ไข่มุก...อัญมณีแห่งสายน้ำ

ไข่มุกนับว่าเป็นสิ่งมหัศจรรย์ที่ธรรมชาติได้สร้างสรรค์ขึ้นไว้อย่างประณีตงดงาม

โดย..สถาบันวิจัยและพัฒนาอัญมณีและเครื่องประดับแห่งชาติ (องค์กรมหาชน)

ไข่มุกนับว่าเป็นสิ่งมหัศจรรย์ที่ธรรมชาติได้สร้างสรรค์ขึ้นไว้อย่างประณีตงดงาม ธรรมชาติต้องใช้เวลาที่ยาวนานในการรังสรรค์ความงามของไข่มุกแต่ละเม็ด ไข่มุกเป็นสัญลักษณ์ของความบริสุทธิ์ ในสมัยโบราณเชื่อกันว่า

ไข่มุกเป็นของที่มีค่าสูง ตามนิยายปรัมปราเล่าสืบต่อกันมาว่า ไข่มุกมาจากหยาดน้ำตาของเทพธิดาที่หลั่งออกมาให้แก่มวลมนุษย์ และตกลงสู่ท้องทะเล แต่ในความเป็นจริงแล้วไข่มุกมิได้เกิดจากหยาดน้ำตาของเทพธิดาแต่อย่างใด หากแต่เกิดจากหอยมุกในธรรมชาติซึ่งจะเกิดต่อเมื่อมีสิ่งแปลกปลอมถูกพัดพาเข้าไปภายในตัวหอยมุก และก่อให้เกิดความระคายเคือง หอยมุกจะหลั่งสารที่เป็นชั้นมุกออกมา ซึ่งเรียกว่า Nacre เพื่อเคลือบสิ่งแปลกปลอมนั้น ยิ่งชั้นไข่มุกมีความหนามากเท่าใดไข่มุกก็จะมีความวาวมากขึ้น

โดยปกติแล้วไข่มุกจะมีสีขาวเหลือบสีรุ้งเล็กน้อยจนถึงขาวนวล แต่ก็มีสีอื่นๆ อีก อย่างเช่น สีชมพู สีเงิน สีครีม สีเหลือง สีทอง สีเทา สีน้ำตาล และสีดำ โดยสีต่างๆ ของไข่มุกนั้น ก็เกิดขึ้นอยู่กับชนิดของหอยมุก และสภาวะแวดล้อมในบริเวณที่หอยมุกอยู่อาศัยนั่นเอง

สำหรับผู้ที่ชื่นชอบไข่มุก ในวันนี้เรามีข้อสังเกตเล็กน้อย เพื่อเป็นหลักในการซื้อไข่มุกมาฝากกันค่ะ

1.ขนาดและรูปร่าง เป็นสิ่งแรกสุดในการพิจารณา เพราะหากคุณทราบว่าไข่มุกที่ต้องการที่มีขนาดและรูปร่างอย่างไร คุณก็จะสามารถเลือกซื้อได้ง่ายขึ้น แต่ทั้งนี้ต้องขึ้นอยู่ที่การออกแบบเครื่องประดับ ที่จะทำออกมาด้วยว่าเหมาะสมกับรูปร่างของไข่มุกที่เลือกใช้หรือไม่ เช่นต้องการทำเข็มกลัด อาจเลือกไข่มุกที่เม็ดใหญ่ น้ำงาม หรือการทำสร้อยคอควรคัดเลือกไข่มุกที่มีสีสม่ำเสมอและมีขนาดเท่ากัน หรือไล่ขนาดกันไปตลอดเส้น ที่สำคัญขนาดของไข่มุกยังมีผลต่อเรื่องของราคาอีกด้วย

2.สีสัน สีของไข่มุกที่นิยมกันในท้องตลาดมีอยู่ 2 ประเภทคือ Body Color ซึ่งจะมีสีขาว สีครีม สีเหลือง เป็นต้น และโอเวอร์โทน (Overtone) จะมีสีเขียว สีชมพู สีเงิน สีของไข่มุกจะแปรเปลี่ยนไปตามชนิดของหอยมุก และน้ำที่หอยมุกนั้นอาศัยอยู่ สีของไข่มุกทำให้ไข่มุกเป็นอัญมณีชนิดเดียวที่นำมาทำเป็นเครื่องประดับ โดยไม่มีการขัดหรือเจียระไนอย่างอัญมณีชนิดอื่นๆ ทั้งนี้ เพื่อคงความงดงามตามธรรมชาติ

3.ลักษณะเนื้อผิว เป็นส่วนสำคัญในการเลือกซื้อ ไข่มุกที่ดีจะต้องมีผิวเรียบเนียนเป็นมันไม่มีร่อง หรือรอยขุรขระ ไม่มีรอยถลอก และไม่เป็นฟองอากาศ เพราะการที่ไข่มุกมีผิวไม่เรียบ มีรอยแตก หรือรอยถลอกต่างๆ นั้น อาจทำให้ผิวของไข่มุกหลุดลอกได้ง่าย ดังนั้นการเลือกซื้อจึงควรสังเกตอย่างละเอียด อาจใช้ไฟส่องช่วยในการตรวจโดยใช้พื้นหลังสีดำ ให้สังเกตขณะหมุนเพื่อตรวจสภาพผิวของไข่มุก

4.ความมันวาว ไข่มุกที่ดีจะมีเนื้อมันวาวสดใส เปล่งประกายจากเนื้อใน ไร้ความหมองคล้ำ ประกายสม่ำเสมอทั้งเม็ด ส่วนการเหลือบสี (Orient) ของไข่มุกนั้น จะเกิดขึ้นได้ดีถ้าไข่มุกมีชั้นความหนาของมุกมาก ดังจะเห็นได้จากเมื่อส่องแสงไฟแล้วจะมองเห็นเหลือบสีมากก็แสดงว่าเป็นไข่มุกที่ดี ซึ่งความหนาของชั้นมุกนี้ขึ้นอยู่กับระยะเวลาในการเลี้ยงและสภาพแวดล้อมในการเพาะเลี้ยง ทำให้ไข่มุกที่มีชั้นหนามากก็จะมีความวาวมันมากตามไปด้วย