‘จานโบราณ’ เฟอร์นิเจอร์ย้อนวันวานบนโต๊ะอาหาร

โดย...ปอย / ภาพ วีรวงศ์ วงศ์ปรีดี

ความประณีตในการปรุงอาหาร ทั้งอาหารคาวหวาน เลื่องลือในหมู่เพื่อนที่รักสนิทสนม แล้วความละเมียดละไมก็ได้ส่งผ่านมาถึงการเลือกสรรจานชามบนโต๊ะอาหารอีกด้วย จิณณ์รัสส์ จันทรประทีป พี่ใหญ่ที่นางแบบรุ่นเก๋าในแวดวงแฟชั่นล้วนรู้จักกันดี เปิดบ้านซึ่งตกแต่งสไตล์ไชนิสโมเดิร์นให้เยี่ยมชม และแน่นอนเมื่อถึงเวลาโชว์รสมือทางด้านการทำอาหาร เจ้าของบ้านใจดีก็ยกมาทั้งสปาเกตตี้ซีฟู้ดเส้นดำ ล้างปากด้วยของหวานพานาคอตตา เสิร์ฟบนจานชามยุโรปโบราณ บ่งบอกถึงความใส่ใจทั้งอาหารตาอาหารใจไม่มีพร่อง

“ชอบทำอาหาร แล้วก็อยากใช้จานสีน้ำเงิน หรือสีบลูคลาสสิก เพราะให้ความรู้สึกโก้ แล้วสีสันภาชนะไม่ตีกับสีสันอาหาร” จิณณ์รัสส์ เริ่มต้นสนทนาและยกจานชามวินเทจเซตใหญ่มาโชว์ ทั้งจานยุโรปโบราณขนาด 1 ฟุต ก้นจานมีโค้ด Made in Germany จานแตกลายงาเก่าแต่สมบูรณ์ทั้งใบ ดูสวยไม่แตกหัก ลวดลายเป็นรูปเมืองชนบท รูปแบบสีสันในแบบภาชนะตะวันตกจานสีทูโทนเรียบง่าย สะสมไว้ทั้งไซส์ 8 นิ้ว 10 นิ้ว ไปจนถึงจานรองใบเล็กขอบหยัก ใบใหญ่ขอบเรียบ ในชุดเดียวกัน

 

เมื่อก่อนไม่รู้ค่าจานชามเก่า

“จานชามพวกนี้สะสมมาไม่นานหรอก เริ่มต้นมาจากชอบทำอาหารให้เพื่อนๆ กิน แล้วก็อยากใส่อาหารอร่อยๆ บนจานสวยๆ ให้พวกเขาได้อิ่มตาอิ่มใจกันไปด้วย ตอนเริ่มเก็บก็ซื้อมาได้ทีละ 23 ใบ ไม่ได้มาเต็มชุดหรอกนะ แต่จะค่อยๆ ทยอยกันมา ได้มามากที่สุดก็ครั้งละ 56 ใบ บางทีโชคดีก็ได้จานกลมใบใหญ่มาใส่เค้ก 1 ใบ แค่นี้ก็ปลาบปลื้มดีใจไปทั้งวัน จนเต็มชุด 24 ใบ เซตใหญ่ 48 ใบ คนอื่นเขาซื้อกันใบละ 12 พัน แต่เราไม่ได้ช็อปผ่านฮันเตอร์มืออาชีพ เราไปลุยคลองถมด้วยตัวเอง จานใบละไม่กี่ร้อยเองนะ เพราะฉะนั้นสบายใจมาก จานสวย ราคาดี ใช้สบายใจ” จิณณ์รัสส์ บอกพร้อมหยิบจานสีน้ำเงินลวดลายบ้านชนบทให้ชม

แหล่งซื้อข้าวของโบราณจากทั่วโลก แน่นอนในเมืองไทย “ตลาดคลองถม” คือแหล่งไปหาของสะสมสวยงามที่มีให้เลือกซื้อหาสารพัดสารพันในทุกๆ สิ่งที่คุณต้องการ

 

