เคล็ดลับเลือกซื้ออาหารอย่างฉลาด

โดย...โฮมฮัก

การเลือกซื้ออาหารเป็นเรื่องที่ไม่อาจมองข้ามได้เลย ไม่ว่าอาหารสด อาหารแห้ง อาหารกระป๋อง อาหารปรุงสำเร็จ เครื่องดื่ม น้ำดื่ม น้ำแข็ง นม และผลิตภัณฑ์นม สารปรุงแต่งอาหาร ซึ่งการจะซื้อหามารับประทานจะต้องคำนึงถึงประโยชน์ คือเลือกอาหารที่มีคุณค่าทางโภชนาการและมีความปลอดภัย ได้แก่ อาหารที่ได้มาตรฐาน สะอาด ปลอดภัย ผลิตจากแหล่งที่เชื่อถือได้ โดยมีลักษณะ สีสัน กลิ่น รสชาติตามธรรมชาติ ในกรณีที่เป็นอาหารที่มีการควบคุมตามกฎหมาย ต้องมีเครื่องหมาย หรือสัญลักษณ์แสดงให้เห็นเป็นสำคัญ เช่น เครื่องหมาย อย. หรือ มอก. วันนี้จึงขอแนะนำการเลือกซื้ออาหารประเภทปรุงสำเร็จ อาหารพร้อมปรุง และอาหารเครื่องปรุงรสมาฝากคุณพ่อบ้านแม่บ้าน

อาหารปรุงสำเร็จ

อาหารปรุงสำเร็จ คือ อาหารที่ผ่านการปรุง ประกอบพร้อมที่จะนำมาเสิร์ฟและบริโภคได้ เช่น แกงเผ็ด แกงจืด ผัดผัก ปลาทอด ไก่ย่าง เป็นต้น มีหลักการเลือกซื้ออาหารปรุงรสสำเร็จ ที่สำคัญคือ

สภาพทั่วไป ต้องสังเกตสีสัน กลิ่น รส ของอาหารให้เป็นไปตามปกติ ไม่มีสีดำคล้ำ หรือไม่มีกลิ่นเหม็นเปรี้ยว เน่าเสีย หรือไม่มีสีสันที่เข้มจนผิดปกติ

ลักษณะการเก็บอาหารปรุงสำเร็จระหว่างรอการจำหน่าย จะต้องเก็บในตู้ หรือภาชนะที่สะอาดมีฝาปิดป้องกันสัตว์นำโรคได้ และต้องสูงจากพื้นอย่างน้อย 60 ซม. และต้องอยู่ห่างจากที่ล้างมือและล้างภาชนะอย่างน้อย 1 เมตร เพื่อป้องกันการกระเซ็นของน้ำสกปรกมาปนเปื้อน

ในกรณีอาหารปรุงเสร็จที่จำหน่ายตามแผงลอย ควรบรรจุในถุงพลาสติกที่ใช้บรรจุอาหารร้อน หรือบรรจุในภาชนะที่มีฝาปิดมิดชิด

 

เลือกซื้ออาหารปรุงสำเร็จจากสถานที่ปรุงประกอบจำหน่ายอาหารที่ได้มาตรฐาน สะอาด ปลอดภัย เชื่อถือได้ และสังเกตว่ามีการนำอาหารปรุงสำเร็จมาอุ่นให้ร้อนเป็นระยะทุก 2 ชั่วโมง

สังเกตลักษณะการเตรียมอาหารปรุงสำเร็จเพื่อจำหน่าย จะต้องเสิร์ฟอย่างถูกสุขลักษณะ มีทัพพีที่หยิบจับอาหารแยกเฉพาะในแต่ละประเภทอาหาร

ข้อสำคัญที่ควรคำนึงถึง คือ เมื่อเลือกซื้ออาหารปรุงสำเร็จจากสถานที่ปรุงประกอบจำหน่ายอาหารที่ถูกสุขลักษณะ ก่อนบริโภคควรนำมาอุ่นให้ร้อนก่อนทุกครั้ง และในกรณีที่จะเก็บไว้นานควรเก็บไว้ในตู้เย็นเพื่อป้องกันการเพิ่มจำนวนของเชื้อโรคและป้องกันการเน่าเสียของอาหารปรุงสำเร็จ

อาหารพร้อมปรุง

อาหารพร้อมปรุง คือ อาหารที่ได้จัดเตรียมส่วนประกอบต่างๆ นำมาบรรจุในภาชนะเดียวกัน เพื่อจะได้จำหน่ายให้กับผู้บริโภคสำหรับนำไปปรุง ประกอบเป็นอาหารชนิดหนึ่ง เช่น ชุดอาหารพร้อมปรุง สำหรับแกงเขียวหวานไก่ อาหารพร้อมปรุงชุดปลากะพงสามรส เป็นต้น

