ในหลวงรัชกาลที่ 9 แบบอย่างที่ดีของนักกีฬา

โดย สมแขก

“...การกีฬานั้น ย่อมเป็นที่ทราบกันอยู่โดยทั่วไปแล้วว่า เป็นปัจจัยในการบริหารร่างกายให้แข็งแรง และฝึกอบรมจิตใจให้ผ่องแผ้วร่าเริง รู้จักแพ้และชนะไม่เอารัดเอาเปรียบกัน มีการให้อภัยซึ่งกันและกัน สามัคคีกลมเกลียวกัน อย่างที่เรียกกันว่ามีน้ำใจเป็นนักกีฬา...” จากความ
ตอนหนึ่งในพระบรมราโชวาท ในพิธีเปิดการแข่งขันกรีฑาประจำปี ณ กรีฑาสถานแห่งชาติ วันที่ 1 ธ.ค. 2498

พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร ได้รับคำสดุดีจากนานาประเทศว่าเป็นพระมหากษัตริย์ที่ทรงมีพระอัจฉริยภาพหลายด้าน ทรงเป็นองค์อัครศิลปิน ทรงเป็นนักวิทยาศาสตร์ นักปกครอง ฯลฯ และพระอัจฉริยภาพอีกด้านหนึ่งที่ได้รับการยอมรับคือ “การกีฬา” พระองค์ทรงเป็นพระมหากษัตริย์พระองค์แรกในทวีปเอเชียที่สามารถครองรางวัลชนะเลิศในการแข่งขันและเป็นที่ยอมรับในวงการกีฬาเรือใบระดับโลก ทรงได้รับชัยชนะร่วมกับสมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าหญิงอุบลรัตนราชกัญญาฯ (ในขณะนั้น)ในการแข่งขันเรือใบ ประเภท โอ.เค. ในการแข่งขันกีฬาแหลมทอง ครั้งที่ 4 พ.ศ. 2510 ซึ่งประเทศไทยเป็นเจ้าภาพ

ในหลวงรัชกาลที่ 9 ทรงโปรดการกีฬาและสนพระราชหฤทัยในกีฬาหลายประเภทตั้งแต่ทรงพระเยาว์ เช่น สกีหิมะ สกีน้ำแข็ง ว่ายน้ำเรือใบ แบดมินตัน กอล์ฟเล็ก เครื่องร่อน เป็นต้น นอกจากทรงสนพระราชหฤทัยแล้วยังทรงศึกษาข้อมูลของกีฬาแต่ละประเภทอย่าง
ละเอียด ทรงฝึกฝนจนปฏิบัติได้ดี นับเป็นแบบอย่างที่ดีของนักกีฬา

กีฬาแบดมินตัน เป็นอีกหนึ่งกีฬาที่พระองค์สนพระราชหฤทัย พระองค์ทรงแบดมินตัน สัปดาห์ละ 3 วัน ที่สนามแบดในสวนจิตรลดา โดยโปรดให้มีการปรับแต่งหอประชุมภายในศาลาผกาภิรมย์ สวนจิตรลดา เปลี่ยนให้เป็นสนามแบดมินตันมาตรฐาน เพื่อทรงแบดมินตัน ทรงเคยรับสั่งกับผู้ใกล้ชิดเบื้องพระยุคลบาทด้านกีฬาว่า “กีฬาแบดมินตันเป็นกีฬาหนึ่งในไม่กี่ประเภทที่คนไทยสามารถจะไต่เต้าไปสู่ระดับโลกได้ เพราะไม่เสียเปรียบทางด้านรูปร่าง และพละกำลังมากจนเกินไป เพียงแต่อาศัยความคล่องแคล่วว่องไวกับปฏิภาณไหวพริบของผู้เล่น คนไทยก็สามารถเอาชนะต่างชาติได้ไม่ยาก”ไม่น่าเชื่อว่าในปัจจุบันประเทศ ไทยจะมีนักกีฬาแบดมินตันในมือวางอันดับต้นๆ ในระดับโลกอย่างที่ทรงวิเคราะห์ไว้อย่างแม่นยำ