“ไม่มีใครคิดหรอกว่าผมไปเดินคลองถมได้ (บอกพร้อมเสียงหัวเราะ) เพราะไม่เคยสนใจของเก่า แต่พอได้ไปเสน่ห์คลองถมคือเที่ยวนี้ไปก็จะได้ชิ้นนี้มา ไปคราวหน้าก็ได้อีกชิ้นมาจิ๊กซอว์ชิ้นที่แล้ว และเวลาไปซื้อก็ไม่มีใครรู้ว่าเที่ยวนี้จะได้อะไรติดไม้ติดมือกลับมากันบ้าง ก็ไปรอพ่อค้ากันตั้งแต่ 6 โมงเย็น พอเขาจอดรถขนของลงมา ก็รีบแย่งกันดู ใครตาดีเห็นก่อนก็ได้ก่อน ความสนุกท้าทายมันอยู่ตรงนี้ แล้วที่สนุกอีกอย่างคือได้เห็นของแปลกหูแปลกตาที่นี่ เชื่อไหม...เด็กรุ่นใหม่เขาสะสมโกศใส่กระดูก เราเป็นคนสมัยก่อนก็ตกใจ ของพวกนี้ไม่เอาเข้าบ้านนะ แต่คนสมัยนี้เขาดูแค่ลวดลายบนโกศเก่าๆ คือศิลปะ

บอกก่อนนะว่าเก็บสะสมเพราะชอบจากความสวยแค่นั้นแล้วก็จบ ไม่ได้ศึกษาประวัติอะไรมากมาย รู้แต่ว่าตอนนี้ในกลุ่มคนเล่นจานกำลังแย่งจานสเปน ชุดน้ำชาวินเทจจากอังกฤษ รองจากนั้นก็จานฝรั่งเศส สเปน เยอรมัน ความแตกต่างคือลวดลายทิวทัศน์จานแต่ละประเทศก็แตกต่างกันไป

 

กลุ่มเล่นจานของเราไม่ใช่พวกเก็บสะสม แต่ไปล่าจานเพื่อซื้อมาใช้ในครัวจริงๆ ครับ ซึ่งแต่ก่อนผมก็ใช้แต่จานชามโมเดิร์น แต่ก็รู้สึกว่าไม่โก้เท่าจานคลาสสิกพวกนี้ อยู่นานไร้กาลเวลา จานรุ่นใหม่ต้องเป็นของญี่ปุ่น ซึ่งก็ได้มาแบบไม่ได้รู้ประวัติอะไรมากมาย รู้แต่ว่าลายตวัดพู่กันสวยมาก น้องๆ ที่ไปด้วยกันก็บอก พี่ปุ๊ (นิกเนม) ใบนี้ของดีไซเนอร์ญี่ปุ่นนะ แล้วก็น่าจะมีชื่อเสียงด้วย เพราะจำลายเซ็นก้นจานได้ เคยเห็นตอนออกทีวี ก็เลยขนซื้อกันมา พอหยิบมาใช้ใส่อาหารได้ดูลายพู่กันที่ตวัดเป็นวงกลมก็ยิ่งเห็นสไตล์ความเป็นญี่ปุ่นที่ชัดเจน คือดูไม่มีอะไร แต่รายละเอียดเยอะมาก คือมีเทกซ์เจอร์รอยพู่กันชัดมาก

จานญี่ปุ่นลวดลายเน้นความเรียบ ดอกไม้เพียง 12 ดอก โชว์ความเคลียร์ ใสสะอาด แต่จานชามจีนลวดลายจะเยอะกว่า เป็นนก ดอกไม้ มังกร โชว์รายละเอียดยิบย่อย ก็สวยไปคนละแบบ เครื่องถ้วยจานชามโบราณสมัยก่อนมีเยอะมาก คุณยายผมเก็บเครื่องถ้วยเบญจรงค์ไว้เยอะ แต่ตอนนั้นเราไม่เคยสนใจ ย้ายบ้านทีก็ยกให้เพื่อนๆ ทีละ 4050 ใบ มาวันนี้ก็ได้แต่เสียดาย” จิณณ์รัสส์ บอก

 

โหลแก้วใส่ขนมของคุณยาย

ชุดที่ได้มาแล้วภาคภูมิใจมาก คือชุดกาน้ำชาหูเคลือบขอบสีทองจากเยอรมนี นำมาแมตชิ่งกับแก้วน้ำชาใบจิ๋วน่ารัก ลวดลาย สีสันใกล้เคียงกันจากสเปน ใช้รับแขกในช่วงจิบชายามบ่ายกับขนมอบอร่อยๆ ที่นักสะสมคนนี้มีฝีมือเรียกเพื่อนๆ มาชิมได้ไม่ขาดสาย

“ภาษาคนเล่นของเรียกว่า หลุด แต่อย่างที่บอกว่าเราไม่ได้เคร่งเครียดกับประวัติ กับความถูกผิดอะไรมากมาย แต่เน้นความสวย แล้วถ้ามาจับคู่กันก็พอกล้อมแกล้มไปได้ ก็โอเค.แล้วคือขอแค่สวยถูกใจเรา แต่สำหรับคนอื่นอาจจะไม่ใช่ก็ได้ บางชิ้นต้องใช้คำว่าขัดสีฉวีวรรณ ซื้อมานี่เก่าคร่ำฝุ่นมอมแมมเลยนะ แต่พอนำมาล้าง เช็ด ก็กลายเป็นแจ่มจรัสขึ้นมา อย่างชุดกาน้ำชาขอบทองยิ่งล้าง สีทองก็ยิ่งวาววับ” จิณณ์รัสส์ บอกพร้อมยิ้มแย้ม

