โตมาด้วยกัน ยังจำได้

โดย...ชมดาว ภาพ : คลังภาพโพสต์ทูเดย์

คิดถึงจังเลย รายการที่เราดูตอนเป็นเด็กๆ สัก 20 กว่าปีก่อน มีหลายรายการที่โตมาพร้อมกับเรา บางรายการก็ยังอยู่ บางรายการก็หายไปแล้ว แต่ยังคงทิ้งความทรงจำที่ดีๆ ให้ไว้ สร้างแรงบันดาลใจเมื่อโตขึ้น ไม่ว่าจะเป็นรายการสโมสรผึ้งน้อย ทุ่งแสงตะวัน ซูเปอร์จิ๋ว ช่อง 9 การ์ตูน เปรียบเป็นพี่ๆ น้าๆ ใจดี ที่มีรอยยิ้มอุ่นใจให้เฝ้ารอดู โตมาพร้อมๆ กับเรา วันนี้พี่ๆ น้าๆ เขาเป็นอย่างไรกัน

ทุ่งแสงตะวัน บ่มเพาะความฝัน

“ไม่รู้หรอกว่าทุ่งแสงตะวันยังสอดคล้องกับยุคสมัยหรือไม่ มันเป็นสิ่งจำเป็นที่ต้องเล่าเรื่องนี้แก่สังคม ท่ามกลางโลกที่หมุนเวียนเปลี่ยนจนคนไม่รู้แล้วว่าน้ำมาจากไหน อากาศดีๆ มาจากไหน เรายิ่งต้องทำในสิ่งนั้น การเล่าสิ่งแวดล้อมผ่านปากคำของเด็กมันซื่อสัตย์และจริงใจ เด็กๆ รุ่นแรกโตขึ้น แต่ก็มีเด็กรุ่นใหม่เกิดขึ้นทุกวัน ยิ่งเก่าเราต้องมีความเชื่อมั่นว่ารายการเราเป็นมิตรกับเด็กๆ และช่วยกันดูแลสิ่งแวดล้อมโดยทางอ้อม สร้างแรงบันดาลใจให้กับคนรุ่นใหม่ๆ และรักษาภารกิจในการเล่าเรื่องโลก ธรรมชาติ อย่างพึ่งพาและเกื้อกูล”

นี่คือคำพูดของ พี่นกนิรมล เมธีสุวกุล ผู้ดำเนินรายการทุ่งแสงตะวัน มานานถึง 21 ปี ที่ให้สัมภาษณ์วันนี้ เธอว่าแม้การนำเสนออาจจะเปลี่ยนไปบ้าง แต่รากเหง้าจิตวิญญาณของรายการยังคงเป็นเช่นเดิม คือถามให้มาก ฟังให้เยอะ อย่าสรุปเอาเอง

ถ้าคุณอายุสัก 30 ปี เป็นรุ่นที่มีชีวิตอยู่ท่ามกลางรอยต่อของคลื่นความเปลี่ยนแปลงขนานใหญ่หลายระลอก หลายคนบอกว่าโชคดีที่มี “ทุ่งแสงตะวัน” เป็นเพื่อนเติบโตมาด้วยกัน เพราะคุณทันได้เห็นฟ้าสวย น้ำใส ต้นไม้ระบัดใบ ปัญหาสิ่งแวดล้อมยังไม่มากมายเท่าวันนี้

รายการเด็กที่เล่าเรื่องราวปัญหาของชุมชนด้วยเสียงและมุมมองของเด็ก ด้วยเรื่องของธรรมชาติ ชีวิตวัฒนธรรม ความสัมพันธ์ของคนและสิ่งแวดล้อม นับแต่แรกออกอากาศจนถึงปัจจุบัน นานถึง 21 ปี ได้พยายามสร้างนิยามความหมายใหม่แก่ธรรมชาติ สิทธิชุมชน การจัดการทรัพยากรอย่างยั่งยืน การกลับคืนสู่รากเหง้าและภูมิปัญญาท้องถิ่น โดยการไปตามหาความฝันของเด็กๆ ในชุมชนชนบท ให้เขาเป็นผู้บอกเล่าเรื่องราวชุมชนของตน และถ่ายทอดสานต่อภูมิปัญญาของคนรุ่นพ่อแม่

