เก้าอี้ซินโดรม

โดย...ตุลย์ เล็กอุทัย

อาการออฟฟิศซินโดรมของบรรดาพนักงานออฟฟิศทั้งหลาย นอกจากเรื่องพฤติกรรมการทำงานที่มักนั่งใช้คอมพิวเตอร์กับที่นานๆ ไม่ค่อยขยับเขยื้อน ขาดการออกกำลัง จนปวดเมื่อยหลัง ก้นกบ ต้นคอ หัวไหล่ ข้อมือแล้ว ยังมีผู้ร้ายตัวการสำคัญที่ผู้คนส่วนใหญ่มองข้ามเหมือนเส้นผมบังภูเขา คือ การเลือกใช้เฟอร์นิเจอร์ผิดประเภท

ในบรรดาเฟอร์นิเจอร์ทั้งหลาย เก้าอี้ คือ เฟอร์นิเจอร์ที่เราใช้งานมากที่สุด การเลือกใช้เก้าอี้ที่ไม่เหมาะสม คือหนึ่งในสาเหตุสำคัญของอาการดังกล่าว ความสูง ความกว้าง ที่ไม่เหมาะสมกับลักษณะการใช้งาน ไส้ในเบาะคุณภาพไม่ได้มาตรฐาน เก้าอี้ไม่ได้มีแบบเดียว ไม่สามารถใช้ทดแทนกันได้ทุกประเภท มาทำความรู้จักกับเก้าอี้ในชีวิตประจำวันทั่วไปว่ามีลักษณะแบบใดบ้างเพื่อแก้ปัญหาเก้าอี้ซินโดรม

 

อาร์มแชร์ (Armchair) คือ เก้าอี้นั่งพักผ่อน มีพนักพิงหลัง มุมเอียงตั้งแต่ 110-180 องศา ลักษณะเบาะนั่งลาดไปทางด้านหลัง เพื่อถ่ายน้ำหนักตัวไปยังพนักพิง มีที่เท้าแขน ความสูง 38-45 ซม.

สตูล (Stool) คือ เก้าอี้นั่งเดี่ยวไม่มีพนักพิงหลัง ความสูง 35-44 ซม. ไม่มีที่เท้าแขน มีทั้งแบบปกติและแบบยกสูงระดับนั่งเคาน์เตอร์ นิยมใช้ภายในร้านอาหาร ผับ บาร์ ที่นั่งรอสาธารณะ หรือที่นั่งพักแบบเป็นกันเอง ไม่เป็นทางการ หรือที่นั่งรอแบบไม่นานนัก

เคาน์เตอร์สตูล และบาร์สตูล (Counter Stool & Bar Stool) คือ เก้าอี้นั่งเดี่ยวยกสูง ระดับที่นั่งสูง 76-91 ซม. มีที่วางเท้า มีพนักพิงหลังเตี้ย แต่ไม่มีที่วางแขน นิยมใช้กับบาร์ เคาน์เตอร์ หรือลักษณะการใช้งานที่เน้นให้ผู้นั่งหลังไม่คดงอ เช่น ผู้ประกาศข่าว พนักงานขาย

เก้าอี้เลานจ์ (Lounge Chair) มีทั้งเก้าอี้ปกติและเก้าอี้ยาววางขาได้ มีพนักพิงหลังแบบปกติ หรือพิงหลังแบบสูง ควรจะมีมุมเอียงตั้งแต่ 110-180 องศา กับแนวราบ ความกว้างที่เหมาะสมประมาณ 48-60 ซม. มีที่วางแขนหรือไม่มีก็ได้ ส่วนถ้ามีที่เท้าแขนความสูงที่เหมาะสมคือ 20-25 ซม. รวมถึงแบบที่ใช้ภายนอกอาคาร มีลักษณะนอนยาวเหมือนเตียงนอนได้เช่นกัน

 

ออตโตมัน (Ottoman) คือ เก้าอี้เตี้ย ไม่มีพนักพิงหลัง นิยมใช้สำหรับวางขา วางเท้า เป็นที่นั่งเดี่ยว มีทั้งขนาดเล็กและใหญ่ ส่วนมากจะใช้งานประกอบกับเฟอร์นิเจอร์ชิ้นอื่นๆ เช่น อาร์มแชร์ เก้าอี้เลานจ์

เก้าอี้อัพโฮลสเตอร์ (Upholstered Chair) คือ เก้าอี้นั่งเดี่ยว มีที่พนักพิงหลังแบบเต็มผืนหลัง เอียงตั้งแต่ 110-180 องศา กับแนวราบ มีที่วางแขนหรือไม่ก็ได้ ความสูงหลากหลายตั้งแต่ 35-45 ซม. แบบนั่งพักผ่อน นั่งรับประทานอาหาร หรือนั่งทำงาน

เก้าอี้รับประทานอาหาร (Dinning Chair) คือ เก้าอี้นั่งเดี่ยว มีพนักพิงหลังแบบเต็มผืนหลัง มีมุมเอียง 5-8 องศา มีที่วางแขนหรือไม่ก็ได้ ความสูงและความกว้างมาตรฐานของเก้าอี้คือ 40-45 ซม. บางตัวที่มีพนักพิงหลังสูงก็กลายเป็นเก้าอี้อัพโฮลสเตอร์ก็ได้

เก้าอี้ทำงาน (Working Chair) คือ เก้าอี้นั่งเดี่ยว ความสูง 40-45 ซม. ความกว้าง 40-50 ซม. ใช้กับโต๊ะที่มีความสูง 72-75 ซม. มีพนักพิงหลัง ที่ควรทำมุมเอียง 105-110 องศา กับแนวราบ ขณะทำงานจะต้องชะโงกตัวไปข้างหน้าอยู่เสมอ พนักพิงควรมีที่พิงอ่อนนุ่ม หากมีที่เท้าแขน ระดับที่เหมาะสมคือ 21-25 ซม. เพื่อความคล่องตัว จึงนิยมเป็นเก้าอี้ที่มีขาแกนกลาง ส่วนฐานล้อแยกเป็น 56 แฉก ส่วนมากเลื่อนไปมาได้ ควรเลือกแบบพนักพิงหลังโยกไปมาได้เพื่อรับกับสรีระของหลัง สิ่งที่พึงระวัง คือ การเลือกเก้าอี้ทำงานที่มีวัสดุเบาะแน่นหนา คงทน ไม่ยุบง่าย เพราะจะเป็นสาเหตุหลักของอาการปวดหลังและก้นกบ

อย่างไรก็ตาม ขนาดความกว้าง ความสูง และมุมเอียง อาจปรับเปลี่ยนเพิ่มลดได้อีกเล็กน้อยตามสรีระของผู้คนในแต่ละท้องถิ่น เช่น สำหรับตลาดยุโรป สหรัฐ ที่ผู้คนมีรูปร่างเฉลี่ยสูงใหญ่กว่าคนเอเชีย ขนาดก็จะเปลี่ยนไปด้วย หากเรารู้เช่นนี้แล้วการเลือกชนิดของเก้าอี้ให้ถูกต้องเหมาะสมก็จะเป็นการป้องกันบรรเทาอาการบาดเจ็บ ปวดเมื่อย ไปได้พอสมควร แต่ที่สำคัญที่สุดต้องอย่าลืมหมั่นออกกำลังกายดังคำว่า กีฬา กีฬา คือยาวิเศษ