"อภิวาทน์"ยาอายุวัฒนะประจำบ้าน

เภสัชขนานเอกที่ว่าคือ "อภิวาท" หมายถึง การโน้มกาย วาจา ใจของตนต่อผู้มีคุณความดีงามในตัวด้วยความเคารพ

โดย...ซ่อนลาย

ไม่ทราบว่าคุณพ่อคุณแม่หรือคุณหนูๆ คุ้นหูกับบทสวดนี้หรือเปล่า “อภิวาทะนะสีลิสสะ นิจจัง วุฑฒาปะจายิโน จัตตาโร ธัมมา วัฑฒันติ อายุ วัณโณ สุขัง พะลัง” ธรรม 4 คือ อายุ วรรณะ สุขะ พละ ย่อมเจริญแก่ผู้ที่มีปกติไหว้ต่อผู้หลักผู้ใหญ่เป็นนิตย์

ซ่อนลายเชื่อว่า ถ้าใครไปทำบุญที่วัดหรือใส่บาตรพระตอนเช้าบ่อยๆ คงคุ้น เพราะพระจะให้พรเป็นภาษาบาลีด้วยบทนี้เสมอ

ในพรของพระมักมี “ของดี” ซ่อนอยู่เสมอ บางคนอาจไม่รู้ว่า “ของดี” นั้นคืออะไร เพราะคิดเสมอว่าขึ้นชื่อว่าพรที่พระให้อะไรก็ดีทั้งนั้น ไม่ว่าจะให้พรแบบสั้นหรือแบบยาว ก็เป็นมงคลแก่ชีวิต

ใช่เลย...ในพรที่พระให้นี้ซ่อนลายบอกได้เลยว่าเป็น “ยาขนานเอก” ที่ต้องพยายามกินกันทั้งครอบครัวให้ได้ ไม่เว้นทั้งเด็กและผู้ใหญ่

สรรพคุณของยาตัวนี้แก้ได้หลายโรคและได้ผลชะงัดแล ทั้งโรคหัวแข็ง โรคหัวดื้อ (ถัมภะ) โรคถือตัว (มานะ) และแก้โรคอายุสั้น (มรณุปปัจเฉท)

เภสัชขนานเอกที่ว่าก็คือ “อภิวาท” หรือ “อภิวาทนะ” หมายถึง การโน้มกาย วาจา ใจของตนต่อผู้มีคุณความดีงามในตัวด้วยความเคารพ

พูดง่ายๆ ก็คือ การกราบ การไหว้ ต่อผู้หลักผู้ใหญ่ ทั้งผู้ที่เหนือกว่าตนทั้งด้านวัยวุฒิ คุณวุฒิ โดยเฉพาะคุณวุฒิหรือโดยคุณธรรมสำคัญมากแม้ว่าผู้นั้นจะมีอายุน้อยกว่าก็เป็นสิ่งที่สมควรทำ และไม่ใช่เรื่องน่าอายแม้แต่น้อย

อยากบอกคุณพ่อคุณแม่ทั้งหลายว่า อย่าลืมเอาเภสัชขนานเอกนี้ให้ลูกกินทุกๆ วัน เพราะถ้าได้กินเป็นประจำ เขาจะเป็นคนที่ งามกิริยามารยาท งามน้ำใจ มีสัมมาคารวะ มีเสน่ห์ ผู้คนรักใคร่พอใจ ไปไหนก็มีแต่คนชื่นชมยินดี ทำให้มีกำลังใจในการทำความดี และไม่เครียด ซึ่งส่งผลระยะไกลคือทำให้อายุยืนยาว ไม่มีโรคภัยเบียดเบียน

แต่ใครๆ ก็มักบ่นว่าเด็กสมัยนี้ไม่ค่อยมีสัมมาคารวะ ไม่รู้จักเคารพผู้หลักผู้ใหญ่ ไม่ต้องอื่นไกล เช่น ลูกบางคนก็ชอบเล่นบทร้ายเถียงพ่อเถียงแม่ นั่นก็เป็นเพราะเขาไม่ได้รับการปลูกฝังที่ดีอย่างต่อเนื่องจากครอบครัว และจากโรงเรียน

จึงอยากให้พ่อแม่ฝึกลูกในเรื่องของ “อภิวาทนะ” ให้มาก

สอนให้เขาทำทุกวัน เช่น การกราบ การไหว้พระประจำบ้าน คือ คุณพ่อคุณแม่ คือ พระพุทธรูป คือในหลวง (ที่ทุกบ้านมี) ก่อนจะไปโรงเรียนและเมื่อกลับมาถึงบ้าน

อย่าลืมที่สอนให้ลูกรู้จักการกราบไหว้ผู้หลักผู้ใหญ่ในบ้านที่มักจะมีคำสอนดีๆ ต่อเด็กๆ อยู่เสมอ เช่น คุณปู่ คุณย่า คุณตา คุณยาย คุณอา คุณน้า คุณป้า คุณลุง ฯลฯ

อย่าลืมที่จะสอนให้ลูกรู้จักการไหว้ต่อผู้ที่เกิดก่อน เช่น พี่สาว พี่ชาย เป็นการสร้างพฤติกรรมที่ดีแล้วพี่ก็จะรู้สึกอาทรต่อน้องและรักน้อง

อย่าลืมที่จะสอนให้ลูกรู้จักการกราบไหว้ผู้ทรงศีลมีธรรม เช่น สมณะชีพราหมณ์ เห็นที่ไหนให้ยกมือไหว้ได้อย่างไม่อายใคร (แต่สมัยนี้หายากเห็นพระแทบจะเดินชน)

