‘ลูกไม้ใต้ต้น’ พลังศิลป์กลุ่มลูกศิษย์ ลาวัณย์ อุปอินทร์

โดย พริบพันดาว

ในช่วงนี้ของปีที่แล้ว ได้มีนิทรรศการ "ลาวัณย์ อุปอินทร์" ที่หอศิลป์สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ ใกล้สะพานผ่านฟ้าลีลาศ เพื่อยกย่องเชิดชูเกียรติให้กับ ลาวัณย์ อุปอินทร์ ศิลปินแห่งชาติ สาขาทัศนศิลป์ (จิตรกรรม) ประจำปี 2559 ซึ่งนับเป็นศิลปินหญิงคนแรกที่เป็นศิลปินแห่งชาติ

นอกจากนี้ ยังได้รับเกียรติยศในฐานะดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์ แห่งมหาวิทยาลัยศิลปากร โดยได้รวบรวมผลงานจิตรกรรม รวม 110 ชิ้นงาน มาจัดแสดงซึ่งประสบความสำเร็จด้วยดี

มาถึงในปี 2561 นี้ นิทรรศการศิลปะ "ลูกไม้ใต้ต้น" โดยกลุ่มลูกศิษย์อาจารย์ลาวัณย์ อุปอินทร์ จัดแสดงในหอศิลป์สมด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ เช่นเดียวกัน โดยผลงานที่จัดแสดงในครั้งนี้ประกอบด้วย 4 ส่วน คือ 1.งานพระบรมฉายาสาทิสลักษณ์พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 9 โดยศิลปินรับเชิญ

2.งานแสดงภาพเหมือนลาวัณย์ อุปอินทร์ โดยศิลปิน 11 คน อาทิ รศ.ไพรวัลย์ ดาเกลี้ยง วินัย ปราบริปู เกริกบุระ ยมนาค ประดับใจ วงษ์ประเสริฐ ฯลฯ

3.งานแสดงภาพและงานศิลปะจากจินตนาการอิสระฝีมือลูกศิษย์ทั้ง 11 คน อาทิ พรชัย สินนท์ภัทร ทิววัฒน์ ภัทรกุลวณิชย์ รศ.ระพี ลีละสิริ ศิลาวิศว์ พูลสวัสดิ์ สมพงษ์ แสงอร่ามรุ่งโรจน์ อนันต์ ประภาโส กวี ลักษณะสกุลชัย ฯลฯ

4.นิทรรศการเพื่อต่อยอดการแสดงความรัก และสืบทอดความปรารถนาดีจากรุ่นสู่รุ่น จากอาจารย์มาสู่ลูกศิษย์ และจากลูกศิษย์ไปสู่บุคคลทั่วไปผ่านงานเวิร์กช็อป 9 วัน ระหว่างการแสดงนิทรรศการ

ทิววัฒน์ ภัทรกุลวณิชย์ ศิลปินนักวาดการ์ตูน หนึ่งในลูกศิษย์ที่เป็นศิลปินที่ถูกรับเชิญให้มาร่วมแสดงงาน เล่าว่า อาจารย์ลาวัณย์เป็นผู้ผลักดันให้เกิดวิชาวาดภาพล้อ (Art of Caricature) ในมหาวิทยาลัยศิลปากร จากประสบการณ์การเข้าเรียนกับอาจารย์ลาวัณย์ เขาพบว่าอาจารย์เป็นผู้สอนให้รู้ถึงความพอดีในการสร้างงานศิลปะ อันเป็นสิ่งที่นำมาใช้มาตลอดชีวิต อีกทั้งยังเป็นผู้จุดประกายการเดินเข้าสู่เส้นทางนักวาดการ์ตูนล้อเลียนการเมืองที่เดินมาจนถึงวันนี้

ลาวัณย์ถือเป็นศิลปินที่มีฝีมือมีผลงานโดดเด่นมาตั้งแต่สมัยเป็นนักเรียนศิลปศึกษา เตรียมมหาวิทยาลัยศิลปากร และเป็นบัณฑิตหญิงคนแรกที่จบปริญญาตรี คณะจิตรกรรม มหาวิทยาลัยศิลปากร เธอมีความชำนาญในการเขียนภาพเหมือนบุคคล(Portrait) เป็นพิเศษ จนเป็นที่ยอมรับในสังคมและวงการศิลปะ

