Mushroom Cottage Farm ความฝันของมนุษย์เงินเดือน

โดย...เจียรนัย อุตะมะ ภาพ กิจจา อภิชนรจเรข

สถานการณ์เศรษฐกิจที่บีบรัดตัวในปัจจุบัน มนุษย์เงินเดือนอย่างเราๆ ท่านๆ คงต้องหาทางหนีทีไล่ไว้ เผื่อจับพลัดจับผลู เบื่องานประจำ หรือเป็นการวางแผนชีวิตไว้รองรับยามเกษียณ

นั่นเป็นความฝันของมนุษย์เงินเดือนทุกคน

แต่มีสักกี่คนที่สามารถบรรลุฝันที่ว่านี้ได้

Mushroom Cottage Farm หรือฟาร์มกระท่อมเห็ด เป็นความฝันที่บรรลุแล้วของมนุษย์เงินเดือนสาวสวย 2 คน คือ จุ๊บนัยนา ยังเกิด และ กุ๊กปรียนันท์ แสงดี

โดยฟาร์มเห็ดแห่งนี้ ทั้งคู่เริ่มทำเมื่อ 2 ปีก่อน ตั้งแต่ กุ๊ก ยังเป็นผู้ช่วยผู้จัดการอาวุโสส่วนบริการลูกค้า ธนาคารธนชาต และ จุ๊บ เป็นผู้จัดการกลุ่มสื่อสารองค์กร สายงานสื่อสารบริการแบรนด์ ที่อยู่ในสายงานเดียวกัน

 

จุดเริ่มต้นเกิดจากการที่ กุ๊ก ตั้งใจจะเกษียณอายุงานก่อนกำหนด เพราะมีธุรกิจเป็นของตัวเองอยู่แล้วคือ ร้านเสื้อผ้าแบรนด์ KOKO shop และร้านไอศครีม Hi Mango

จังหวะนั้น จุ๊บ ก็มีความใฝ่ฝันจะมีธุรกิจของตัวเอง บทสนทนาจึงเริ่มต้นอย่างง่ายๆ

ความที่ จุ๊บ นั้นชอบเห็ด ถึงขั้นที่ว่าเคยซื้อก้อนเห็ดมา 10 ก้อน จากฟาร์มเห็ดที่พัทยา มาทดลองเพาะ พร้อมสอบถามรายละเอียดการดูแลแล้วประสบผลสำเร็จ จึงมีความคิดอยากจะทำฟาร์มเห็ด

“หลงรักเห็ดตั้งแต่เพาะเห็ดฮังการีแล้วออกดอกสวย ทั้งที่ปลูกดอกไม้แล้วไม่เคยขึ้น จึงภาคภูมิใจมาก ทดลองปลูกไว้ข้างบ้านเอาสแลนมาคลุม รถน้ำทุก 3 ครั้ง/วัน”

 

จากนั้นเธอจึงสานฝันของตัวเองให้เป็นจริงโดยลางานไปเรียนเพาะเห็ดที่มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ หลักสูตร 5 วัน ปลายเดือน ต.ค. 2555

วันแรกทั้งคลาสมีคนอบรม 70 คน ทยอยหายไปจนกระทั่งวันสุดท้ายเหลือเพียงกว่า 20 คน โดยวิทยากรรับเชิญอบรมการเพาะเห็นครั้งนั้นคือ สิริโรจน์ เจนเจริญ ลูกศิษย์ อาจารย์ดีพร้อม ไชยวงศ์เกียรติ อาจารย์ประจำภาควิชาจุลชีววิทยา คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

จุ๊บ เรียนจนจบหลักสูตรได้ประกาศนียบัตรมา จากนั้นจึงร่วมทุนกับกุ๊ก เช่าพื้นที่ตรงข้ามโรงเรียนบางบัวทองของพี่สาวก่อสร้างโรงเรือนเพาะเห็ด 2 โรง ปลายปี 2556 จนกระทั่งปัจจุบันมี 5 โรงเรือน และรับฝึกอบรมให้ผู้ที่สนใจเพาะเห็ด จากประสบการณ์ที่เพาะเห็ดมาเพื่อนำไปใช้ได้จริงเป็นระยะเวลา 1 วันเต็ม

สำหรับฟาร์มเห็ดแห่งนี้เริ่มตั้งแต่ซื้อก้อนเห็ดมาเพาะ จนกระทั่งทำก้อนเห็ดเพาะเอง และขายก้อนเห็ดให้เกษตรกรอื่น

 

