posttoday

'วัคซีนชีวิต' ภูมิต้านทานชีวิตเชิงองค์รวม

31 พฤษภาคม 2564

โดย ภก.ดร.จันทรชัย ถวิลพิพัฒน์กุล สถาบันอินทรานส์Hipot – การปฏิรูปศักยภาพมนุษย์อย่างบูรณาการศาสตร์ชีวิตองค์รวมเพื่อความมั่นคงยั่งยืน

ในช่วงที่โควิดกำลังระบาดรอบ 3 สิ่งที่จำเป็นที่สุดคือ วัคซีน เพื่อสร้างภูมิต้านทานและลดความรุนแรงของโรค ในทำนองเดียวกัน ในโลกที่ผันผวน ไม่แน่นอน ซับซ้อน คุลมเครือ เราต้องรีบหาวัคซีนเพื่อสร้างภูมิต้านทานชีวิตเช่นเดียวกัน แต่ภูมิต้านทานดังกล่าวต่างกับวัคซีนโควิดตรงที่ว่า เราพัฒนาวัคซีนโควิดเพื่อสู้กับศัตรูที่เราพอจะรู้ว่ามันคือใคร มันมีวิวัฒนาการมาอย่างไร แต่การสร้างภูมิต้านทานชีวิต เราจำเป็นต้องพัฒนาภูมิต้านทานในเชิงองค์รวม เพื่อให้ครอบคลุมทุกมิติของความท้าทายที่อาจจะผ่านเข้ามา ดังนี้

ประการแรก ในภัยพิบัติเดียวกัน ปัญหาเดียวกัน บางคนสามารถปรับตนเองออกจากกรอบแนวคิดเดิมๆ ที่ติดลบ ออกจากภาพความสำเร็จเก่าๆ ที่คอยฉุดรั้งไม่ให้ก้าวไปข้างหน้า สามารถสร้างแรงบันดาลใจ แรงขับเคลื่อนภายในอย่างมุ่งมั่น สามารถดึงศักยภาพภายในออกมาเพื่อสร้างการนำตนเอง เพื่อเล่นเชิงรุกได้ แม้ในภาวะที่ยากลำบาก ยิ่งไปกว่านั้น เวลามีปัญหาเกิดขึ้น แทนที่จะโทษโน่นนี่นั่นว่าเป็นต้นเหตุ แต่กลับมองว่า ตนมีอำนาจในการเลือกตอบสนองได้ สามารถควบคุมสถานการณ์ได้ และดูว่าตนจะทำอะไรได้บ้าง มีทางเลือกอะไรบ้าง ในสถานการณ์นั้นๆ นอกจากนี้ ตนยังสามารถควบคุมตนเองได้ ไม่ตกอยู่ในอำนาจของสื่อโซเชียล ไม่ถูกเหวี่ยงไปตามกระแสสังคม ไม่ยอมให้ความคิดคนอื่นมาคอยชี้นำ จนหาตัวเองไม่เจอ ไม่รู้ว่าคุณค่าตนเองอยู่ที่ไหน และนี่คือ...ภูมิต้านทานด้านจิตใจ

'วัคซีนชีวิต' ภูมิต้านทานชีวิตเชิงองค์รวม

ประการที่สอง การทำงานคือการแก้ปัญหา ปัญหาไม่เคยเข้ามาเดี่ยวๆ แต่โถมเข้ามารอบด้านอย่างสลับซับซ้อน บางคนสามารถพัฒนาแนวคิดเชิงระบบ โดยพัฒนาการคิดวิเคราะห์เพื่อหาองค์ประกอบของปัญหา อีกทั้งสามารถคิดเชิงสังเคราะห์เพื่อสร้างการเชื่อมโยงขององค์ประกอบเหล่านั้น เพื่อพัฒนากระบวนการเรียนรู้ เพื่อแก้ปัญหาเชิงซ้อนได้อย่างมีประสิทธิภาพ อีกทั้งสามารถพัฒนามุมมองเชิงองค์รวม นำไปสู่ความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ที่แตกต่าง ที่หลากหลาย เพื่อสร้างนวัตกรรมที่มีคุณค่าเชิงเศรษฐกิจ ทั้งหมดนี้จึงจะสามารถยกระดับองค์กรให้เป็นสังคมแห่งการเรียนรู้ได้อย่างแท้จริง และนี่คือ...ภูมิต้านทานด้านปัญญา

ประการที่สาม บางช่วงปัญหาถาโถมเข้ามาอย่างหนักหน่วงรอบด้าน แต่บางคนสามารถสร้างความเข้มแข็งจากภายใน สามารถพลิกฟื้นคืนสภาพตนเองให้กลับมาได้แม้ในภาวะที่ยากลำบาก เพื่อเรียกความเชื่อมั่น ความมั่นคงภายในให้กลับคืนมา เพื่อให้สามารถระเบิดศักยภาพภายในให้ออกมาได้อย่างเต็มที่ อีกทั้งสามารถสร้างภูมิต้านทานให้กับตนเอง สามารถควบคุมการตอบสนองของตนเองและการแสดงออกได้อย่างเหมาะสม เมื่อมีแรงกระตุ้นจากภายนอกเข้ามากระทบ นั่นคือ มีความมั่นคงทางอารมณ์ผ่านการเห็นคุณค่าตนเอง นอกจากนี้ ยังเห็นคุณค่าในความแตกต่างระหว่างบุคคล นำไปสู่การเปิดใจกว้าง รับฟังโดยเอาอีกฝ่ายเป็นศูนย์กลาง เกิดเป็นศรัทธา สามารถสร้างการมีส่วนร่วม การทำงานเป็นทีมที่สอดคล้องไปในแนวทางเดียวกันอย่างเป็นเอกภาพ และนี่คือ...ภูมิต้านทานด้านอารมณ์

ประการที่สี่ ในโลกที่ผันผวน การเปลี่ยนแปลงคือธรรมชาติ การปรับตัวให้ทันต่อการเปลี่ยนแปลงคือคำตอบ ในการทำงานร่วมกัน ผู้นำบางคนเข้าใจและเห็นคุณค่าในความเป็นมนุษย์ เห็นคนมีชีวิตที่ต้องการคุณค่าและความหมาย จึงเกิดการยอมรับจากทีมงานด้วยใจ จึงสามารถพัฒนาศักยภาพทีมงานและขับออกมาได้อย่างเต็มที่ สามารถพัฒนาองค์กรให้เป็นสังคมแห่งการเรียนรู้ผ่านการคิดเชิงระบบ สามารถสร้างทีมงานที่เข้มแข็งอย่างมีส่วนร่วมบนฐานของความเชื่อมั่นและศรัทธา สามารถสร้างทีมงานด้วยภาพเป้าหมายร่วมที่สอดคล้องไปในแนวเดียวกัน นำทีมงานไปสู่การเปลี่ยนแปลงอย่างเป็นเอกภาพ หนึ่งเดียว และนี่คือ...ภูมิต้านทานด้านภาวะผู้นำ

ในโลกที่เปลี่ยนแปลงอย่างเป็นพลวัต การปรับตัวเพื่อความอยู่รอดอย่างยั่งยืนคือคำตอบ และความหมายที่สำคัญที่สุดของการปรับตัวก็คือ การสร้างภูมิคุ้มกันชีวิต ภูมิคุ้มกันดังกล่าวต้องตั้งอยู่บนแนวคิดเชิงองค์รวมที่ครอบคลุมทั้งด้านจิตใจ ปัญญา อารมณ์ และภาวะผู้นำ