จัดการกับหลานไฮเปอร์

โดย... กันย์ ภาพ คลังภาพโพสต์ทูเดย์

น้องสาวมาเยี่ยมที่บ้านพร้อมลูกชาย วัย 7 ขวบ ที่ซนจนดูเหมือนเป็นเด็กไฮเปอร์สมาธิสั้น วิ่งวุ่นวายหยิบโน่นจับนี่ตลอดเวลาจนน่าปวดหัว

สถานการณ์ : เด็กอยู่ไม่สุข ซนมากผิดปกติ จนกลายเป็นปัญหาคับอกคับใจให้ป้าต้องนั่งกลุ้มว่าหลานฉันเป็นลิงกลับชาติมาเกิดหรืออย่างไร

ทางออก : พยายามเข้าใจและยอมรับ ยังไงก็หลานทั้งคนนะ โรคซนสมาธิสั้น นั้นเป็นปัญหาที่พบบ่อยในช่วงวัยเด็ก (ร้อยละ 515 ในเด็กวัยเรียน) ต่อเนื่องจนถึงวัยรุ่นและวัยผู้ใหญ่ โดยเด็กจะแสดงอาการคือ ไม่สามารถจดจ่อหรือมีสมาธิในสิ่งที่ทำ (ไม่รวมถึงการเล่นเกมหรือดูทีวี) มีความยากลำบากในการควบคุมพฤติกรรมหรือหุนหันพลันแล่น และซนอยู่ไม่สุข ซึ่งอาการอาจรุนแรงมากจนส่งผลกระทบต่อชีวิตประจำวัน ทั้งพฤติกรรม อารมณ์ การเรียน และการเข้าสังคมกับผู้อื่น

เด็กบางคนอาจซน อยู่ไม่นิ่ง และไม่สามารถควบคุมตนเองเป็นอาการหลัก ซึ่งพบได้บ่อยในเด็กผู้ชาย หรือบางคนอาจมีอาการสมาธิสั้นเป็นปัญหาหลัก ซึ่งพบได้บ่อยทั้งในเด็กผู้หญิงและเด็กผู้ชาย โรคซนสมาธิสั้นพบได้บ่อยในทุกประเทศทั่วโลก ในต่างประเทศพบว่าประมาณ 35% ของเด็กวัยเรียนเป็นโรคนี้

สถานการณ์ : หลังจากที่นั่งอยู่ไม่สุข หลานวัยซนเริ่มรื้อค้นของจากตู้โชว์มาเล่น แม่เด็กแม้ห้ามปรามแต่ก็หยุดอยู่แป๊บเดียว ก็ไปรื้อของใหม่อีก ทำซ้ำๆ อยู่แบบนั้น ตัวคุณแม่ก็ออกอาการหนักใจแต่ก็แก้ไขอะไรไม่ได้

ทางออก : เปิดใจพูดคุยเพื่อหาทางแก้ไขกับแม่ของเด็กว่า อาการแบบนี้ไม่ใช่ซนธรรมดาอาจถึงเวลาต้องไปพบแพทย์เพื่อหาทางรักษาเสียแล้ว แต่จะรู้ได้ไงว่าซนถึงขั้นไหนจึงต้องไปรักษา ลองสังเกตอาการของเด็กว่า

1.ขาดสมาธิ เด็กจะแสดงอาการวอกแวกง่าย ไม่ใส่ใจรายละเอียด หรือเลินเล่อในการทำงาน การเรียน หรือกิจกรรมอื่นๆ ไม่มีสมาธิในการทำงานหรือการเล่น เบื่อง่าย แม้ว่าเพิ่งเริ่มเล่นหรือทำกิจกรรมไม่กี่นาที มีปัญหาในการจดจ่อหรือจัดระเบียบงานหรือกิจกรรม ไม่สามารถเล่นหรือทำการบ้านได้เสร็จ ขี้หลงขี้ลืมทำของหายบ่อยๆ ดูเหมือนไม่ฟังเวลาพูดด้วย เหม่อ เชื่องช้า และสับสนง่าย ประมวลข้อมูลได้ช้าและไม่มีประสิทธิภาพ เมื่อเทียบกับเพื่อนวัยเดียวกัน ไม่สามารถทำตามคำสั่งหรือแนวทางที่ให้ไว้

2.ซน อยู่ไม่สุข เด็กจะมีลักษณะยุกยิก อยู่ไม่สุข หรือบิดตัวไปมาเมื่อต้องนั่งอยู่กับที่ พูดมาก พูดตลอดเวลา วิ่งไปมา เล่นหรือจับของเล่นทุกชิ้นที่เห็น เคลื่อนที่ตลอดเวลาไม่สามารถนั่งนิ่งๆ ขณะกินอาหาร เรียนหนังสือ หรือทำกิจกรรมที่ต้องนั่งได้ เล่นเสียงดังตลอดเวลา หรือไม่สามารถเล่นหรือทำกิจกรรมเงียบๆ ได้

