ใต้ฝุ่น(ที่เหลือเชื่อ) เพทาย จิรคงพิพัฒน์

โดย วันพรรษา อภิรัฐนานนท์ ภาพ ทวีชัย ธวัชปกรณ์

โกลาบ จัน นามปากกาของ เพทาย จิรคงพิพัฒน์ หรือ แพรว นักเขียนวัย 30 ปี “ใต้ฝุ่น” ของเธอสามารถคว้ารางวัลชนะเลิศปีแรก 2560 ของ ARC Award (อาร์ค อวอร์ด) หรือนายอินทร์อะวอร์ดเดิม เรื่องราวของเธอและเรื่องราวของเมย์ มิลเลอร์ คอลัมนิสต์ลูกครึ่งไทย-อังกฤษ ที่ประสบเหตุระเบิดกลางนครมุมไบแล้วตื่นขึ้นมากลายเป็น “มัรยัม” สาวใช้ในบ้านเจ้านายสุดหล่อผู้ลึกลับ ณ กรุงคาบูล อัฟกานิสถานนั้น บอกได้แต่เพียงว่า อัศจรรย์พอๆ กัน

นอกจากจะเป็นผู้คว้ารางวัลอาร์ค อวอร์ดคนแรก แพรวยังป่วยเป็นโรคกล้ามเนื้ออ่อนแรง เซลล์ประสาทไขสันหลังเสื่อมจากพันธุกรรม เรียกตามชนิดของโรคว่า โรคเอสเอ็มเอ (Spiner Muscular Atrophy-SMA) ปัจจุบันเธอไม่สามารถเดินได้ ไม่สามารถนั่งได้ ไม่แม้กระทั่งหยิบปากกาหรือขยับมือ ไม่ผิดหากจะบอกว่า การเขียนของเธอคือสิ่งที่เรียกได้ว่าเหลือเชื่อ

แพรวโตขึ้นพร้อมกับความจริงที่เจ็บปวดของผู้ป่วยโรคกล้ามเนื้ออ่อนแรง ที่ในที่สุดกล้ามเนื้อทั่วร่างกายจะลีบลงและไม่สามารถเคลื่อนไหวร่างกายได้ จบชั้น ม.3 แล้วไม่ได้เรียนต่อ เธอหนีเข้าไปอยู่ในโลกของเกมและการอ่าน สิ่งที่อ่านมีตั้งแต่การ์ตูนญี่ปุ่น นิยายเกาหลี นวนิยายผู้ใหญ่ นักเขียนที่ชอบมีโสภาค สุวรรณ ว.วินิจฉัยกุล และวรรณวรรธน์ รวมทั้งรอมแพง ที่อ่านมาก่อนบุพเพสันนิวาสจะดัง

ถึงจุดหนึ่งแพรวกลับออกมาเผชิญความจริง เนื่องจากภาวะบีบคั้นทางเศรษฐกิจ ฐานะทางบ้านไม่ดีนัก ที่สำคัญคือความรู้สึกด้อยค่าไร้ประโยชน์ ที่ทำร้ายตัวตนของเธออย่างที่สุด ลึกๆ ลงไปแพรวโหยหาความภาคภูมิใจ แต่อะไรล่ะที่ผู้ป่วยโรคกล้ามเนื้ออ่อนแรงจะทำให้ตัวเองภูมิใจได้

“ไม่อยากเป็นคนไร้ค่า จึงเริ่มพิมพ์งานเขียน ถ่ายทอดโลกที่ตัวเองสร้างขึ้น ไม่มีประสบการณ์ใดๆ นอกจากความตั้งใจ”

นิยายเรื่องแรกเริ่มเขียนในปี 2551 หญิงสาวใช้วิธีพิมพ์คอมพิวเตอร์อย่างช้าๆ ด้วยการใช้สันนิ้วก้อยมือซ้ายพิมพ์ ส่วนมือขวาก็คลิกเมาส์แป้นพิมพ์ที่เรียกขึ้นมาบนหน้าจอคอมพิวเตอร์ (On Screen Keyboard) ใช้เวลา 1 ปี นิยายเรื่องแรกก็พิมพ์เสร็จ

