ศิวลึงค์ทองคำ 2 องค์ ที่ประเมินค่ามิได้

โดย...สมาน สุดโต

พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ นครศรีธรรมราช ภูมิใจในศิวลึงค์ทองคำ ของหายากยิ่งในโลก 2 องค์ โดยใส่ตู้กระจกตั้งแสดงในห้องศาสนาพราหมณ์ หรือฮินดู ที่มีระบบรักษาความปลอดภัยเต็มร้อย พร้อมกับนำภาพศิวลึงค์ทองคำขึ้นปกแผ่นพับที่แนะนำพิพิธภัณฑ์แห่งนี้ด้วย

เอนก สีหามาตย์ อธิบดีกรมศิลปากร นำผู้อำนวยการสำนักต่างๆ ของกรมศิลปากรไปประชุมที่ จ.สุราษฎร์ธานี ในการนี้ได้พาคณะเข้าชมนิทรรศการที่พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ นครศรีธรรมราช จุดที่ผู้บริหารได้ชมคือศิวลึงค์ทองคำ 2 องค์ ที่จัดแสดงในห้องศาสนาพราหมณ์ หรือฮินดู เพราะถือว่าเป็นของหายากยิ่ง

ศิวลึงค์ทองคำมีขนาดและน้ำหนักไม่มาก (ประมาณ 2 บาท) แต่คุณค่าทางโบราณคดีแล้วมากมายจนประเมินค่ามิได้

ศิวลึงค์นั้นเป็นสัญลักษณ์รูปเคารพแทนองค์พระอิศวรมหาเทพผู้ยิ่งใหญ่ ที่ก่อนสิ้นลมได้พูดว่าสัญลักษณ์ที่เคารพแทนพระองค์จะเป็นสัญลักษณ์ใหม่คืออวัยวะเพศ หรือลึงค์

ทั้งนี้ ก่อนตายหรือสิ้นลมนั้นพระอิศวรมีความโกรธและเสียใจมาก เพราะถูกพวกเทพเทวาทั้งหลายหัวเราะเยาะ เย้ยหยัน ถากถาง รังเกียจ ที่พระอิศวรเสพสังวาสกับนางอุมาเทวี บนสถานที่กลางแจ้งในสวนสวรรค์แห่งเขาไกรลาส ก่อนจะสิ้นลมจึงพูดว่า ต่อไปสัญลักษณ์ที่เป็นรูปเคารพแทนองค์อิศวรคือลึงค์ หรืออวัยวะเพศ จึงเรียกว่าศิวลึงค์ ในเวลาต่อมา

เทพเคารพในศาสนาฮินดู มี 3 องค์ ได้แก่ พระอินทร์ หรือพระพรหม พระนารายณ์ หรือวิษณุ และพระอิศวร หรือศิวะ

พระพรหม เป็นผู้สร้างสรรพสิ่งบรรดามีในโลก พระนารายณ์ หรือวิษณุ เป็นเทพผู้รักษา พระอิศวร หรือพระศิวะ คือเทพผู้ทำลาย

เอนก อธิบดีกรมศิลปากร บอกว่า ศิวลึงค์ทองคำไม่เคยพบมาก่อนในเมืองไทย ส่วนที่พบนี้มีอายุย้อนไปถึงพุทธศตวรรษที่ 12 หรือพันกว่าปีมาแล้ว

ศาสนาพราหมณ์ หรือฮินดู จากอินเดียมาไทยหรือดินแดนสุวรรณภูมินี้ โดยผู้นับถือศาสนาฮินดูที่เป็นพ่อค้า หรือนักเดินทาง หากนับย้อนหลังคงไม่ต่ำกว่า 2,000 ปี ดินแดนที่ฮินดูมีอิทธิพล ได้แก่ ไชยา (เช่น ที่ภูเขาพระนารายณ์ ต.ศรีวิชัย จ.สุราษฎร์ธานี) จ.นครศรีธรรมราช และสงขลา เพราะพบเทวรูปฮินดูทั้งเล็กและใหญ่ตามที่เหล่านั้น ทั้งนี้โดยไม่นับดินแดนภาคกลาง อีสาน ข้ามไปถึงกัมพูชา ที่ชาวอินเดียเรียกว่า Hindu Kingdom นอกดินแดนอินเดีย (ชมพูทวีป)

