สมองติดยาป่วยสังคมจ๋า...ปรานีฉันบ้าง

ตลอด2สัปดาห์ที่ผ่านมา ดูเหมือนว่าความสนใจ สังคมไทยกำลังหมุนรอบความร้าวฉานของครอบครัว นักร้องชาวร็อกชื่อดัง

พฤติกรรมและท่าที "เรียกแขก" ซึ่งนักร้องชื่อดังได้แสดงออกบ่อยครั้ง นำมาซึ่งความไม่พอใจ หมั่นไส้ และขยายไปสู่ความเกลียดชังในวงกว้าง

หากมองด้วยสายตาคนนอกอย่างไม่เข้าใจ ไม่แปลกที่ใครจะประณามหยามเหยียด สบถ หรือสาปแช่งต่างๆ นานา

ทว่า สำหรับผมแล้ว...กลับรู้สึกตรงกันข้ามอย่าหาว่าโลกสวยหรืออย่างโน้นอย่างนี้เลยครับ ลองว่ากันตามสภาพความเป็นจริงบนพื้นฐานที่ว่า นักร้องชื่อดังอยู่ระหว่าง "บำบัดรักษา" อาการติดยา เสพติด

โจทย์คือ พฤติกรรมก้าวร้าว-ไม่พึงประสงค์กับ จารีตอันดีงามที่สังคมนี้ยอมรับ เป็นเพราะสันดานของนักร้องรายนี้ใช่หรือไม่

หาก ผู้ติดยาเสพติด = ผู้ป่วย...เป็นไปได้หรือไม่ว่า การแสดงออกใดๆ ของนักร้องชื่อดังเป็นไปเพราะมี "อาการป่วย" เป็นแรงขับ

อยากให้ท่านผู้อ่านทำความเข้าใจเรื่อง "สมองติดยา" ดูสักนิด เชื่อว่าอาจช่วยให้มองนักร้องชื่อดัง รายนี้ด้วยสายตาที่เปลี่ยนไป

อธิบายให้เข้าใจอย่างง่าย โดยการแบ่ง "สมอง" ออกเป็น2ส่วน ได้แก่ สมองส่วนอารมณ์ และสมองส่วนเหตุผล โดยทั้งคู่อยู่ในสมองส่วนกลาง

ในสมองส่วนอารมณ์ จะมีสารกระตุ้นปลายประสาทเรียกว่า "โดพามีน" โดยสารนี้ทำหน้าที่ให้เกิด ความรู้สึก "มีความสุข"

เมื่อ "ยาเสพติด" เข้าสู่สมองซ้ำแล้วซ้ำเล่า ยาเสพติดจะเข้าไปกระตุ้นให้สมองส่วนอารมณ์สร้าง "โดพามีน" เกินระดับปกติ เป็นเหตุให้ผู้เสพยามี ความสุขเกินจริง และต้องการมากขึ้นเรื่อยๆ

เมื่อหยุดยา...สมองซึ่งเคยชินชากับระดับ โดพามีนมากๆ ก็เกิดอาการโหยหา อยู่ไม่เป็นสุข มี ความทุกข์ ในขณะที่สมองในสภาพปกติก็ไม่สามารถผลิต "โดพามีน" ได้เพียงพอต่อความต้องการ

ซ้ำร้ายกว่านั้น ระหว่างที่สมองส่วนอารมณ์คึกคะนอง สมองส่วนเหตุผลก็ถูกทำลายลงเรื่อยๆ (จนพังและไม่อาจซ่อมได้)

เมื่อสมองส่วนอารมณ์ปกครองสมองส่วนกลาง ได้ทั้งหมด ผู้ที่ติดยาเสพติดจึงเริ่มมีปัญหากับการ คิด ความจำ และไม่สามารถแยกแยะเหตุผลผิดชอบ ชั่วดี ได้เหมือนกับคนปกติ

สิ่งที่เกิดขึ้นก็คือ ผู้ติดยาเสพติดจะมีพฤติกรรม ที่เปลี่ยนไปจากเดิม เช่น หงุดหงิดก้าวร้าวส่อไปในทาง ที่รุนแรง บ้าคลั่งควบคุมตัวเองไม่ได้ ที่สำคัญเมื่อหยุด ใช้ยาเสพติดไม่ได้ ก็นำไปซึ่ง "อาการทางจิต" ใน ตอนท้าย

แน่นอนว่า เมื่อกลายเป็นผู้ป่วย "จิตเภท" ...การ แสดงออกที่ไม่พึงประสงค์ ก็คงไม่เกินความคาดหมายใดๆ

สำหรับการรักษา ถ้าสมองยังไม่ถูกทำลายอย่าง ถาวรก็ยังมีโอกาสฟื้นตัวได้ การหยุดยาทำให้เกิดอาการ อยากยา และส่วนใหญ่มักจะหวนกลับไปเสพยา อีกครั้ง

ดังนั้น "กำลังใจ" จากผู้ใกล้ชิดจึงเป็นสิ่งสำคัญเมื่อผู้ติดยาเสพติดเปิดใจและยอมเข้ารับการ บำบัดรักษา ก็สามารถขอคำปรึกษาได้ที่แผนกจิตเวช ของทุกสถานพยาบาล

กลับไปที่คำถามข้างต้นคือ...ใช่หรือไม่ว่าการแสดงออกใดๆ ของนักร้อง ชื่อดัง เป็นไปเพราะมี "อาการป่วย" เป็นแรงขับ