‘เครื่องปั้นดินเผา’ ของขึ้นชื่อของเกาะเกร็ด

หากใครที่ชื่นชอบการชมศิลปหัตถกรรมประจำท้องถิ่น ต้องเคยมาแวะเวียน “เกาะเกร็ด”

โดย...มีนา

หากใครที่ชื่นชอบการชมศิลปหัตถกรรมประจำท้องถิ่น ต้องเคยมาแวะเวียน “เกาะเกร็ด” เพื่อชมเครื่องปั้นดินเผาของชาวมอญ อันเป็นชนพื้นเมืองที่ย้ายถิ่นฐานมาอยู่ที่เกาะเกร็ด จ.นนทบุรี นานนับ 100 ปี แต่ดั้งเดิมจะมีบ้านที่ทำหัตถกรรมเครื่องปั้นดินเผามากมายนับ 10 เจ้า แต่ด้วยพื้นที่ที่ตั้งอยู่ริมแม่น้ำเจ้าพระยา น้ำจึงท่วมทุกๆ ปี ทำให้ชาวบ้านที่ทำเครื่องปั้นดินเผาหายไปทีละเจ้าสองเจ้าจนเหลือ เพียงเจ้าเดียว นั่นคือ “โรงงานป้าตุ่ม” ของอรุณศรี ฤทธิ์เดช ที่ได้รับการยกย่องว่าเป็นปราชญ์ชาวบ้าน นอกจากนี้ที่นี่ยังเป็นเป็นศูนย์การเรียนรู้เรื่องเครื่องปั้นดินเผาอีกด้วย

เครื่องปั้นดินเผาเกาะเกร็ด ของชาวมอญ ในอดีตมี 2 ประเภทใหญ่ๆ คือ เครื่องใช้ในชีวิตประจำวันที่ทำขึ้นไว้ใช้เอง ไว้ขาย และเครื่องใช้ประเภทสวยงามที่ทำขึ้นเป็นการพิเศษมอบให้บุคคลสำคัญ หรือไว้ใช้เองในโอกาสพิเศษ เครื่องปั้นดินเผาบ้านเกาะเกร็ด ทำสืบทอดต่อกันมานานนับร้อยปี เป็นชนิดเครื่องปั้นดินเผาประเภทเนื้อดินไม่เคลือบ ดินที่ใช้ปั้นจะผสมแกลบลงในเนื้อดินและเผาด้วยไฟแรงสูงมาก

ชาวมอญเกาะเกร็ดตั้งแต่ครั้งโบราณจะนำเอาหนามทองหลางป่ามาแกะเป็นลายสวยงามใช้เป็นแม่ลาย สำหรับกดลงบนผิวภาชนะให้เกิดลายสวยงามตามลาย เป็นเป็นเอกลักษณ์ประจำท้องถิ่นที่ไม่เหมือนใคร ด้วยเอกลักษณ์นี้ จ.นนทบุรี จึงเลือก “หม้อน้ำดิน” เผาแกะสลักลายของเกาะเกร็ดเป็นตราสัญลักษณ์ประจำจังหวัด

หากใครเที่ยวชมสถานที่รวมถึงวิถีชาวบ้านจนเหน็ดเหนื่อยแล้ว ลองชิมน้ำสมุนไพรเย็นๆ ที่ชาวบ้านปรุงนำมาจำหน่าย บรรจุลงมาใน โถเล็กๆ มีเชือกทำจากทางมะพร้าวผูกให้ถือสะดวกแก้กระหายแล้ว โถน้ำชิ้นนี้ก็เป็นหนึ่งในผลิตภัณฑ์เครื่องปั้นดินเผา ที่ขึ้นชื่อของเกาะเกร็ดนั่นเอง

ใครไม่เคยแวะเวียน ถ้าอยากเที่ยวที่นี่ ก็สามารถมาขึ้นเรือข้ามฟากได้ที่วัดสลักเหนือ และข้ามฟากมาที่วัดปรมัยยิกาวาสวรวิหาร เดินเที่ยวชมหมู่บ้านที่มีชาวบ้านนำสินค้ามาวางตั้งขายเต็มสองข้างทาง ส่วนใหญ่เป็นสินค้าพื้นเมือง เช่น เครื่องปั้นดินเผา เป็นต้น