ความดี ความเลว ในตัวตน

โดย...วราพงษ์ ป่านแก้ว

ผมเชื่อว่า คนเราย่อมมีชีวิตด้านมืดที่เก็บงำไว้เป็นความลับกันไว้ทุกคน ก็ในเมื่อเหรียญยังมีสองด้าน ชีวิตคนก็ย่อมมีดีและเลวปะปนกันตามสัญชาตญาณความเป็นสัตว์ที่แฝงเร้นอยู่ในตัวตน

แต่ความที่สังคมเรายอมรับกันแต่สิ่งที่ดีงาม สิ่งที่เป็นด้านสว่าง เพื่อจรรโลงให้สังคมดำรงอยู่ได้ ชีวิตด้านมืดจึงต้องเก็บงำและซ่อนเร้นเอาไว้กับตัว

ผมเชื่ออีกเช่นกันว่า ชีวิตคนไม่มีใครดีได้สุดขั้วและไม่มีใครเลวได้สุดขีด บางเงื่อนเวลา ความเลวของคนคนหนึ่ง กลับกลายเป็นความดีที่ทุกคนยอมรับได้ มันก็มีอยู่...

คนดีบางคน ตัวตนแท้จริงอาจมีส่วนผสมของความเลวอยู่มากกว่าครึ่ง แต่ความดีที่โผล่มาแค่ยอดภูเขาน้ำแข็งกลางมหาสมุทร ก็อาจจะทำให้เขากลายเป็นคนดีไปชั่วชีวิต โดยไม่มีใครล่วงรู้เลยว่าที่จริงแล้วเขาคนนั้นมีความเลวอยู่มากกว่าความดี แต่สามารถปิดบังซ่อนเร้นได้อย่างร้ายกาจ

บางทีด้วยสายตาที่เราเห็นก็ไม่สามารถจะตัดสินอะไรได้เลยจริงๆ

เมื่อเป็นเช่นนั้น เราก็ควรที่จะเรียนรู้อยู่กับความจริงที่ว่า มนุษย์เรานั้นมีดีมีชั่วปะปนกัน อย่าไปรังเกียจความชั่ว ความเลวของเขาเหมือนเขาเป็นเช่นปีศาจ ซาตาน และอย่าไปสรรเสริญเยินยอกับความดีของใครจนเขาเหมือนดังเช่นเทวดา

คนเราในบางอารมณ์ การได้ทำอะไรที่มีความเลวปะปนอยู่บ้าง ก็ให้รู้สึกสะใจ นั่นเพราะในด้านมืดในตัวตนที่แฝงอยู่มันเรียกร้องนั่นเอง

บางทีการได้คลุกคลีกับบุคคลหลากหลายประเภทอย่างมีสติ ทำให้เราได้รู้ว่าชีวิตเรามีคุณค่ากว่าที่คิดอีกเยอะ ถ้าได้ศึกษาและเรียนรู้ชีวิตมองทะลุความดี มองทะลุความเลว จนรู้ปมเงื่อนและที่มาของความดีและความเลวที่ซ่อนเร้นอยู่ในตัวตนอย่างกระจ่างแจ้ง

ถ้าเราสามารถเอาแบบอย่างในความดีของเขามาปรับปรุงตัว เอาความเลวของเขามาเป็นแบบอย่างที่จะไม่ทำเช่นนั้น และค่อยๆ หาวิธีช่วยให้เขาหลุดพ้นจากความเลวนั้นๆ อย่างเข้าใจ

วิถีแห่งความเป็นมิตรแท้ก็จะบังเกิด

สังคมเราเวลานี้ แบ่งแยกความดี ความเลว แบ่งแยกสี แยกฝ่าย จนลืมมองไปว่า ที่จริงแล้วไม่มีใครดีสุดขั้วและชั่วสุดขีด ไม่มีสีใดเหล่าไหนดีกว่ากัน มันก็ดีๆ เลวๆ ปนๆ กันไปด้วยกันทั้งนั้น แต่มักจะเอาความดีเก็บไว้กับตัว แล้วโยนความเลวไปให้คนอื่น มันถึงอยู่กันไม่ได้อย่างเช่นทุกวันนี้

ไม่รู้เมื่อไหร่จะยอมรับความจริงกันตรงนี้ว่า ทั้งความดีและความเลวนั้นดำรงอยู่ในตัวตน มองกันอย่างเข้าใจ แล้วค่อยๆ มองหาความดีซึ่งกันและกัน ช่วยกันแก้ไขความเลวของกันและกัน ผมเชื่อว่าเราก็จะเดินกันต่อไปได้ แต่เมื่อไหร่ผมไม่รู้