อย่าลืมที่จะสอนลูกให้รู้จักการกราบไหว้ครูบาอาจารย์ผู้ประสิทธิ์ประสาทวิชาความรู้ โดยการปลูกฝังจิตใจว่าถ้าไม่มีครูลูกก็จะไม่มีวิชา

การกราบ การไหว้ ทำง่ายนิดเดียวและไม่ต้องลงทุนอะไรเลย ใครที่ทำก่อนคนนั้นย่อมได้เปรียบได้กำไร และที่สำคัญย่อมได้ใจคนที่ถูกไหว้ถูกกราบเป็นสัจธรรม และคำอวยพรที่ผู้ใหญ่มักจะให้เมื่อเด็กทำการกราบหรือไหว้ก็คือ

“ขอให้อายุยืนยาวนะลูก ขอให้อายุยืนยาวนะหลาน”

ขอเล่าเรื่องเด็กชายทีฆายุให้ฟัง...เดิมทีเด็กคนนี้จะมีอายุอยู่ได้ 7 วัน แต่พอได้รับพรจากพระพุทธเจ้าอยู่ได้นานถึง 120 ปี เรื่องมีว่า มีพราหมณ์สหายกัน 2 คน ออกบวชบำเพ็ญตบะ 48 ปี ต่อมาคนหนึ่งได้ลาสึกออกมา แต่งงานจนมีลูก 1 คน

วันหนึ่งเขาได้พาลูกเมียไปไหว้สหายคนที่บวช ขณะที่เขาและภรรยาไหว้ก็ได้รับพรขอให้อายุยืนยาว แต่พอให้ลูกไหว้มั่งสหายนักบวชกลับนิ่ง พร้อมบอกว่าเด็กมีอันตรายจะมีชีวิตอยู่ได้ 7 วัน และไม่มีอะไรที่จะป้องกันได้ แต่มีผู้หนึ่งที่ช่วยได้คือพระสมณโคดม

เขาจึงรีบพาลูกไปพบพระพุทธเจ้าให้ทรงช่วย และตอนที่เขาและภรรยากราบพระพุทธเจ้า ได้รับพระพรให้ทั้งสองมีอายุยืน แต่เวลาที่ให้ลูกไหว้บ้างพระพุทธองค์ก็ทรงนิ่งเหมือนกัน พร้อมตรัสบอกอุบายป้องกัน

“ให้สร้างมณฑปใกล้ประตูเรือน แล้วตั้งตั่งที่กลางมณฑป ปูอาสนะไว้ 8 หรือ 16 ที่ ล้อมตั่งนั้น แล้วให้สาวกของเรานั่งบนอาสนะเหล่านั้นสวดพระปริตร 7 วันติดต่ออันตรายของเด็กก็จะเสื่อมไปเอง”

พราหมณ์รับพระพุทธดำรัสทำตามทุกประการ แล้วพระพุทธองค์ก็ทรงส่งพระสาวกไปนั่งในมณฑป สั่งให้พ่อแม่เด็กวางลูกบนตั่ง แล้วภิกษุทั้งหลายก็ได้สวดพระปริตรติดต่อ 7 คืน โดยในวันที่ 7 พระองค์ได้เสด็จมาเอง

ฝ่ายอวรุทธกยักษ์บริวารของท้าวเวสวัณ 12 ปี จะได้พรจากสำนักท้าวเวสวัณ และได้ว่าในวันที่ 7 จากวันนี้ ท่านพึงจับเอาเด็กนี้กิน เพราะฉะนั้นยักษ์ตนนั้นจึงได้มายืนอยู่ แต่เมื่อพระศาสดาเสด็จไปในมณฑปนั้นพวกเทวดาผู้มีศักดิ์ใหญ่ก็มาประชุมกัน เทวดาผู้มีศักดิ์น้อยก็ถอยออกตลอด 12 โยชน์ อวรุทธกยักษ์ก็โดนด้วย ถอยไปเหมือนกัน

แม้พระศาสดาได้ทรงทำพระปริตรตลอดคืนยังรุ่งเมื่อ 7 วันล่วงแล้ว อวรุทธกยักษ์ก็ไม่อาจจับเด็กกินได้ ในวันที่ 8 เมื่ออรุณพอขึ้นเท่านั้นสองสามีภรรยานำเด็กมาให้ถวายบังคมพระพุทธเจ้าแล้วพระองค์ก็ตรัสว่า ขอเจ้าจงมีอายุยืนเถิด

“ลูกของข้าพระองค์จะอยู่นานเท่าไร” พราหมณ์ทูลถามอายุลูกรัก

พระพุทธเจ้าตรัสว่า 120 ปี เลยล่ะพราหมณ์

จะเห็นว่า การที่เราไหว้ใครก็ตามก็มักจะได้รับคำอวยพรตอบจากผู้นั้นว่า “ขอให้....มีอายุยืนนะ” เสมอ เพราะฉะนั้นพ่อแม่ทั้งหลายจงปลูกฝังเรื่องนี้กับลูกตั้งแต่ที่เขายังเล็กๆ

ถ้าบ้านใดมีการปฏิบัติต่อกันอย่างนี้โดยเฉพาะเด็กปฏิบัติต่อผู้ใหญ่ เชื่อเลยว่าบ้านนั้นย่อมจะมีแต่สิ่งดีๆ และความสุขเกิดขึ้นอย่างไม่ต้องสงสัย