Ukraineตอนที่ 1:ยูเครนอู่อารยธรรมแห่งสลาฟ

กรุงเคียฟเต็มไปด้วยอาคารบ้านเรือนที่มีสถาปัตยกรรมสวยงาม ซึ่งหลายคนมองว่าสถาปัตยกรรมของยูเครนนั้นมีความเป็นยุโรปค่อนข้างมาก

โดย...ปวีณา สิงห์บูรณา

ในวันแรกที่ได้มาเยือนดินแดนแห่งนี้ ทีมงานโลก 360 องศา ตื่นตาตื่นใจกับสถาปัตยกรรมบ้านเรือนที่สวยงาม แฝงไปด้วยอิทธิพลจากยุโรปและรัสเซียผสมผสานกัน พบเห็นผู้คนเดินขวักไขว่ด้วยใบหน้าที่เต็มไปด้วยรอยยิ้ม ราวกับเป็นดินแดนที่เปี่ยมไปด้วยความสุขมานานแสนนาน จนแทบไม่น่าเชื่อว่าครั้งหนึ่งประเทศนี้ตกอยู่ภายใต้อิทธิพลของสหภาพโซเวียตมาก่อน ที่นี่คือประเทศยูเครน...

ประเทศยูเครนตั้งอยู่ในภูมิภาคยุโรปตะวันออก มีพื้นที่กว่า 603,000 ตารางกิโลเมตร นับว่ามีขนาดใหญ่เป็นอันดับสองของทวีปยุโรป รองจากประเทศรัสเซีย พรมแดนทางทิศเหนือติดกับประเทศรัสเซียและเบลารุส ทิศตะวันออกติดกับประเทศรัสเซีย ทิศตะวันตกติดกับประเทศโปแลนด์ และทิศใต้ติดกับทะเลดำ ด้วยเหตุนี้จึงทำให้ประเทศยูเครนได้รับอิทธิพลทั้งจากยุโรปและรัสเซีย ซึ่งผู้มาเยือนสามารถสัมผัสได้จากสถาปัตยกรรมสิ่งก่อสร้างต่างๆ และยังรวมไปถึงนิสัยใจคอของผู้คนชาวยูเครน หรือยูเครเนียน (Ukrainian)

ปัจจุบันประเทศยูเครนมีจำนวนประชากรทั้งสิ้นกว่า 46 ล้านคน ส่วนใหญ่เป็นชาวยูเครน นอกจากนั้นเป็นชาวรัสเซีย ส่วนภาษาที่ใช้ในการสื่อสารคือภาษายูเครน หรือที่เรียกกันว่า Little Russia ซึ่งเป็นภาษาในตระกูลสลาฟ และภาษารัสเซียก็เป็นหนึ่งในตระกูลสลาฟ ดังนั้นภาษารัสเซียจึงเป็นภาษาที่สามารถใช้ในการสื่อสารในประเทศยูเครนได้ดีเช่นเดียวกัน

ผู้คนในประเทศยูเครนส่วนใหญ่นับถือศาสนาคริสต์นิกาย Ukrainian Orthodox มากถึงร้อยละ 85 ของจำนวนประชากรทั้งหมด และประเทศยูเครนก็เหมือนกับอีกหลายประเทศที่เคยอยู่ภายใต้อิทธิพลของคอมมิวนิสต์มาก่อน นั่นคือครั้งหนึ่งในอดีตศาสนาถือเป็นสิ่งต้องห้าม แม้แต่พลังความศรัทธาที่มีต่อศาสนาก็ไม่สามารถที่จะหยุดยั้งการทำลายในครั้งนั้นได้ แต่อย่างไรก็ตามโบสถ์และวิหารหลายแห่งก็สามารถที่จะผ่านพ้นช่วงเวลาดังกล่าวมาได้ และตั้งตระหง่านเคียงข้างความศรัทธาของผู้คนมาให้พวกเราได้ประจักษ์ในวันที่มาเยือนดินแดนแห่งนี้

เมืองหลวงของยูเครนคือ กรุงเคียฟ (Kiev) ที่นอกจากจะเป็นเมืองหลวงแล้ว ยังเป็นศูนย์กลางสำคัญทางราชการของยูเครนอีกด้วย กรุงเคียฟเต็มไปด้วยอาคารบ้านเรือนที่มีสถาปัตยกรรมสวยงาม ซึ่งหลายคนมองว่าสถาปัตยกรรมของยูเครนนั้นมีความเป็นยุโรปค่อนข้างมาก นอกจากนี้กรุงเคียฟยังมีความสำคัญทางด้านประวัติศาสตร์ เพราะที่นี่เคยเป็นศูนย์กลางสำคัญของอาณาจักรเคียฟรุส (Kiev Rus) ซึ่งเป็นต้นกำเนิดของชนชาติสลาฟ บรรพบุรุษของชาวยูเครนและรัสเซียนั่นเอง

ประวัติศาสตร์ของประเทศยูเครนกล่าวถึงชาวสลาฟว่าเป็นชนกลุ่มแรกที่เข้ามาตั้งรกรากในแถบนี้ โดยมีเมืองเคียฟเป็นศูนย์กลาง ต่อมาชาวรุสซึ่งอพยพมาจากแถบสแกนดิเนเวียได้เข้ามายึดครองและรวบรวมดินแดนแถบนี้ โดยได้สถาปนาอาณาจักรเคียฟรุสขึ้น และนับเป็นยุคที่รุ่งเรืองที่สุด จนอาจจะเรียกได้ว่าในช่วงศตวรรษที่ 11 อาณาจักรเคียฟรุสมีขนาดใหญ่ที่สุดในยุโรป