เพราะแฟนรายการที่โตขึ้น จึงมีรายการหอมแผ่นดิน และพันแสงรุ้ง เพื่อต่อยอดจากสิ่งเก่าที่เคยมีอยู่ ใช้วิธีคิดใหม่ๆไปสู่ท้องถิ่นที่เราจากมา กลับไปช่วยพ่อแม่ทำเกษตรกรรมโดยใช้นวัตกรรมใหม่ๆ สร้างแรงบันดาลใจให้พวกเขาเติบโตอย่างงดงาม พร้อมๆ กับแตกหน่อความคิดเรื่องภูมิปัญญาชาวบ้าน วิถีวัฒนธรรมชุมชน สำนึกรักธรรมชาติ และพลังแห่งการเปลี่ยนแปลงของคนตัวเล็กๆ ในสังคม

น้าต๋อย เซมเบ้ เสียงหล่อขวัญใจคอการ์ตูน

นิรันดร์ บุญยรัตพันธุ์ หรือ น้าต๋อย เซมเบ้ ในวัย 57 ปี กำลังจะเกษียณเต็มตัวเร็วๆ นี้ เพราะสุขภาพไม่ดี ตอนนี้พากย์การ์ตูนเพียงอาทิตย์ละ 1 วันให้กับช่องของเวิร์คพอยท์ อีก 1 วันให้กับหนังช่อง 7 พากย์การ์ตูนมา 33 ปี เริ่มถึงจุดอิ่มตัว การ์ตูนรุ่นใหม่ๆ มันดูไม่เป็นฮีโร่ มันหล่อหวานไม่บึกบึนสมชายชาตรี พากย์แล้วจึงไม่อิน ไม่ใช่สไตล์ที่ชอบ จึงต้องหลีกทางให้นักพากย์รุ่นใหม่ๆ เข้ามาแสดงฝีมือ

ปัจจุบันหันหน้าเข้าสู่เส้นทางธรรมเพื่อพัฒนาจิตใจของตน อุทิศตัวเพื่อรับใช้พระพุทธศาสนาด้วยการเผยแผ่ธรรมะ ทำหน้าที่เป็นครูสอนเด็กเกี่ยวกับเรื่องบาปบุญคุณโทษ จะได้เกรงกลัวต่อบาป ขัดเกลาจิตใจ และสะสมกรรมดีในขณะที่ยังมีชีวิตอยู่ “จะมีรายการการ์ตูนสั้นสำหรับเด็กเผยแพร่ผ่านยูทูบ เกี่ยวกับเรื่องหมาๆ ขำๆ แฝงธรรมะ ให้เด็กๆ รู้เรื่องทำดีได้ดี ทำชั่วได้ชั่วกลางปีนี้”

ฉายา น้าต๋อย เซมเบ้ คำว่า เซมเบ้ เด็กๆ เป็นคนตั้งให้ เมื่อตอนไปออกรายการทีวี เด็กๆ เหล่านั้นเห็นว่าหน้าเหมือนดอกเตอร์เซมเบ้ ในเรื่องหนูน้อยอาราเล่ ก็เลยเป็นน้าต๋อย เซมเบ้ “ทุกตัวละคร น้าพากย์มันด้วยใจ ใส่ความรู้สึกดีๆ ลงไป น้าเป็นมัน มันเป็นน้า จะย้ำเสมอว่าการพากย์ที่ดีต้องไม่ก้าวร้าวต่อให้เป็นผู้ร้ายก็ตาม และที่สำคัญอีกอย่างคำหยาบนี่ไม่เอาเด็ดขาดนะ”

แรงบันดาลใจที่ทำให้อยากเป็นนักพากย์การ์ตูน เริ่มมาจากน้าต๋อยเข้ามาเรียนรู้งานในวงการบันเทิงตั้งแต่ 78 ขวบ เป็นยุคแรกๆ ของวงการทีวี เพราะคุณพ่อทำงานเบื้องหลัง เวลาไปกับท่านก็ได้ไปเห็นเขาพากย์หนัง พากย์การ์ตูน และเกิดแรงแรงบันดาลใจจากเรื่องหน้ากากเสือ ซึ่งฉายครั้งแรกทางช่อง 4 บางขุนพรหม 15 ปี หลังจากนั้นช่อง 9 นำมาฉายใหม่ น้าต๋อยจึงได้พากย์เป็นหน้ากากเสือ น้าต๋อยบอกว่า

