‘ขุนดง’ ราษฎรนักปลูกป่า

โดย...นพพร นนทภา

“เจ้าหน้าที่ป่าไม้ควรจะปลูกต้นไม้ลงในใจคนเสียก่อน แล้วคนเหล่านั้นก็จะพากันปลูกต้นไม้ลงบนแผ่นดิน และรักษาต้นไม้ด้วยตนเอง”

ถ้อยคำส่วนหนึ่งจากพระราชดำรัสของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ด้านการป่าไม้ ณ หน่วยงานพัฒนาต้นน้ำทุ่งจ๊อ ในปี 2519 คงทำให้หลายคนคงสงสัยว่า พระองค์ทรงหมายถึงอะไรกันแน่ การปลูกต้นไม้ในใจคนนั้นมันทำได้ด้วยหรือ แล้วควรใช้วิธีการ อุปกรณ์ เครื่องไม้ เครื่องมืออะไร สำหรับคำถามนี้ “กลุ่มขุนดง” มีคำตอบ

ย้อนกลับไปในปี 2544 บุคคลบางกลุ่มใช้ต้นไม้ซึ่งก็คือต้นกฤษณาเป็นตัวชูโรงในการหลอกลวง มาเล่นกับความโลภของประชาชน โดยประกาศขายกล้าไม้และปลูกป่าแบบแชร์ลูกโซ่ กลโกงนี้แพร่ระบาดอย่างหนักทั้งในตลาดต้นไม้และโลกโซเชียล ทำให้ประชาชนจำนวนมากตกเป็นเหยื่อ โดยกู้หนี้ยืมสินมาลงทุนกับสิ่งที่จริงๆ แล้วไม่มีอะไรมายืนยันได้เลยว่าจะได้ผลตอบแทนที่คุ้มค่าจริงดังคำโฆษณา

ที่พูดอย่างนี้ เป็นเพราะว่าวัตถุประสงค์หลักของการปลูกไม้กฤษณาคือ ต้องการน้ำมันหอมระเหย แต่ไม้กฤษณาที่ให้น้ำมันได้นั้นต้องใช้เวลาปลูกนานหลายปี แล้วไม่ใช่ว่าไม้กฤษณาจะตกน้ำมันได้มากและดีทุกต้น ดังนั้นนอกจากจะต้องอดใจรอแล้ว ยังต้องลุ้นอีกด้วยว่าไม้กฤษณาที่ปลูกนั้นจะตกน้ำมันหรือไม่ การเข้าไปตามเว็บไซต์ที่มีกลุ่มแชร์ลูกโซ่นี้อยู่ แล้วพยายามสอดแทรกการให้ความรู้ข้อมูลทางด้านชีววิทยาของต้นกฤษณา คือหนึ่งในกลยุทธ์ที่จะช่วยให้ประชาชนได้รับข้อมูลความรู้ที่ถูกต้อง เกิดความเข้าใจ ฉุกคิด สามารถวิเคราะห์ความเป็นไปได้ในการปลูกไม้กฤษณาของแต่ละพื้นที่ได้ สุดท้ายก็จะนำไปตัดสินใจได้ว่าคุ้มไหมกับการลงทุน

การให้ความรู้ด้านชีววิทยาของไม้กฤษณา รวมทั้งต้นไม้อื่นๆ ในโลกโซเชียลนั้น นอกจากที่จะช่วยให้หลายคนตาสว่างและรอดพ้นจากแชร์ลูกโซ่ไม้กฤษณาได้แล้ว ยังมีสิ่งสำคัญอีกเรื่องหนึ่งที่รับรู้ได้ คือ ยังมีคนมากมายที่ต้องการปลูกป่า ปลูกต้นไม้อื่นๆ แต่ยังขาดความรู้และแหล่งพันธุ์ไม้ป่าที่หลากหลาย นี่จึงเป็นจุดเริ่มต้นสำคัญในการนำพาคนที่มีต้นไม้อยู่ในหัวใจไปปลูกป่า ในนามกลุ่ม “ขุนดง”