ต่อมาในศตวรรษที่ 13 กองทัพมองโกลนำโดยบาตูข่าน (Batu Khan) ได้เข้าโจมตีและสามารถยึดเมืองเคียฟได้สำเร็จ นับตั้งแต่นั้นเป็นต้นมาเมืองเคียฟได้ถูกลดความสำคัญลง อีกทั้งยังถูกปกครองโดยอาณาจักรต่างๆ หมุนเวียนสับเปลี่ยนกันไป

ช่วงเวลาที่สำคัญที่สุดในประวัติศาสตร์ของยูเครนคือช่วงที่ตกอยู่ภายใต้อำนาจของสหภาพโซเวียต เนื่องจากกฎระเบียบที่เข้มงวดต่างๆ ถูกนำมาบังคับใช้ ส่งผลให้สภาพความเป็นอยู่ของผู้คนมีความยากลำบาก เกิดภาวะการขาดแคลนอาหารอย่างหนัก ผู้คนล้มตายเป็นจำนวนมาก โดยเฉพาะอย่างยิ่งในช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2 สหภาพโซเวียตประสบกับปัญหาทางเศรษฐกิจตกต่ำอย่างหนักที่สุด ส่งผลให้เกิดกระแสชาตินิยมขึ้นในรัฐปกครองต่างๆ ซึ่งรวมถึงยูเครนด้วยเช่นกัน และท้ายที่สุดในสมัยของนายมิคาอิล กอร์บาชอฟ ซึ่งดำรงตำแหน่งประธานาธิบดีของสหภาพโซเวียตในขณะนั้น ได้ชูนโยบายเปิดกว้างเสรีทางความคิด จึงยิ่งทำให้กระแสชาตินิยมที่มีอยู่แล้วทวีความรุนแรงมากขึ้น จนกระทั่งเมื่อวันที่ 24 ส.ค. ปี ค.ศ. 1991 ยูเครนจึงได้ประกาศเอกราชจากสหภาพโซเวียต และต่อมาในวันที่ 1 ธ.ค. ปีเดียวกันนั้น ประชาชนชาวยูเครนได้ร่วมลงประชามติในการประกาศเอกราชอย่างเป็นทางการจากสหภาพโซเวียต

หากมองภาพรวมทั้งหมดของประวัติศาสตร์ชาติยูเครนแล้ว จะเห็นได้ว่าประเทศยูเครนได้รับอิทธิพลทั้งจากยุโรปและประเทศรัสเซีย ซึ่งสะท้อนให้เห็นจากวิถีชีวิต แนวคิด และทัศนคติของผู้คน ซึ่งอาจกล่าวได้ว่ามีการแบ่งออกเป็นสองฝ่าย คือ ผู้คนที่มีแนวคิดแบบตะวันตก และผู้คนที่มีแนวคิดในแบบรัสเซีย ซึ่งสิ่งนี้ยังส่งผลไปถึงเสถียรภาพทางการเมืองของยูเครนในปัจจุบันอีกด้วย

สาเหตุจากการที่ครั้งหนึ่งยูเครนเคยเป็นส่วนหนึ่งของสหภาพโซเวียต ทำให้ส่งผลสืบเนื่องต่อการพึ่งพิงรัสเซียอยู่มาก แต่ในปัจจุบันยูเครนกำลังดำเนินนโยบายที่จะไม่ต้องพึ่งพิงและพึ่งพารัสเซียอีกต่อไป นั่นจึงหมายถึงโอกาสทางธุรกิจของเหล่านักลงทุน รวมถึงนักธุรกิจจากประเทศไทยที่กำลังเกิดขึ้นในประเทศนี้ และจากข้อมูลทางเศรษฐกิจ ประเทศยูเครนมีอัตราการเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจอย่างรวดเร็ว เป็นรองเพียงรัสเซียเท่านั้น โดยยูเครนมีความเชี่ยวชาญด้านอุตสาหกรรมหนักโดยเฉพาะเหล็กและแร่ธาตุต่างๆ รวมไปถึงอุตสาหกรรมน้ำมันและก๊าซธรรมชาติ

นับตั้งแต่ยูเครนประกาศเอกราชเมื่อปี 1991 เป็นต้นมา ประเทศไทยและประเทศยูเครนต่างดำเนินความสัมพันธ์มาอย่างต่อเนื่อง ในปัจจุบันประเทศยูเครนนับเป็นคู่ค้าที่สำคัญอีกประเทศหนึ่งของไทย และประเทศไทยก็เล็งเห็นถึงศักยภาพของยูเครน จึงเป็นที่มาในการเยือนประเทศยูเครนอย่างเป็นทางการของคณะผู้แทนจากรัฐบาลไทยโดยกระทรวงพาณิชย์ นำโดย ดร.วีระศักดิ์ จินารัตน์ ผู้ช่วย รมว.พาณิชย์ เป็นหัวหน้าคณะ มีการพบปะตัวแทนจากภาครัฐและภาคเอกชน เพื่อหารือแนวทางการเสริมสร้างความสัมพันธ์ และมองหาโอกาสทางธุรกิจระหว่างกัน

ภาพความงดงามของสถาปัตยกรรมที่ผสมผสานระหว่างยุโรปและรัสเซียจะตื่นตาตื่นใจอย่างไร มรดกทางประวัติศาสตร์ของชาวสลาฟจะน่าสนใจเพียงใด และโอกาสทางธุรกิจของคนไทยในยูเครนจะมีมากน้อยขนาดไหน ติดตามชมได้ทางรายการโลก 360 องศา วันเสาร์ 21.30-22.00 น. ทาง ททบ.5