“ตอนที่รู้ว่าจะได้พากย์เรื่องนี้ขนลุกซู่เลยว่า เราเคยดูมาแล้วตอนเด็กๆ แล้วฝันว่าอยากพากย์ พอได้มาพากย์จริงๆ แล้วเป็นอะไรที่ตื่นเต้นมาก ส่วนการ์ตูนที่ชอบมากคือดราก้อนบอล”

ซูเปอร์จิ๋ว พลังเล็กๆ ที่ยิ่งใหญ่

“เพราะเด็กคือทรัพยากรที่มีคุณค่าของประเทศ บ้านเราไม่มีน้ำมัน ไม่มีป่าไม้ เด็กจึงเป็นของที่มีคุณค่าที่เราต้องลงทุนสร้างสิ่งที่ดีให้แก่เขา เราต้องจริงจังในการพัฒนาให้เด็กมีคุณภาพอย่างยั่งยืนเพื่อที่จะฝากอนาคตไว้กับเขาได้ ที่ผ่านมาผู้ใหญ่ในบ้านเมืองบอกว่ารักเด็ก แต่ให้ความสำคัญกับเด็กกับรายการเด็กๆ น้อยมาก” นี่คือเหตุผลที่ พี่ซุปวิวัฒน์ วงศ์ภัทรฐิติ เจ้าของรายการซูเปอร์จิ๋ว ทุกเช้าวันเสาร์และอาทิตย์ ยังคงยืนหยัดทำรายการเกี่ยวกับเด็กและครอบครัว ซึ่งเป็นงานถนัดของเขาตลอดเวลา 23 ปี

ยุคแรกของการทำรายการมีแต่ความลำบากที่จะให้รายการอยู่ได้ แต่ก็รอดมาได้ทั้งต่อยอดรายการเกี่ยวกับเด็กและครอบครัวใหม่ๆ อีก 23 รายการ (ท้าให้อ่าน องค์กรซ่อนอ้วน วิตามินข่าว ทราบแล้วเปลี่ยน) แม้วันนี้สถานการณ์รายการเด็กดีขึ้นแต่ก็ใช่ว่าจะอยู่สบาย

เป็นรายการเด็กที่มีอายุยาวที่สุด ภายใต้แนวคิดที่เชื่อมั่นว่า “เด็กทุกคนมีความสามารถ แต่ถ้าปราศจากโอกาส ความสามารถนั้นอาจหมดความหมาย” รายการซูเปอร์จิ๋วจึงเป็นเวทีให้เด็กๆ ได้แสดงความสามารถอย่างหลากหลาย ผ่านรูปแบบของรายการในห้องส่งและนอกสถานที่ทั่วประเทศ เพราะเชื่อว่าเด็กๆ ทุกคนมีพลังแฝงที่ซ่อนเร้นอยู่ในตัวเอง พลังอันยิ่งใหญ่ที่รอการค้นพบ ในการผลิตรายการซูเปอร์จิ๋ว มุ่งเน้นในการสร้างแรงบันดาลใจให้แก่เด็กๆ ผู้ชมรายการได้ค้นหาสิ่งที่ตนรักตนชอบ ผ่านการแสดงความสามารถของเพื่อนๆ และรูปแบบของรายการที่หลากหลาย

เขามองภาพของรายการเมื่อครบ 25 ปี ว่าตอนนั้นซูเปอร์จิ๋วจะไม่ใช่แค่รายการทีวี แต่จะต่อยอดไปสู่องค์กรที่แข็งแรงมากขึ้น ช่วยพ่อแม่ดูแลเด็กให้โตขึ้นอย่างมีคุณภาพ สิ่งที่เขาประทับใจคือ เวลาไปเดินห้างคุณแม่วัยสาวจูงมือลูกมาสวัสดีแล้วบอกว่าตัวเองดูรายการตั้งแต่เด็ก ตอนนี้มาดูกับลูก บางคนไปเรียนต่างประเทศจบกลับมาก็มาทักทาย มันชื่นใจเหลือเกิน เป็นกำลังใจที่เขาจะทำรายการเพื่อเด็กต่อไป

ยังอยู่ในความทรงจำ

นอกจากของลุงป้าน้าอาที่ว่าแล้ว รายการโทรทัศน์ที่ยังคงอยู่ในความทรงจำของเราเสมอคือ สโมสรผึ้งน้อย ออกอากาศในปี พ.ศ. 25212537 ทางช่อง.5 ทุกบ่ายวันศุกร์ เป็นรายการที่ผลักดันให้เด็กๆ กล้าแสดงออก สโมสรมีสมาชิกที่เป็นเด็กๆ มากกว่า 1 แสนคนทั่วประเทศ ส่วนสำคัญของรายการคือเพลงประกอบที่บอกเรื่องราวต่างๆ