 

และจานสีขาวสะอาดพิมพ์นูนชุดใหญ่จากร้าน joyce จากฮ่องกง ที่มีสาขาในเมืองไทย ใกล้ๆ ชิดลม ซึ่งตอนนี้ล้มเลิกกิจการไปแล้ว และเลหลังจานชามที่ จิณณ์รัสส์ บอกหมายตาไว้ตั้งแต่โหลละ 2 หมื่นกว่าบาท แต่ได้มาในชุดใหญ่ราคาไม่กี่พันบาท

“ร้าน joyce ในฮ่องกงขึ้นชื่อมากในการเลือกของสวย ของดี ป๊อปปูลาร์มาขาย ข้าวของสะสมพวกนี้ผมคิดว่าอะไรถ้าเป็นของเราก็เป็นของเราวันยังค่ำนะครับ ผมเคยพลาดไปหมายตาไม้แกะสลักซึ่งเป็นของประดับหัวเตียง เป็นของจีนโบราณ แล้วความที่สนิทสนมกับเจ้าของร้านก็ไม่ได้วางมัดจำไว้ เขาก็ไม่คิดว่าเราอยากได้ ก็ขายคนอื่นไปก่อนเราจะไปซื้อไม่กี่นาที เสียดายมาก

 

คุณยาย (สายสวาท เสถียร) มีข้าวของพวกนี้เยอะ เพราะเราเป็นครอบครัวที่ต้องรับแขกตลอดเวลา ความที่บ้านทำธุรกิจอำนวยการสร้างภาพยนตร์ สมัยนั้นมีผู้อำนวยการสร้างหนังผู้หญิง 2 คน อีกท่านคือ คุณยายสำเภา ภักดีวิจิตร คุณแม่ของอาฉลอง ส่วนคุณตาของผมคือ เปี่ยม ทองปรีชา ก็เป็นช่างกล้องถ่ายหนังสมัยนั้น เรียกว่าเป็นอุตสาหกรรมสร้างหนังครบวงจรเลย แล้วทุกๆ เย็นก็จะมีแขกมากินข้าวที่บ้านไม่ต่ำกว่า 10 คน แต่จานชามโบราณก็แตกสูญหายไปตามกาลเวลา จานสวยๆ แพงๆ ถ้าร้าวหรือแตก คุณยายท่านไม่เก็บไว้เลยนะครับ ทิ้งหมดเลย ให้ลวดลายสวยงามขนาดไหนถ้าบิ่นไม่ให้เก็บไว้ในบ้าน เป็นเคล็ดความเชื่อโบราณ ไม่กินข้าวในจานบิ่น นึกแล้วก็เสียดายมาก

ที่เหลือก็คือโหลแก้วใส่ขนมไว้ให้หลานๆ เด็กๆ ที่บ้านกินกัน ก็เพล้งไปหลายใบแล้ว เหลือมาถึงรุ่นหลานใบเดียว ยิ่งดูก็ยิ่งสวย แล้วก็ทำให้เราคิดถึงอดีตวันวานได้อย่างชัดเจนเลยนะครับ” จิณณ์รัสส์ บอกพร้อมรอยยิ้มทิ้งท้ายด้วยความสุข

“เสน่ห์คลองถมคือเที่ยวนี้ไปก็จะได้ชิ้นนี้มา ไปคราวหน้าก็ได้อีกชิ้นมาจิ๊กซอว์ชิ้นที่แล้ว และเวลาไปซื้อก็ไม่มีใครรู้ว่าเที่ยวนี้จะได้อะไรติดไม้ติดมือกลับมากันบ้าง ก็ไปรอพ่อค้ากันตั้งแต่ 6 โมงเย็น พอเขาจอดรถขนของลงมา ก็รีบแย่งกันดู ใครตาดีเห็นก่อนก็ได้ก่อน ความสนุกท้าทายมันอยู่ตรงนี้ แล้วที่สนุกอีกอย่างคือได้เห็นของแปลกหูแปลกตาที่นี่ เชื่อไหม...เด็กรุ่นใหม่เขาสะสมโกศใส่กระดูก เราเป็นคนสมัยก่อนก็ตกใจ ของพวกนี้ไม่เอาเข้าบ้านนะ”