“อายุของก้อนเห็ดอาหารจะค่อยๆ หมด 4-6 เดือน แต่ละก้อนจะทยอยเก็บได้หลายรอบ รวมแล้วก้อนละ 1 กิโลกรัม เราเพิ่มไลน์ทำก้อนเองเพื่อให้ได้คุณภาพตามต้องการ เพาะโดยใช้ขี้เลื่อยใหม่ทั้งหมด สามารถคุมคุณภาพได้”

เมื่อฟาร์มขยายมาทำก้อนเห็ดฟาร์มแห่งนี้จึงได้ สิริโรจน์ ซึ่งเดิมรับบทบาทให้คำปรึกษา เข้ามาดูแลอย่างเต็มตัว

ฟาร์มเห็ดแห่งนี้ปลอดสารเคมี ทุกขั้นตอนห้ามฉีดยากันยุง ปลอดควันไฟ และห้ามสูบบุหรี่ เป็นโรงเรือนแบบเกษตรกรสร้างเองได้ ไม่ได้ลงทุนซับซ้อนถึงขั้นมีห้องควบคุมอุณหภูมิ เพราะเป็นเพียงระยะเวลาเริ่มต้นโครงการ

ดังนั้น จึงเริ่มปลูกเห็ดที่เหมาะสำหรับภูมิอากาศประเทศไทย ทั้งเห็ดนางฟ้าภูฐาน เห็ดนางรมฮังการี เห็ดนางนวลสีชมพู ออรินจิและเห็ดเป๋าฮื้อ

“การปลูกเห็ดไม่ใช่ว่าใครก็ทำได้ ต้องรักและใส่ใจ ถ้าไม่เข้าใจธรรมชาติ ไม่ออกดอก”

เมื่อปลูกเห็ดจนสำเร็จออกดอกสวยงามแล้วยังต้องเก่งด้านการตลาด

เห็ดล็อตแรกของที่นี่เธอทั้งคู่ตั้งใจส่งขายแม่ค้าในตลาดสดบางบัวทอง แต่ไม่มีแม่ค้าคนใดสนใจรับไปขาย เพราะเป็นเรื่องแปลกใหม่สำหรับตลาดแห่งนี้

“ปกติแม้ค้าคนหนึ่งจะรับผักหลายชนิดจากตลาดไทมาขาย ไม่มีใครรับเห็ดจากฟาร์มมาขายอย่างเดียว จึงไม่มีคนสนใจ”

ในที่สุดเธอทั้งคู่จึงต้องเช่าแผง ตื่นแต่เช้ามืดไปขายเอง มีแบรนด์ชื่อฟาร์มของตัวเอง ด้วยแพ็กเกจเก๋ไก๋ บรรยายสรรพคุณเห็ดหลายชนิด สด ใหม่ สวยงาม ถุงหนึ่งเพียง 25 บาท

แค่วางแผงวันแรกเพียง 2 ชั่วโมงขายได้ 100 ถุง ขายเกลี้ยงแผง จากนั้นไม่ต้องไปนั่งขายให้เมื่อย แม่ค้าในตลาดติดต่อมารับไปขายเอง ขายส่งตามร้านอาหาร และส่งขายร้านสุขภาพชื่อร้านคัดสรร ในหมู่บ้านชัยพฤกษ์

มีเพจเฟซบุ๊กของฟาร์มเพื่อเผยแพร่ความรู้และกิจกรรม มีแฟนเพจประมาณกว่า 1,000 คน และแฟนเพจเพิ่มขึ้นตามลำดับสัปดาห์ละประมาณ 100 คน

มีการออกบูธตามคำเชิญขององค์กรต่างๆ ที่ไปมาแล้ว เช่น กฟผ. โรงพยาบาลศิริราช ที่ได้รับผลตอบรับดีมาก ไม่ถึง 2 ชั่วโมงที่ออกบูธผลิตภัณฑ์ที่นำไปโชว์ขายหมดเกลี้ยง เพราะคนปัจจุบันตื่นตัวเรื่องสุขภาพกันมาก

นอกจากทำฟาร์มเห็ดแล้ว ยังมีกิจกรรมในฟาร์มอย่างต่อเนื่อง นอกจากรับฝึกอบรมเดือนละครั้งแล้ว ยังรับจัดกระเช้าเห็ดสุขภาพในเทศกาลต่างๆ

รับสร้างโรงเรือนและวางระบบน้ำในโรงเรือนเพาะเห็ดครบวงจร ด้วยมาตรฐานเดียวกับกระท่อมเห็ดฟาร์ม

