ฝึกหัวใจให้ฟิตพร้อม

โดย...โยโมทาโร่ 

แม้ว่าโรคหัวใจจะยังไม่ได้เป็นโรคที่คร่าชีวิตคนไทยเป็นอันดับหนึ่ง แต่ก็เป็นเรื่องที่น่าเป็นห่วงที่จำนวนผู้ป่วยด้วยโรคหัวใจเพิ่มขึ้นทุกๆ ปีจากสาเหตุการรับประทานอาหารที่มีไขมันสูง เต็มไปด้วยคอเลสเตอรอล สภาพสังคมที่บีบให้คนต้องดิ้นรนจนเกิดความเครียด เป็นองค์ประกอบแห่งการก่อให้เกิดโรคหัวใจอย่างครบถ้วน

ดังนั้น การฟิตร่ายกายเพื่อให้หัวใจกลับมาทำงานแข็งแรงเป็นปกติ ก็จำเป็นที่จะต้องออกกำลังกายแต่การออกกำลังกายแบบไหนบ้างละที่จะช่วยให้หัวใจแข็งแรงได้ชัดเจนที่สุด

การออกกำลังกายเพื่อให้หัวใจฟิตนั้น ควรเป็นการออกกำลังกายที่เรียกว่าการออกกำลังกายแบบแอโรบิก ซึ่งการออกกำลังกายประเภทนี้ ได้แก่ การออกกำลังกายที่มีการเคลื่อนไหวกล้ามเนื้อมัดใหญ่ๆ อย่างต่อเนื่อง ชั่วระยะเวลาหนึ่ง เช่น เดิน วิ่ง ว่ายน้ำ ถีบจักรยาน รำมวยจีน เป็นต้น โดยการออกกำลังกายประเภทนี้ควรทำเป็นประจำ ครั้งละ 30-60 นาที อย่างน้อย 3-5 วัน/สัปดาห์ หรือสามารถทำได้ทุกวันถ้าเป็นการออกกำลังกายที่ไม่ได้มีการลงน้ำหนักกระแทกอย่างแรก เช่น การวิ่ง

ในความเป็นจริงแล้ว ถ้าต้องการให้หัวใจฟิตเต็มที่นั้น ต้องเพิ่มการออกกำลังกายเพื่อเพิ่มความแข็งแรงของกล้ามเนื้อร่วมด้วย (Strengthening exercise) หรืออาจเรียกง่ายๆ ว่าออกกำลังกายแบบมีแรงต้าน กล่าวคือต้องออกกำลังกายแบบมีแรงต้านร่วมด้วย การออกกำลังกายแบบมีแรงต้าน เช่น การยกน้ำหนัก เพื่อเสริมสร้างความแข็งแรงให้กับกล้ามเนื้อ แม้จะไม่มีผลทำให้หัวใจฟิตเพิ่มขึ้นเหมือนกับการออกกำลังกายแบบแอโรบิกก็ตาม แต่การทำให้กล้ามเนื้อทุกส่วนของร่างกายแข็งแรงขึ้นจะส่งผลให้การทำงานของร่างกายโดยรวมดีขึ้น ผลที่ตามมาคือหัวใจทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ

การออกกำลังกายแบบมีแรงต้านควรทำเป็นประจำอย่างน้อยสัปดาห์ละ 2-3 ครั้ง โดยออกกำลังกลุ่มกล้ามเนื้อหลายๆ มัด เช่น แขน ขา หลัง หน้าท้อง เป็นต้น ที่สำคัญคือ ต้องทำอย่างถูกหลัก เช่นการยกเวตเทรนนิ่ง เป็นประจำอาจจะไม่ได้ถึงกับเล่นกล้าม แต่พอให้กล้ามเนื้อโดยรวมมีความแข็งแรงเพิ่มขึ้น

นอกจากนี้ หนึ่งในวิธีที่จะเพิ่มความฟิตให้หัวใจก็คือ การออกกำลังกายอย่างถูกต้อง ซึ่งควรจะต้องเป็นการออกกำลังกายที่เหมาะสมเฉพาะบุคคล (Individual exercise prescription) คล้ายๆ กับที่แพทย์สั่งยาให้รับประทาน ซึ่งแต่ละคนจะตอบสนองต่อขนาดของยาที่แตกต่างกัน การออกกำลังกายก็เช่นเดียวกัน ถ้าต้องการประโยชน์สูงสุด การออกกำลังกายนั้นต้องเหมาะสมเฉพาะตัวของเรา เพราะหัวใจและร่างกายของแต่ละคนไม่เหมือนกัน