posttoday

ความมั่นคงภายใน EQ สร้างอย่างไร

14 มิถุนายน 2564

โดย ภก.ดร.จันทรชัย ถวิลพิพัฒน์กุล สถาบันอินทรานส์ Hipot – การปฏิรูปศักยภาพมนุษย์อย่างบูรณาการศาสตร์ชีวิตองค์รวมเพื่อความมั่นคงยั่งยืน

ความมั่นคงภายใน EQ สร้างอย่างไร

EQ ปัญหาและผลกระทบ

ทุกวันนี้สังคมโลกเปลี่ยนแปลงอย่างไม่เคยหยุดนิ่ง สร้างความเจริญด้านวัตถุอย่างรวดเร็ว และเพื่อความอยู่รอด เราบอกว่าเราต้องปรับตัวให้ทัน ทั้งการเลียนแบบดาราที่ไม่อาจเป็นจริงได้ หรือรูปแบบชีวิตที่หรูหราที่ไกลเกินเอื้อม ผ่านสื่อโซเชียลที่ปั่นภาพมายาให้เราหลงทาง หรือการสร้างความร่ำรวยด้วยวิธีลัดผ่านเทคโนโลยีล้ำยุค หรือแม้แต่รูปแบบการทำธุรกิจใหม่ๆ ที่เน้นสร้างความได้เปรียบด้านการแข่งขัน

หรือการคิดค้นนวัตกรรมใหม่ๆ เพื่อความเป็นหนึ่ง และเราเรียกสิ่งเหล่านี้ว่า ความทันสมัย

แต่ในขณะที่เรากำลังปรับตัวเพื่อจะก้าวให้ทันนั้นโลกก็ได้ขยับไปอีกขั้นหนึ่งและสร้างสิ่งใหม่ๆ ออกมายั่วใจตลอดเวลาและสื่อว่าหากเราไม่ปรับตาม เราจะตกเทรนด์ และเราก็พยายามปรับตัวให้สอดคล้องอีกเป็นอย่างนี้เรื่อยไป หวังว่าจะทันแต่ในความเป็นจริงเราไม่เคยตามทัน

ประเด็นมันอยู่ที่ว่า สิ่งที่เราเรียกว่าความทันสมัยนั้นมันได้สร้างความเจริญเพียงด้านเดียว โดยเน้นที่วัตถุแล้วเราให้คุณค่ากับมันอย่างสุดโต่งแล้วสร้างการยึดติดกับความทันสมัยอันเป็นโลกภาย นอกแต่ขาดความเข้าใจโลกภายใน มันเป็นการพัฒนาด้านเดียวที่ให้คุณค่ากับวัตถุแต่ลืมให้คุณค่ากับตัวตนของตนเอง ทีนี้เมื่อตามโลกไม่ทันบุคคลก็ยิ่งพยายามก็ยิ่งยึดติด แต่มันหาสาระที่แท้จริงไม่ได้ ในขณะเดียวกันโลกภายในที่ถูกละเลยมานานก็ไม่สามารถเอาเป็นที่พึ่งได้เพราะเราไม่เคยให้คุณค่ากับมัน

เมื่อโลกภายนอกก็เอาแน่นอนไม่ได้ เหมือนวิ่งตามเงาที่ไร้แก่นสาร โลกภายในก็ว่างเปล่า ทีนี้ชีวิตก็หลงทาง สับสน หาตัวตนไม่เจอ มันกลวง เพราะขาดที่ยึดเหนี่ยว เมื่อมันไม่มีทางออก จึงเกิดความหวั่นไหว ภายในเปราะบาง อ่อนไหว ขาดความมั่นคง ขาดความเชื่อมั่น ขาดภูมิต้านทาน ขาดความเข้มแข็ง บ่อยครั้งเกิดการเปรียบเทียบ รู้สึกว่าตนไม่เท่าเทียมคนอื่น อารมณ์จึงแปรปรวน ขึ้นลงง่าย ใช้ความรุนแรง ควบคุมตนเองไม่ได้ เมื่อมีปัญหาเข้ามากระทบ ตั้งหลักไม่ได้ ภายในก็สะเทือนไปหมด ไม่รู้ว่าจะโต้ตอบยังไงให้เหมาะสม จึงไม่รู้ว่าจะปลดปล่อยศักยภาพออกมารับมือกับมันได้อย่างไร สุดท้ายเกิดเป็นแรงกดดันตัวเอง แล้วระเบิดออกมาเป็นปัญหาทางอารมณ์