3.หุนหันพลันแล่น เด็กจะมีพฤติกรรมไม่มีความอดทน พูดโพล่งด้วยคำพูดที่ไม่เหมาะสม ชอบขัดจังหวะ หรือพูดแทรกเวลาผู้อื่นกำลังพูดอยู่ แสดงความรู้สึกโดยไม่เก็บอาการ หรือทำสิ่งต่างๆ โดยไม่คำนึงถึงผลที่ตามมา รอคอยไม่เป็น ชอบแซงคิว

ถ้าอาการครบ 3 ขั้นต้องไม่ธรรมดาแล้ว บอกให้ไปพบแพทย์ การรักษาโรคสมาธิสั้นหรือผู้ที่มีภาวะสมาธิบกพร่องนั้น วิธีที่ยอมรับกันทั่วไปว่าได้ผลดีคือ การให้ยาเพิ่มสมาธิ ร่วมกับการฝึกเทคนิคในการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมของเด็กและผู้ดูแล และปรับสภาพแวดล้อมให้เหมาะสมกับการใช้ชีวิตประจำวัน โดยเด็กและผู้ปกครองต้องเรียนรู้เกี่ยวกับโรคนี้ให้เข้าใจอย่างกระจ่างแจ้ง เพื่อที่จะช่วยเหลือเด็กๆ เหล่านั้นให้ดำเนินชีวิตอยู่ในสังคมได้อย่างปกติสุข การรักษาเด็กซนสมาธิสั้นที่มีประสิทธิภาพดีที่สุดคือ การผสมผสานการรักษาหลายๆ ด้านเข้าด้วยกัน

Q : ลูกหลานวัยซน ตั้งคำถามเกี่ยวกับเรื่องเพศ

A : พญ.ปราณี เมืองน้อย สถาบันสุขภาพเด็กแห่งชาติมหาราชินี (รพ.เด็ก) กรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข แนะนำว่า คุณพ่อคุณแม่ควรฟังและพยายามตอบคำถามของลูก “ไม่ควรดุหรือเลี่ยงที่จะไม่ตอบคำถาม เพราะหากทำเช่นนั้นเด็กๆ ก็อาจไปแสวงหาคำตอบจากแหล่งอื่น และได้ข้อมูลที่ไม่เหมาะสม โดยเฉพาะสังคมปัจจุบันที่มีสิ่งเร้ามากมาย หากปล่อยให้เด็กๆ เรียนรู้เองก็อาจทำให้เกิดปัญหาในภายหลังได้

อย่างไรก็ตาม หากพ่อแม่รู้สึกไม่สะดวกใจที่จะพูดคุยเรื่องดังกล่าวกับลูก ก็ให้ใช้หนังสือเป็นสื่อกลางในการพูดคุยกับเด็กๆ เพราะทุกวันนี้มีหนังสือดีๆ ที่สอนให้เด็กๆ เข้าใจเกี่ยวกับเพศศึกษา ตั้งแต่วัยอนุบาลจนถึงวัยสาวมากมาย มีรูปภาพประกอบทำให้เข้าใจง่าย นอกจากนี้ยังมีสีสันสวยงามเหมาะสมกับการเรียนรู้ของเด็กแต่ละวัย และยังมีภาษาง่ายๆ ที่ใช้อธิบายให้เด็กแต่ละวัยเข้าใจได้ จะช่วยให้คุณพ่อคุณแม่สามารถคุยกับลูกๆ เรื่องเพศได้ง่ายขึ้น”

ทอมมี่ มาร์เก็ตติง

“ผมว่าผู้หญิงที่ดึงดูดได้ดีที่สุดก็คือต้องขาว ดูมีเซ็กแอพพีล ผมชอบคนที่กิฟต์เก่งๆ นะ ตั้งแต่หัวจรดเท้า มันดูอบอุ่นดี และเมื่อจบเกมต้องกอดกันสิครับ กอดกันให้ถึงเช้ายิ่งดี ไม่ต้องรีบไปอาบน้ำ ยังมีเวลา (ฮ่า)”

หลิว ช่างตัดผม

“จริงๆ แล้วมองคนหล่อในมุมต่างกัน คนหล่อสำหรับเราจึงมีหลายแบบ (ยิ้มหวาน) ชอบคนมีเสน่ห์ แบบแบรต พิตต์ นี่ใช่เลย แต่จะไม่ชอบผู้ชายสกปรก กลับมาจากที่ทำงานก็ไม่ยอมอาบน้ำ ไม่อยากร่วมเตียงแล้วล่ะ เซ็งอ่ะ (หัวเราะ)”

“ฉันเชื่อในความรัก ฉันเชื่อว่าการหัวเราะช่วยเผาผลาญแคลอรี

ฉันเชื่อเรื่องความเข้มแข็งเมื่อทุกสิ่งรอบตัวไม่อยู่กับร่องกับรอย

ฉันเชื่อว่าผู้หญิงมีความสุขคือผู้หญิงสวย

ฉันเชื่อในวันพรุ่งนี้ และเชื่อในปาฏิหาริย์”

ออเดรย์ เฮพเบิร์น อดีตนักแสดงฮอลลีวูด