ถั่งเช่า เมนูบรรณาการชั้นเลิศ

โดย...มีนา

ถั่งเช่า หรือหญ้าหนอน ที่คนจีนร่วมทั้งคนไทยเชื้อสายจีนนิยมกิน เพราะเชื่อว่ากินแล้วสุขภาพแข็งแรง นิยมซื้อไปเป็นของฝากของขวัญ ที่ผู้รับได้แล้วต้องตาวาวด้วยมูลค่าที่สูง หากไม่รักกันจริงก็คงไม่ทุ่มทุนขนาดนี้ เพราะถั่งเช่าตัวที่สมบูรณ์จะมีมูลค่าเป็นเรือนหมื่นไปจนถึงหลักแสนบาทถึงหลักล้านเลยทีเดียว

ยุทธเดช เวชพงศา รองกรรมการผู้จัดการ บริษัท เป่ยจิน ถงเยิ๋นถัง ประเทศไทย อธิบายให้เข้าใจง่ายๆ ว่า ถั่งเช่าในฤดูหนาวเป็นหนอน ฤดูร้อนเป็นหญ้า เกิดจากหนอนผีเสื้อแถบที่ราบสูงทิเบต ที่จำศีลอยู่ใต้ดินในฤดูหนาว ถูกสปอร์ของเห็ดราในตระกูล Ophiocordyceps ที่อาศัยเป็นปรสิตและเติบโตสร้างเส้นใยออกมาปกคลุมทางส่วนหัวของตัวหนอนในฤดูร้อน

“ถั่งเช่า คือพืชตระกูลเห็ด วงจรชีวิตของเขาคือเห็ดแพร่พันธุ์ด้วยสปอร์ สปอร์จะเข้าไปในตัวหนอนและจะเจริญเติบโตในตัวหนอน แล้วค่อยๆ เปลี่ยนอวัยวะภายในของหนอนให้กลายเป็นเส้นใยของเห็ดทั้งตัว เหลือเฉพาะร่องรอยยังเป็นตัวหนอนอยู่”

เห็ดชนิดนี้พบมากในทิเบต มณฑลชิงไห่ มณฑลเสฉวน มณฑลกานซู มณฑลยูนนาน และแถบเทือกเขาหิมาลัยในอินเดีย ภูฏาน และเนปาล มีสรรพคุณพิเศษมากมาย จึงมีความต้องการในท้องตลาดสูง และมีราคาแพง

“ที่มีบนที่ราบสูงของทิเบตเพราะอากาศบนนั้นหนาวเย็น จริงๆ เห็ดชนิดนี้บ้านเราก็มี เช่น ว่านจักจั่น ถั่งเช่าถือเป็นยาบำรุง หากกินแต่พอดีๆ ใครจะกินก็ได้ ลักษณะการกินคือเอามาตุ๋นกินได้ทั้งน้ำและเนื้อของมัน ส่วนวิธีกินอื่นๆ คือกินตอนบดเป็นผง แล้วใส่ในแคปซูล”

สำหรับวิธีเลือกซื้อ ยุทธเดช เล่าว่า หากไม่มีความรู้จะตรวจดูยาก ของปลอมมี 3 แบบ คือ เอาแป้งมาอัดให้เป็นตัวหนอน ทาสีให้เหมือน อีกวิธีคือปลอมแบบเอาพืชชนิดอื่นที่ดูคล้ายมาทำเป็นถั่งเช่า ดูไม่เหมือนกันแต่ต่างกันเล็กน้อยเท่านั้น แต่คนที่เคยกินถั่งเช่าแท้ๆ รู้กินรู้รสแล้ว ก็น่าจะสามารถแยกออก แต่คนที่ไม่เคยกินอาจแยกลำบากของระหว่างของแท้กับของปลอม วิธีที่สาม คือ การปลอมแบบเอาของจริงมาต้มรอบหนึ่งก่อน แล้วเอากากไปพึ่งแดดจนแห้งแล้วเอามาขายอีกรอบ ซึ่งภายนอกดูไม่ออกเลย แต่สารอาหารที่ดีและมีประโยชน์มีน้อยมาก

“วิธีจะดูว่าเป็นถั่งเช่าจริงหรือแท้ให้ดูที่ลักษณะปล้องชัดเจน เห็นชัด ปล้องมีทั้งปล้องเล็กและปล้องใหญ่อยู่ในตัวเท่าๆ กัน ลายของปล้องจะเป็นลายธรรมชาติชัดเจน ด้านล่างเห็นขาใหญ่ๆ อยู่ 4 คู่ชัดเจน ด้านหลังเห็นเป็นปล้องๆ ใหญ่ 1 ปล้อง และปล้องเล็ก 3 ปล้อง”

นี่คือหลักดูถั่งเช่าแท้ที่ของปลอมทำไม่ได้ รวมทั้งการดมกลิ่นจะได้กลิ่นหอมแบบคาวๆ ซึ่งเป็นกลิ่นเฉพาะ เมื่อชิมรสชาติจะได้รสออกมันๆ มีกลิ่นคาวเล็กน้อยติดลิ้น คล้ายกินถั่วแต่กลิ่นจะอ่อนกว่า เมื่อลองหักดูลำตัวจะเห็นมีจุด หากขยายจะพบเห็นรูปตัววีอยู่ตรงกลาง และมีสีเปลือกมีสีเหลืองอมน้ำตาลกับเนื้อในสีชาแยกกันชัดเจนระหว่างสีเปลือกกับสีของเนื้อ

ถั่งเช่าสนนราคาอยู่ที่ขนาด ถ้าใหญ่หน่อยจะซื้อขายกันตั้งแต่กรัมละ 2,000 บาท/1 กรัม ขนาดลำตัวเล็กก็ถูกลงไปอีก ซึ่งสิ่งที่ทำให้ถั่วเช่ามีราคาแพง เพราะถั่งเช่าเกิดจากธรรมชาติ เกิดเฉพาะที่สูงจึงเก็บยาก และมีจำนวนจำกัด สำหรับแหล่งซื้อ ได้แก่ ร้านยาจีน ด้านเยาวราชถือเป็นย่านหลักๆ แต่ยุทธเดชขอแนะนำอีกนิดว่า ควรซื้อจากผู้ที่ไว้ใจได้ หากเป็นถั่งเช่าหิ้วมาจากต่างประเทศ ก็น่ากลัวเพราะเราไม่รู้แหล่งที่มาว่ามาจากที่ไหน