รายการนี้ยังเป็นจุดกำเนิดของวงดนตรีดังอย่าง เอ็กซ์วายแซด มีเพลงประกอบรายการเพราะๆ นอกจากนี้ยังมีกลุ่มการแสดงของเด็กๆ ที่มีชื่อเสียงเกิดขึ้นมากมาย เช่น คณะนักร้องประสานเสียงผึ้งน้อย กลุ่มโบว์สีชมพู กลุ่มเด็กยิ้ม งานแสดงของเด็กๆ สโมสรผึ้งน้อย เป็นแรงบันดาลใจให้นักแสดงใหม่ๆ ในรุ่นต่อมาหลายๆ คน ในวัย 56 ปี น้านิดภัทรจารีย์ อัยศิริ เจ้าของและพิธีกรแห่งสโมสรผึ้งน้อย หันไปทำธุรกิจเกี่ยวกับเห็ดออร์แกนิก ห่างหายจากจอทีวีอย่างสิ้นเชิง

อีกหนึ่งไอดอลที่เด็กๆ (ในอดีต) สนิทชิดเชื้อจนนับเป็นญาติอีกคนคือ น้าติงสุวัฒน์ กลิ่นเกษร ที่เป็นที่ชื่นชอบของเด็กๆ ที่ชอบดูรายการมวยปล้ำและบาสเกตบอล เพราะน้าติงมีมุขมากมายมาปล่อยในรายการจนทำให้มวยปล้ำสนุกสนานขึ้นกว่าเดิมเป็นทวีคูณ แม้วันนี้รายการมวยปล้ำไม่ค่อยมีให้ดูเท่าไหร่ แต่เราก็ยังได้ยินเสียงน้าติงผ่านช่องกีฬาอยู่บ้างพอให้หายคิดถึง

รายการเด็กที่ดีช่วยเสริมสร้างจินตนาการ....

อมรรัตน์ หาญจริง พยาบาลวิชาชีพชำนาญการคลินิกสุขภาพจิต รพ.ดอกคำใต้ กล่าวว่า เด็กๆ หากได้ดูรายการทีวีที่สมกับวัย เช่นการ์ตูน(ที่ไม่เน้นการต่อสู้)จะช่วยกระตุ้นพัฒนาการเด็ก เช่นมีเพลงช่วยกระตุ้นความจดจำ มีการเคลื่อนไหวช่วยกระตุ้นกล้ามเนื้อ ซึ่งดีกว่าการอ่านหนังสือที่เด็กจะนั่งนิ่งๆอย่างเดียว หรือดูรายการที่เน้นธรรมชาติที่สวยงามจะช่วยกระตุ้นจินตนาการ ส่งเสริมให้เด็กมีจิตใจที่เยือกเย็นและรักธรรมชาติเมื่อเขาโตขึ้น และยิ่งดีถ้าพ่อแม่ดูทีวีกับเด็กจะได้สอน ชี้แนะในสิ่งที่ถูกต้อง การได้ดูทีวีอย่างถูกต้องเหมาะสมถือว่าเป็นเรื่องที่ดี “เช่นตัวการ์ตูนเหาะได้ เราต้องบอกว่านี่คือจินตนาการที่สร้างขึ้นไม่ใช่เรื่องจริง”

ทุ่งแสงตะวันคือแรงบันดาลใจ...

คัดคนางค์ บุษบัน ผู้เขียนบทสารคดีอิสระ วัย 33 ปี เธอกล่าวที่มีวันนี้เพราะได้แรงบันดาลใจจากรายการทุ่งแสงตะวัน ที่ไปถ่ายรายการแถวบ้านที่ราชบุรี เลยตามดูรายการเรื่อยมา 10 กว่าปี เพราะเป็นเด็กต่างจังหวัด โตมากับสวนมะพร้าวจึงรักธรรมชาติดูรายการแล้วกระตุ้นให้เรารู้ว่าชอบอะไรจริงๆ “จึงเลือกเรียนภาควิชาชีววิทยาป่าไม้ คณะวนศาสตร์ แล้วต่อปริญญาโทด้านสิ่งแวดล้อม ที่นิด้า แล้วมาเขียนบทสารคดีทำงานแบบที่เรารักจริงๆ”