การออกกำลังกายตามแนวทางปฏิบัติของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 9 นั้น พระองค์ได้ทรงปฏิบัติอย่างถูกหลักวิชาการทางวิทยาศาสตร์การกีฬาทุกขั้นตอน  และออกกำลังพระวรกายอย่างสม่ำเสมอ โดยอยู่ในความพอดี ดังความตอนหนึ่งในพระราชดำรัสในพิธีเปิดการประชุมใหญ่สัมมนาเรื่องการออกกำลังกายเพื่อสุขภาพ วันที่ 17 ธ.ค. 2523

“...ร่างกายของเรานั้น ธรรมชาติสร้างมาสำหรับให้ออกแรงใช้งาน มิใช่ให้อยู่เฉยๆ ถ้าใช้แรงให้พอเหมาะพอดีโดยสม่ำเสมอ ร่างกายก็จะเจริญแข็งแรง คล่องแคล่ว ดังนั้นผู้ที่ปกติทำการงานโดยไม่ได้ใช้กำลัง หรือใช้กำลังแต่น้อย จึงจำเป็นต้องหาเวลาออกกำลังกายให้พอเพียงกับความต้องการตามธรรมชาติเสมอ ทุกวัน...”

จากเรื่องราวในหนังสือ “สองธรรมราชา”โดย อัครวัฒน์ โอสถานุเคราะห์ มีเรื่องราวตอนหนึ่งเกี่ยวกับพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 9 โดยระบุว่า ทรงออกกำลังพระวรกายอย่างสม่ำเสมอทุกวัน ทรงสนพระราชหฤทัย และทรงโปรดการบริหารพระวรกายด้วยการวิ่ง โดยพระองค์จะทรงวิ่งครั้งหนึ่งเป็นระยะทางประมาณ 3 กิโลเมตร ถ้าเป็นที่พระตำหนักจิตรลดารโหฐานก็จะทรงวิ่งในศาลาดุสิดาลัย ทรงปฏิบัติด้วยพระองค์เองอย่างถูกหลักวิชาทางวิทยาศาสตร์การกีฬาทุกขั้นตอน อาทิ มีการจดบันทึกพระชีพจร ความดันพระโลหิตทั้งก่อน และหลังทรงออกกำลังกายพระวรกายอย่างสม่ำเสมอ และทรงศึกษาตลอดเวลาว่าควรจะเริ่มต้นออกกำลังกายพระวรกายแล้วอย่างไรโดยทรงเช่นนี้เป็นกิจวัตร เป็นแบบฉบับของนักกีฬาที่ดี

พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 9 ทรงศึกษาเพิ่มเติมว่าควรจะเริ่มต้นออกกำลังพระวรกายอย่างไร โดยทรงปฏิบัติเช่นนี้เป็นกิจวัตรมาตลอด เพื่อให้พระวรกายของพระองค์แข็งแรงอยู่เสมอ ออกกำลังพระวรกายอย่างพอดี ไม่น้อยไปไม่มากไป มีพระราชดำรัสเกี่ยวกับการออกกำลังกายเป็นพระราชดำรัสที่พระราชทานแก่ข้าราชบริพารหลังการออกกำลังพระวรกายประจำวัน เพื่อฟื้นฟูพระวรกายหลังจากประชวรในช่วงปี พ.ศ. 2525 ความตอนหนึ่งว่า “การออกกำลังกายนั้น ถ้าทำน้อยไป ร่างกายและจิตใจก็จะเฉา ถ้าทำมากเกินไป ร่างกายและจิตใจก็ช้ำ”

ถือเป็นหัวใจของการออกกำลังกายโดยแท้ แสดงถึงความเข้าพระราชหฤทัยอย่างลึกซึ้งในแนวทางการออกกำลังกายที่ถูกต้องซึ่งเป็นหลักการสำคัญของการออกกำลังกายที่ประชาชนทั่วไปควรตระหนักและยึดถือเป็นแนวทางในการออกกำลังกายในชีวิตประจำวันของตัวเอง