ปัญหาของอาหารพร้อมปรุงที่พบเป็นประจำ คือ อาหารพร้อมปรุงที่ไม่สด หรือผู้บริโภค ไม่สามารถรู้กำหนดวันหมดอายุ วันผลิตอาหารพร้อมปรุงประเภทนั้น

 

เพื่อคุ้มครองผู้บริโภคให้ได้รับอาหารพร้อมปรุงที่สะอาดปลอดภัย สดใหม่ และคุ้มค่า กระทรวงสาธารณสุขจึงกำหนดอาหารพร้อมปรุงเป็นอาหารที่มีฉลาก ดังนั้นการเลือกซื้ออาหารพร้อมปรุงจึงต้องสังเกต ดังนี้

ฉลากอาหารพร้อมปรุง ต้องมีชื่ออาหาร ชื่อและที่ตั้งของผู้ผลิต วันและเดือนที่ผลิต รวมทั้งคำแนะนำในการเก็บรักษาอาหารพร้อมปรุง ภาชนะบรรจุ จะต้องสะอาด ได้มาตรฐาน สามารถปกปิดอาหารพร้อมปรุง ป้องกันการปนเปื้อนได้ การวางจำหน่ายอาหารพร้อมปรุงตามห้างสรรพสินค้า จะต้องวางจำหน่ายในตู้แช่เย็น อุณหภูมิต่ำกว่า 7 องศาเซลเซียส สังเกตได้จากเครื่องวัดอุณหภูมิ ที่ตู้แช่เย็นตามห้างสรรพสินค้า

สังเกตวัน เดือน ปี ที่ผลิตบนฉลาก ควรเลือกซื้อของที่ผลิตใหม่ ไม่ควรเลือกซื้ออาหารพร้อมปรุงที่ผลิตเกิน 3 วัน เพราะอาจจะเกิดการเน่าเสียได้

อย่างไรก็ตาม เมื่อซื้ออาหารพร้อมปรุงมาเพื่อปรุงอาหาร มาประกอบเป็นอาหาร ควรจะต้องทำการล้างให้สะอาดอีกครั้งก่อนนำมาปรุง และระหว่างรอการปรุง ควรเก็บไว้ในตู้เย็นเพื่อลดอัตราการเน่าเสียและการเพิ่มจำนวนของเชื้อโรค

อาหารเครื่องปรุงรส

อาหารเครื่องปรุงรส ได้แก่ สิ่งที่ใช้ในขบวนการปรุงอาหารให้มีรูปแบบรสชาติ กลิ่นที่ชวนรับประทาน เครื่องปรุงอาหารที่ใช้ประจำ ได้แก่ น้ำปลา น้ำส้มสายชู ซอส ผงชูรส

ปัญหาของเครื่องปรุงรส คือ ผู้ปรุงอาหารขาดความรู้ความเข้าใจ เกี่ยวกับสารเคมีที่ใช้กับอาหาร ทำให้มีการนำสารเคมีที่ห้ามใช้กับอาหารมาใส่อาหารให้กรุบกรอบ การใช้ฟอร์มาลินในอาหารทะเล ผักบางชนิด สีสันดูใหม่คงเดิม เป็นต้น

เพื่อให้การใช้เครื่องปรุงรสอาหารเป็นไปอย่างถูกต้องตามวัตถุประสงค์ จึงควรใช้ให้ถูกขนาดตามชนิดเครื่องปรุงรสอาหาร และใช้เมื่อจำเป็นเท่านั้น แต่หลักการเลือกซื้อเครื่องปรุงรสอาหาร คือ สะอาด ปลอดภัย ได้มาตรฐาน โดยสังเกตจากลักษณะทั่วไปของเครื่องปรุงอาหาร ภาชนะบรรจุต้องสะอาด ควรปิดสนิท ในกรณีที่เป้นภาชนะกระป๋องต้องอยู่ในสภาพดี เรียบทั้งฝาและก้น ฉลาก จะต้องแสดงชื่อเครื่องปรุงรสอาหาร น้ำหนักสุทธิ ปริมาณสุทธิ เป็นระบบเมตริก ส่วนประกอบ เครื่องหมายมาตรฐาน (อย.หรือ มอก.) ชื่อ และที่ตั้งสถานที่ผลิต วัน เวลา ที่ผลิตและหมดอายุ

สภาพของอาหาร ต้องสะอาด ไม่มีตะกอน มีลักษณะเป็นเนื้อเดียวกัน หรือลักษณะตามธรรมชาติ ของเครื่องปรุงรสอาหาร เช่น น้ำปลา ซีอิ๊ว ต้องใสไม่มีตะกอน

ข้อควรจำที่สำคัญ คือ ห้ามซื้อเครื่องปรุงรสอาหารที่แบ่งขายไม่มีฉลาก และเครื่องหมายเลขทะเบียนตำรับอาหาร เพราะอาจจะเป็นอันตรายจากสารเคมีที่ใช้ในการปนเปื้อนได้

&<2288;

&<2288;

&<2288;