ไม่มีสำนักพิมพ์ใดตอบรับ ระหว่างนี้ยังติดเชื้อไข้หวัดใหญ่สายพันธุ์ใหม่อาการปางตาย ขณะนั้นอยู่ในช่วงกลางปี 2554 หลังออกจากโรงพยาบาลพบตัวเองว่า ไม่สามารถพิมพ์คีย์บอร์ดคอมพิวเตอร์ได้อีก เป็นจังหวะเดียวกับที่บรรณาธิการสำนักพิมพ์แห่งหนึ่งติดต่อมา

“โทรไปขอเวลากับบรรณาธิการ วางหูโทรศัพท์ลงแล้วร้องไห้ เพราะเราทำอะไรไม่ได้เลยในตอนนั้น สิ่งที่ทำได้คือทำใจยอมรับ”

ทว่าที่สุด ทั้งๆ ที่ต้องใช้เครื่องช่วยหายใจและนอนอยู่บนเตียงเป็นส่วนใหญ่ (วันละ 20 ชั่วโมง) รวมทั้งเหลือเพียงนิ้วชี้ข้างขวาเพียงนิ้วเดียวที่เคลื่อนไหวได้ แพรวใช้วิธี(นอน)พิมพ์เรื่องราวลงในสมุดบันทึก (แอพพลิเคชั่นหนึ่งบนหน้าจอ) เมื่อสิ้นสุดหน้าก็คัดลอกข้อความที่พิมพ์แล้วส่งจากมือถือเข้าอีเมลตัวเอง ตกเย็นจึงจะเปิดคอมพิวเตอร์ คัดลอกข้อความจากอีเมลมาแปะใส่เวิร์ด

“แพรวคิดขั้นตอนพวกนี้ขึ้นมาเองเลยนะ ภูมิใจมาก ฮ่าๆๆๆ”

รางวัลของการค้นหาวิธีพิมพ์คอมพิวเตอร์ได้คือ ช่องทางติดต่อกับโลกภายนอก สังคมใหม่เพื่อนใหม่และกำลังใจมากมาย รวมทั้งเพื่อนเก่าก็ติดตามมาเจอกันในโลกคู่ขนาน ยิ่งกว่านั้นคือ การได้ทำงานเขียนหนังสือ แพรวประสบความสำเร็จไม่น้อยจากการเป็นนักเขียนนิยายรักดราม่า รู้หรือไม่ว่าหนังสือของเธอตีพิมพ์รวมเล่มถึง 18 เล่มแล้ว

ปัจจุบันเป็นนักเขียนอิสระ เขียนงานให้กับสำนักพิมพ์อมรินทร์ แจ่มใส พิมพ์คำและแฮปปี้บานาน่า รวมทั้งทำหนังสือทำมือที่มีนักอ่านติดตามมากที่สุดคนหนึ่ง งานเขียนของเธอยังมีในชื่อภาพิมลและพิมลภา ส่วนโกลาบ จัน “โกลาบ” หมายถึงดอกกุหลาบในภาษาอัฟกัน ส่วนจัน (jann) เป็นคำลงท้ายต่อชื่อเพื่อแสดงความรักหรือเมตตา

สุดท้ายแพรวอยากขอบคุณสำหรับข้อมูล ความอดทนและมิตรภาพจากผู้สร้างอินสตาแกรม @afghanhistory ขอบคุณอักบาร์จานผู้สร้างอินสตาแกรม @afghanistan.af ผู้เป็นทั้งมิตร ที่ปรึกษาและแรงบันดาลใจให้กับการเขียนหนังสือเล่มนี้ของเธอ กระทั่งใต้ฝุ่นสำเร็จลุล่วงและคว้ารางวัลที่นำมาซึ่งความปลาบปลื้มที่สุดในชีวิต