มีกระท่อมเห็ดจิ๋ว สำหรับมือใหม่หัดเพาะเห็ด เพื่อไปปลูกในครัวเรือนรับประทานเอง สามารถนำกระท่อมเห็ดจิ๋วไปวางหลังบ้านได้ เพราะใช้พื้นที่เพียงกว้าง 1 เมตร ลึก 50 เซนติเมตร สูง 1 เมตรเท่านั้น สามารถปลูกก้อนเห็ดได้ 50 ก้อนหรือหากเป็นครอบครัวใหญ่ก็สามารถปลูกประมาณ 100 ก้อน ความกว้างของพื้นที่ 1.5 เมตร

นอกจากนั้นยังขายเครื่องจักรและวัตถุดิบสำหรับทำก้อนเห็ด

ปัจจุบันกำลังอยู่ในขั้นตอนพัฒนาผลิตภัณฑ์แปรรูปเห็ด เช่น แหนมเห็ด เห็ดสามรส เห็ดสวรรค์ เห็ดสมุนไพร เพื่อรองรับกลุ่มคนรักสุขภาพและกลุ่มมังสวิรัติ

จุ๊บ เล่าว่า สำหรับเกษตรกรที่อยากเพาะเห็ดเป็นอาชีพควรเริ่มจากเล็กๆ วันละ 50 กิโลกรัม 1 โรงเรือน ใช้เห็นก้อน 5,000 ก้อน ค่าก่อสร้างโรงเรือนละ 5 หมื่นบาท ค่าก้อนเห็ดอีก 5 หมื่นบาท ต้นทุนโรงละ 1 แสนบาท

ฟาร์มเห็ดแห่งนี้ปัจจุบันคุ้มต้นทุนการจัดการในแต่ละวันและมีกำไรแล้ว แต่ต้องนำเงินไปลงทุนเพิ่มเรื่อยๆ ในอนาคตเธอทั้งคู่คาดหวังมีโรงเรือนควบคุมอุณหภูมิได้ เพื่อให้ผลผลิตมีประสิทธิภาพมากกว่านี้ ไม่ต้องรอดินฟ้าและอากาศ

ปัจจุบันผลผลิตแทบไม่พอขายทั้งก้อนเห็ดและเห็ดสดที่เพาะได้ มีการตกลงเพื่อจะทำสัญญาขายให้โรงงานแปรรูปอาหาร แต่เธอกำลังพยายามสร้างเครือข่ายกับลูกศิษย์ที่เคยเข้ารับการอบรมและออกไปทำฟาร์มเห็ดของตัวเอง เพื่อสามารถป้อนผลผลิตให้โรงงานได้อย่างเต็มที่ ตอนนี้กำลังอยู่ระหว่างการประเมินความสามารถในการส่งผลผลิต

ฟาร์มของพวกเธอตอนนี้มีรายได้จากการขายก้อนเห็ด 50% อบรม 20% และดอกเห็ด 30%

ปัจจุบันฟาร์มนี้มีคนงาน 3 คน รวม สิริโรจน์ และสามีของจุ๊บ ซึ่งเป็นผู้ประสานงาน

กุ๊ก บอกว่า ธุรกิจของเธอคือเสื้อผ้าและไอศกรีมอยู่ตัวอยู่แล้ว มีลูกค้าประจำ แต่เห็ดเป็นธุรกิจใหม่ระยะยาวที่ยอดขายเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ ตามการขยายตัวของโรงเรือน

สำหรับจุ๊บ กล่าวว่า คนทำงานประจำยุคนี้คงมีอาชีพเดียวอยู่ยาก ยิ่งถ้าเป็นประชาคมเศรษฐกิจอาซียน (เออีซี) ต้องมีบริษัทยักษ์ใหญ่ข้ามชาติเข้ามา บริษัทเล็กอาจถูกกลืน

มนุษย์เงินเดือนต้องเตรียมตัวรับความไม่แน่นอนนี้ แต่ไม่ควรให้งานประจำเสียหาย แบ่งเวลาให้ถูกต้อง

“เราเป็นคนเลือกองค์กร ไม่ใช่ให้องค์กรมาเลือกเรา ระยะยาวหากชีวิตจะต้องล้ม ควรล้มบนฟูกที่เตรียมไว้แล้ว”

เรียกได้ว่า สุภาษิต โบราณที่ว่า เหยียบเรือสองแคม คงใช้ไม่ได้กับมนุษย์เงินเดือนในยุคนี้