ปัญหาอย่างนี้ องค์กรส่วนใหญ่ไม่สนใจ เพราะเห็นว่าเป็นเรื่องส่วนบุคคล ส่วนตัว แต่ในความเป็นจริง โลกส่วนตัวกับโลกธุรกิจ มันไม่อาจแยกออกจากกันได้ เพราะมันใช้คนๆ เดียวกัน และหากองค์กรมีบุคลากรแบบนี้เยอะๆ เป็นบุคคลที่ขาดความสุข เครียด กดดัน วิตกกังวล ตนก็ไม่สามารถระเบิดศักยภาพออกมาได้อย่างเต็มที่ ศักยภาพบุคลากรก็ถดถอย โดยเฉพาะอย่างยิ่ง เมื่อภายในตนมีความขัดแย้ง ก็จะยึดเอาความคิดตนเองเป็นหลัก ยึดตนเองเป็นศูนย์กลาง ใจจึงไม่เปิดกว้างรับฟังผู้อื่น เกิดความไม่เข้าใจกัน คุยกันไม่รู้เรื่อง คิดลบต่อกัน ไม่ไว้ใจกัน ไม่เชื่อใจกัน ขาดศรัทธา ความสัมพันธ์เสียหาย จบประเด็นยาก

เล่นไม่เป็นทีม ไม่เห็นภาพเป้าหมายเดียวกัน ไปคนละทาง ไม่สอดคล้องกัน จึงขาดพลังร่วม ทีมงานไม่บรรลุหมาย ส่วนรวมก็เสียหาย แล้วอย่างนี้จะสร้างแรงขับเคลื่อนทีมงานให้ถึงเป้าหมายได้อย่างไร

แล้วอะไรคือรากของปัญหา

เราพบว่า ทุกการแสดงออกมาจากกรอบความคิด (หรือภาพในใจ) เรียกทั่วไปว่า Mindset ดังนั้น อาการของความไม่มั่นคงภายในจึงมาจากกรอบความคิดที่ติดลบ มันคือภาพที่ตนเห็นตนเองเชิงลบ แล้วอะไรทำให้เป็นเช่นนั้น อะไรก็ตามที่ผ่านเข้ามาในชีวิต มันคือเรื่องราวทั้งหมดที่หล่อหลอมมาเป็นเราทุกวันนี้ เรียกว่าประสบการณ์ที่ฝังรากลึกลงในกรอบความคิดที่สะท้อนออกมาเป็นตัวตนของคนๆ นั้นนั่นเอง

ณ จุดนี้เองคือรากของปัญหา มันคือกรอบความคิดที่ไม่เห็นคุณค่าตนเอง เรียกอีกอย่างว่า “ปมด้อย” ภาพตนเองติดลบดังกล่าวนี้เองที่บั่นทอนความเชื่อมั่นและความเข้มแข็ง และคอยฉุดรั้งมิให้บุคคลขับศักยภาพออกมาได้อย่างเต็มที่ และเพื่อชดเชยคุณค่าตนเองที่หายไป จึงแสดงออกมาในรูปของอารมณ์ที่แปรปรวน

เพื่อเรียกร้องความสนใจและความสำคัญของตนให้กลับคืนมา แต่การเรียกร้องดังกล่าว ไม่เคยมีใครประสบความสำเร็จ หากแม้นว่าชนะ แต่ก็อยู่บนซากของความเสียหายและน้ำตา และยากที่จะเรียกกลับคืนมาเหมือนเดิม

ความมั่นคงภายใน EQ สร้างอย่างไร

ทางออกของปัญหา

เพราะทุกอย่างมาจากกรอบความคิด หรือ Mindset กรอบความคิดคือตัวตนตัวตนต้องการคุณค่าและความหมาย

จากความเข้าใจที่ว่า รากของปัญหาด้านอารมณ์เกิดจากภาวะที่คุณค่าของตนเองลดลง และทางออกของปัญหาจึงมิใช่ไปเรียกร้องคุณค่าจากใคร แต่มันต้องสร้างขึ้นมาด้วยตนเองเท่านั้น ด้วยการปรับกรอบความคิด หรือภาพในใจ (Mindset) ที่มีต่อตนเองเสียใหม่และต้องเป็นเชิงบวกเท่านั้น

กรอบความคิดเป็นของตนเอง ดังนั้น เราจึงสามารถจัดการกับมันได้ นั่นคือ เราสามารถสร้างความมั่นคงภายในได้ด้วยตนเอง เมื่อภายในมั่นคง บุคคลก็สามารถนำตนเองได้ สามารถระเบิดศักยภาพออกจากภายในได้อย่างเต็มที่