นอกจากนี้ ยังได้ชื่อว่าเป็นศิลปินราชสำนัก เนื่องจากได้รับพระมหากรุณาธิคุณจากพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร และสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ ให้ถวายงานรับใช้ในการเขียนภาพพระบรมสาทิสลักษณ์ส่วนพระองค์ และพระสาทิสลักษณ์ของพระบรมวงศานุวงศ์หลายพระองค์อย่างยาวนาน

ปัจจุบันในวัย 82 ปี ลาวัณย์ เป็นศิลปินและนักวิชาการที่มีความเข้าใจลึกซึ้งในเรื่องศิลปะ ได้เขียนภาพบุคคลสำคัญของประเทศไทยเป็นจำนวนมาก และยังคงสร้างสรรค์ผลงานจิตรกรรมอย่างต่อเนื่องมาจนถึงปัจจุบัน

ว่าไปแล้ว ลาวัณย์ เป็นหนึ่งในลูกศิษย์ของอาจารย์ศิลป์ พีระศรี ประติมากรชาวอิตาลีผู้วางรากฐานการศึกษาศิลปะร่วมสมัยของไทย ได้มีโอกาสทำหน้าที่เป็นครูผู้ช่วยของอาจารย์ศิลป์ ตั้งแต่ยังเรียนอยู่ชั้นปีที่ 4 และเมื่อจบปริญญาตรี ก็ได้รับการบรรจุเข้าเป็นอาจารย์ที่มหาวิทยาลัยศิลปากร รับราชการมาจนเกษียณอายุ แล้วทางมหาวิทยาลัยยังเชิญให้ไปเป็นอาจารย์พิเศษต่อเนื่องมาจนถึงปี 2555 เรียกว่าเป็นครูมาตลอดชีวิตการทำงาน

นอกจากความสามารถด้านการวาดรูป อาจารย์ลาวัณย์ยังมีจิตวิญญาณความเป็นครูอย่างแท้จริง ใส่ใจแนะนำลูกศิษย์ด้วยความปรารถนาดี กิริยาวาจาสุภาพนุ่มนวล ลูกศิษย์ลูกหาทุกรุ่นที่เคยได้เรียนกับอาจารย์ลาวัณย์ทุกคนล้วนรัก เคารพและชื่นชม

การจัดนิทรรศการศิลปะ "ลูกไม้ใต้ต้น" จึงเปรียบเสมือนการระดมรุ่นพี่และรุ่นน้องให้ได้กลับมาเจอกัน โดยมีเป้าหมายในการเชิดชูความเป็นครูที่มีอยู่ในจิตวิญญาณของลาวัณย์ และเผยแพร่ผลงานศิลปะให้ทุกคนได้สัมผัส ดังคำบอกเล่าของ พรชัย สินนท์ภัทร ที่มองว่างานหลักของอาจารย์ลาวัณย์ไม่ใช่การเขียนรูป เพราะตลอดชีวิตคือการสอน การจัดแสดงงานในคราวนี้เป็นแค่ศิษย์กลุ่มหนึ่งเท่านั้น ยังมีลูกศิษย์อีกมหาศาลที่เป็นลูกไม้ใต้ต้น ผลงานของลาวัณย์ในฐานะศิลปินจึงไม่ใช่แค่งานจิตรกรรมภาพวาด แต่คือการสร้างคนรุ่นแล้วรุ่นเล่า แล้วคนรุ่นต่อไปก็ไปสร้างผลงานต่อๆ ไป นับเป็นเส้นทางที่ค่อยๆ เพิ่มรสนิยมในด้านศิลปะให้กับสังคมไทย

นิทรรศการจัดแสดงไปจนถึงวันที่ 12 มี.ค.เวลา 10.00-19.00 น. (ปิดวันพุธ) รายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ www.queengallery.org http://facebook.com/queengallerybkk/ โทร. 02-281-5360