ขุนดง เริ่มต้นจากเว็บบอร์ด ที่เรียกได้ว่า เป็นศูนย์กลางของกลุ่มคนที่มีต้นไม้ในหัวใจมาพูดคุยปรึกษา ให้ความรู้ แลกเปลี่ยนประสบการณ์กัน และยังมีการแจกเมล็ดพันธุ์ไม้ป่าตามฤดูกาลให้กับสมาชิกเว็บบอร์ด พร้อมสอนวิธีเพาะ ปลูก ดูแล รวมถึงให้ความรู้ทางวิชาการ ช่วยตอบคำถามเกี่ยวกับต้นไม้ชนิดนั้นๆ เรียกได้ว่า สอนทุกอย่างที่เกี่ยวกับต้นไม้ ส่วนสมาชิกที่รับเมล็ดไม้ไปก็จะนำไปเพาะและปลูกในที่ดินของตนเองเป็นหลัก หากเหลือก็จะแจกจ่ายไปทั้งในและนอกกลุ่ม หรือนำไปปลูกตามพื้นที่สาธารณะ เช่น วัด โรงเรียน ป่าช้า

ต่อมาเมื่อกลุ่มขุนดงเริ่มมีขนาดใหญ่ขึ้น กิจกรรมด้านการปลูกป่าก็มากขึ้นตามไปด้วย ไล่ไปตั้งแต่การแจก แลก และปลูกป่า รวมไปถึงการทำกิจกรรมช่วยเหลือสังคมมากมายของสมาชิกกลุ่ม โดยเน้นด้านการปลูกป่าและอนุรักษ์ป่าไม้เป็นหลัก เช่น โครงการช่วยเหลือผู้ได้รับผลกระทบจากการอนุรักษ์ผืนป่า โครงการมอบขวัญและให้กำลังใจแก่คนปลูกป่า โครงการสนับสนุนกิจกรรมของนิสิตนักศึกษาด้านการปลูกป่า กิจกรรมที่กำลังดำเนินการในขณะนี้ คือ โครงการมอบขวัญและกำลังใจให้แก่ดาบวิชัย ผีป่าปลูกป่าแห่งปรางค์กู่ ที่กำลังป่วยด้วยโรคหัวใจและไตวาย

กิจกรรมที่สมาชิกในกลุ่มขุนดงทำนั้นช่วยตอบคำถามทั้งหมดเกี่ยวกับการปลูกป่าในใจคน เพราะแท้จริงแล้ว เครื่องมือ อุปกรณ์ และวิธีการที่พระองค์ไม่ได้ทรงบอกไว้นั้น ไม่จำเป็นต้องซื้อหรือแสวงหามาจากที่อื่นใดเลย แต่เป็นสิ่งที่อยู่ในตัวเราอยู่แล้ว นั่นก็คือ ความรู้ ความจริงใจ ความใส่ใจ และความมุ่งมั่นในการทำให้เกิดผล เมื่อเราพาคนที่มีต้นไม้ในใจไปปลูกป่า แล้วพวกเขาทำได้สำเร็จ พวกเขาก็จะขยายผล ซึ่งเท่ากับเป็นการช่วยปลูกป่าในใจคนอื่นๆ ต่อไป

ปัจจุบัน กลุ่มขุนดง มีสมาชิกเป็นเครือข่ายอยู่ทั่วประเทศ โดยมีหลายสวนที่เพิ่งเริ่มปลูกต้นไม้ ขณะที่สวนซึ่งสร้างขึ้นในช่วงก่อตั้งกลุ่ม เริ่มกลายเป็นป่าให้ผู้สนใจเข้าศึกษาดูงานได้แล้ว สำหรับทุกท่านที่สนใจการปลูกต้นไม้ ปลูกป่า และกิจกรรมช่วยเหลือสังคมด้านการปลูกป่า สามารถเข้าร่วมกิจกรรมได้ที่เฟซบุ๊กกลุ่ม ขุนดง พันธุ์ไม้ฟรี 24 ชั่วโมง