีทั้งไม่เห็นด้วยและเห็นด้วย...

เหตุนี้ยิ่งทำให้เราหันกลับมาคิดถึงตัวละครเพศที่สามในจอแก้วของไทยอย่างถ้วนถี่อีกครั้ง ถ้ามองย้อนกลับไปในช่วง 7 ปีหลังของละครไทย จะเห็นว่าตัวละครเป็นตุ๊ดเกย์มีมากขึ้น มีตั้งแต่บทบาทเล็กๆ น้อยๆ ผ่านหน้าจอมาเรียกเสียงฮา จนถึงบทบาทสำคัญ ขนาบข้างพระเอกนางเอก จากที่มาลอยๆ เป็นใครก็ได้ ก็เริ่มมีตัวตนที่ชัดเจนขึ้น อย่างกลุ่มอาชีพ ช่างแต่งหน้า ออร์แกไนซ์ ผู้จัดการดารา มักจะถูกวางคาแรกเตอร์ให้เป็นเพศที่สาม หรือตัวเด่นขาเมาท์ประจำบริษัทบทก็ถูกสวมลงที่เพศที่สาม

หากแต่ดูแล้ว การเข้ามาของตัวละครนี้ จุดประสงค์ก็เพื่อ “เป็นตัวสร้างสีสัน” “เรียกเสียงฮา” เรื่องจัดจ้านขึ้นจากฝีปากที่ฉะปะดะได้ไวไฟแล่บ

การเกิดขึ้นของตัวละครกลุ่มนี้ ปฏิเสธไม่ได้ว่าในสังคมเรามีประชากรเพศที่สามอยู่ด้วย ซึ่งละครก็สะท้อนชีวิตจริงนั้นแหละ แต่การนำเสนอตัวละครเหล่านี้ในละครไทยยังตื้นเขินอยู่นัก ยังฉาบฉวยจับคาแรกเตอร์ที่คนกลุ่มนี้มีวีรกรรมแสบฮา สร้างเสียงหัวเราะได้ง่าย มาวางเป็นตัวสร้างสีสันให้ได้ฮาเท่านั้น แต่น้อยนักที่จะมีมิติในด้านลึก

ว่าไปแล้วคิดถึงหนังเรื่อง The Imitation Game มีพระเอกเป็นเกย์ (อลัน ทูริง รับบทโดย เบเนดิกต์ คัมเบอร์แบทช์) แต่ไม่ใช่หนังเกย์ เป็นเรื่องเกี่ยวกับนักคณิตศาสตร์คนหนึ่งที่ได้ทำงานกับรัฐบาลอังกฤษ เพื่อถอดรหัสลับที่นาซีส่งในช่วงสงครามโลก หนังไม่ได้เน้นไปที่เรื่องเพศ แต่เน้นไปที่สังคม เขาควรเป็นฮีโร่ แต่ไม่ถูกยอมรับ เพราะรสนิยมทางเพศที่ต่าง หนังเรื่องนี้ได้รับการเข้าชิง 8 สาขารางวัล
ออสการ์ ปี 2015 ที่เพิ่งประกาศผลไป และได้รับรางวัล “บทภาพยนตร์ดัดแปลงยอดเยี่ยม”

การมีอยู่ของตัวละครเกย์ในหนัง/ละคร จึงมีนัยที่สามารถสะท้อนให้เห็นความเป็นมนุษย์ในอีกแบบหนึ่งของรสนิยมทางเพศที่หลากหลาย

อย่างไรก็ตาม ละครไทยก็ใช่ว่าจะไร้แล้วซึ่ง มิติด้านลึก เพราะละครเรื่อง “มาลีเริงระบำ” ก็มีตัวละครเป็นเกย์ อย่างบท “โรส” (โอ๊ต-วรวุฒิ นิยมทรัพย์) ก็มีมิติที่ลึกให้ได้เห็นชีวิตของผู้ชายคนหนึ่งที่ผันเปลี่ยนรสนิยมมาชอบเพศเดียวกัน ชีวิตในทางเลือกเป็นเพศที่สามมีทั้งสุข-เศร้า มีการถูกยอมรับไม่ถูกยอมรับจากสังคม มีเส้นทางชีวิตที่เปิดโลกของคนที่ไม่เคยสัมผัสเพศที่สาม

ที่ตัวละครตัวนี้มีมิติได้ขนาดนี้ ส่วนสำคัญเพราะเป็นตัวหลัก แต่สำหรับตัวประกอบที่บทน้อย เราก็หวังอยากเห็นการวางบทบาทให้เขาได้มากกว่าตัวสร้างเสียงฮา ด่าเก่ง มีมุขแปลกๆ เพราะคนกลุ่มนี้ที่ถูกนำมาอยู่ในละคร ชีวิตจริงพวกเขามีบทบาทที่มีสาระสำคัญมากกว่านั้นนัก

นอกจากเกย์จะเป็นตัวละครหนึ่งแล้ว ตอนนี้ละคร/หนังไทยยังสร้างขึ้นมาเฉพาะ เป็นหนังเกย์สะท้อนชีวิตของเกย์ไปเลยก็มี ซึ่งแน่นอนว่าผู้ชมจะได้เห็นมิติของตัวละครมากขึ้น แต่จะลึกรอบด้านขนาดไหนนั้นขึ้นอยู่กับผู้ผลิต ดังนั้นเมื่อเวลามีจำกัดความนึกคิดของตัวละครที่แปลงออกมาเป็นภาพนั้น เพียงพอต่อความเข้าใจหรือไม่ การเลือกมุมมานำเสนอนั้น ให้ประโยชน์และสะท้อนอะไรแก่สังคมและคนดู ภาพที่ปล่อยออกมานั้นล่อแหลม สมควรเพียงใด

การเกิดขึ้นของตัวละครเพศที่สามทางละคร/หนังไทยคงเป็นเรื่องที่ห้ามกันไม่ได้ แต่ผู้จัดผู้ผลิตสามารถที่จะเลือกนำเสนอเนื้อหามุมมองได้ เพราะชีวิตของชาวเพศที่สามไม่ได้มีแค่เรื่องเซ็กซ์ ด่ากัดจิกทอแค่นั้น และเมื่อคุณทำอะไรออกมาก็ขอให้รับผิดชอบต่อสังคม

เพราะอย่างไรเสีย โลกเราไม่ได้มีแค่ผู้หญิงกับผู้ชายแลัว...