เวลาใดคือเวลาที่สำคัญที่สุด

โดย...ว.วชิรเมธี ผู้อำนวยการสถาบันวิมุตตยาลัย

เวลาใดคือเวลาที่สำคัญที่สุด...

คำตอบคือเวลาขณะปัจจุบัน นั่นคือ เวลาที่เรากำลังนั่งหายใจอยู่ในขณะนี้ เพราะชั่วโมงที่แล้วมันก็จบไปแล้ว ชั่วโมงหน้ามันยังมาไม่ถึง ชั่วโมงนี้ชีวิตเป็นของเราทั้งหมด ดังนั้นมันจึงสำคัญที่สุด เพราะเวลาชั่วโมงนี้ นาทีนี้ วินาทีนี้ เราสามารถบริหารจัดการชีวิตของเราได้

พระพุทธศาสนาจึงให้ความสำคัญกับ “ปัจจุบันขณะ” มาก คือถ้าเราทำปัจจุบันดี อดีตก็จะดี อนาคตก็จะดี หลักการปฏิบัติธรรมของพระพุทธศาสนาคือ ให้ตื่นรู้อยู่กับปัจจุบัน แค่นี้เอง

พระพุทธเจ้าตรัสว่า ถ้าตื่นอยู่รู้อยู่กับปัจจุบัน ผิวพรรณจะผ่องใส เพราะอดีตทำร้ายเราไม่ได้

แต่คนส่วนมากบางทีนั่งอยู่ที่นี่ แต่ใจไปอยู่ในอดีตบ้าง อยู่ในอนาคตบ้าง ใครอยู่ในปัจจุบันขณะ ณ เวลานี้ได้ จะประเสริฐที่สุด กวีคนหนึ่งเคยเขียนคุณค่าของเวลาว่า

วันไหนๆ ไม่สำคัญเท่าวันนี้ เป็นวันที่สำคัญกว่าวันไหน

วันพรุ่งนี้ มะรืนนี้ดีอย่างไร ก็ยังไม่สำคัญเท่าวันนี้

ถ้าเราบริหารจัดการวันนี้ให้ดีที่สุด มันก็เป็นวันวานที่ดีได้ เป็นรากฐานที่ดีของวันพรุ่งนี้ แต่ถ้าเราทำวันนี้ไม่ดี เมื่อมันไปเป็นวันวาน แล้วเราหันกลับไปมอง “ตายแล้ว อดีตของฉัน กระดำกระด่างเหลือเกิน” คงไม่ต้องถามถึงอนาคต เพราะถ้าปัจจุบันไม่ดีแล้ว มันจะเป็นรากฐานของอนาคตที่ดีได้อย่างไร

ฉะนั้น เวลาสำคัญที่สุด คือ เวลาขณะปัจจุบันนี้ ตอนที่เราหายใจอยู่ ดูแลให้ดีที่สุด

มีคนถามท่านพุทธทาสว่า จะใช้ชีวิตอย่างไรให้ดีที่สุด

ท่านอกว่า ใช้ชีวิตให้เหมือนกับวันนี้ให้เป็นวันสุดท้าย

ถ้าเราคิดว่าวันนี้เป็นวันสุดท้ายของชีวิต เราจะทำทุกอย่างที่มันเป็นคุณภาพ อาตมาเคยถามลูกศิษย์ที่มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ว่า “ถ้าเหลือเวลา 1 ชั่วโมง เธอจะอยู่ในโลกนี้อีก 1 ชั่วโมง ให้หลับตานึกดูสิ ในชีวิตเธอมีคนที่สำคัญในชีวิตกี่คน”

ลูกศิษย์หลับตาแล้วขอต่อเวลา เขาบอกว่า “5 นาทีนึกไม่ทันครับอาจารย์ คนสำคัญมีเยอะจริงๆ”

ปกติเราจะไม่นึกว่าในชีวิตนี้ใครสำคัญบ้าง และจะทำดีต่อเขาอย่างไร ต่อเมื่อถึงเวลานาทีเป็นนาทีตาย เราจึงจะเริ่มนึกว่า

“ใครบ้างสำคัญ ตายแล้วเหลืออีก 1 ชั่วโมงฉันจะตาย ฉันจะทำอะไรกับใครดี ตอนนี้พ่ออยู่ในรถ รถก็ติดอยู่โน้นบางนา ตายแล้วไม่ทันแล้ว แม่ล่ะ ตายแล้วแม่อยู่ไหน”

ถามหาแม่ ถามหาสามี แต่กลับลืมลูก “ลูกอยู่ไหน อ้าว...ลูกยังอยู่ที่โรงเรียน”

1 ชั่วโมงอย่างไรมันก็ไม่พอ ถ้าเราจะมาทำดีกับคนที่เรารักทั้งหมด ในเวลาอันจำกัดแบบนี้ คงเป็นไปไม่ได้

ดังนั้น ขอให้เราทำดีกับคนที่เรารักมาตั้งแต่ต้นอย่างสม่ำเสมอ ในชั่วโมงสุดท้ายของชีวิต จะได้ไม่ต้องเร่งรีบเช่นนี้