ส่วนการพบศิวลึงค์ทองคำ ก็เป็นเรื่องที่ไม่คาดคิดมาก่อน เมื่อ เสกสันต์ นาคกลัด พร้อมเพื่อนไปขุดหาขี้ค้างคาวมาใช้ในเกษตร ที่ถ้ำแห่งหนึ่งที่ลึกลงไปถึง 10 เมตร ที่ภูเขาพลีเมือง ริมคลองวังภัย ต.สิชล อ.สิชล จ.นครศรีธรรมราช ระหว่าง พ.ศ. 25412548 โดยพบรวม 4 องค์ บรรจุอยู่ในผอบเงิน และภายนอกมีผอบทำด้วยอิฐและหิน ศิวลึงค์ที่เสกสันต์นำมามอบให้กรมศิลปากรเป็นองค์ที่ 1 และองค์ที่ 2 ซึ่งพบครั้งแรกและครั้งที่ 2 ส่วนองค์ที่ 3 และองค์ที่ 4 ซึ่งพบในเวลาต่อมานั้น ได้มอบให้ญาติและเพื่อนไปแล้ว

ศิวลึงค์ทองคำ องค์แรกมีขนาดความสูงรวม 2 ซม. เส้นผ่าศูนย์กลาง 0.8 ซม. น้ำหนัก 12.7 กรัม ส่วนองค์ที่ 2 ขนาดส่วนสูงรวม 2 ซม. เส้นผ่าศูนย์กลาง 0.9 น้ำหนัก 19 กรัม จากการประเมินอายุและลักษณะของศิวลึงค์ ซึ่งเป็นแบบประเพณีนิยมอยู่ในราวพุทธศตวรรษที่ 12 หรือมีอายุกว่า 1,000 ปี

ก่อนที่กรมศิลปากรจะรับมอบ ได้ทำการตรวจ สอบอายุและความเป็นโบราณของสิ่งนี้ นอกจากเพื่อความมั่นใจว่าได้ของแท้ ยังเป็นข้อมูลในการมอบรางวัล ที่คิด 1 ใน 3 ของคุณค่า ด้วย

ผลการตรวจพิสูจน์โดยผู้เชี่ยวชาญจากกรมศิลปากรมีข้อวินิจฉัยว่า ศิวลึงค์ทองคำทั้งสององค์รวมทั้งผอบเงินที่บรรจุและองค์ประกอบอื่น ได้แก่ แผ่นทอง ฐานโยนีทำด้วยชินเงิน ผงเถ้าและดิน ผอบอิฐ ผอบหิน และแผ่นอิฐล้อมรอบ ล้วนเป็นโบราณวัตถุแท้จริง และพบในแหล่งที่ใช้เป็นที่ประกอบพิธีฝังไว้ตามคติความเชื่อในศาสนาฮินดู ไศวนิกาย ซึ่งอาจเป็นไศวนิกายในลัทธิปาศุปตะหรือกปาลิกะ ซึ่งปรากฏร่องรอยหลักฐานการประดิษฐานศาสนาฮินดูและการสร้างศาสนสถานนี้ในพื้นที่ จ.นครศรีธรรมราช โดยเฉพาะอย่างยิ่งในเขต อ.สิชล และท่าศาลา อยู่มากมายไม่น้อยกว่า 30 แห่ง แหล่งที่เป็นที่รู้จักกันดี คือ แหล่งเขาคาใน อ.สิชล จ.นครศรีธรรมราช

เสกสันต์ บอกว่า กว่าจะนำมามอบให้กรมศิลปากร ก็คิดอยู่นานมาก เพราะอีกใจหนึ่งก็กลัว แต่เมื่อได้ทราบข้อมูลในทางบวกก็ติดต่อมามอบให้ เมื่อวันที่ 2 เม.ย. 2557 โดยได้บอกความในใจว่ามีคนมาขอซื้อให้ราคาดีแต่ไม่ขาย มีเงินเท่าไรก็มีวันหมดไป หรือถ้ามีเงิน 10 ล้านบาท แจกญาติก็ยังมีคำติฉินนินทา คนนั้นได้มาก คนนี้ได้น้อย อีกต่างหาก แต่ถ้าเรามามอบให้เป็นสมบัติของชาติ ชื่อและนามสกุลของเขาจะอยู่คู่กับของโบราณชิ้นนี้ไม่มีที่สิ้นสุด ในขณะที่ประชาชนทั่วไปที่มาชมก็ได้รับความรู้เท่าเทียมกัน ไม่มีใครบ่นว่าได้มากได้น้อยเหมือนแจกเงิน

เอนก บอกว่า การพบศิวลึงค์ทองคำเป็นเครื่องยืนยันถึงความอุดมสมบูรณ์ทางภาคใต้ของไทย ที่มีผู้คนเข้ามาตั้งถิ่นฐานนับพันปีมาแล้ว

ท่านเดินทางไปภาคใต้ อย่าลืมแวะพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ นครศรีธรรมราช เพื่อชมศิวลึงค์ทองคำ ชิ้นเดียวของไทยในปัจจุบัน