ครัวที่อยากได้

โดย...ภาพ สุธน สุขพิศิษฐ์

ผมว่าสิ่งสำคัญในบ้านอันดับแรกมี ห้องนอน ห้องน้ำ ครัว ส่วนห้องนั่งเล่น ห้องรับแขก ระเบียง สวน ที่จอดรถ นี่เป็นอันดับรอง ซึ่งผมว่าใครๆ ก็อยากมีทุกอย่างครบถ้วน แต่มันมีหลายปัจจัยที่อาจจะยุ่งยากในสถานการณ์ปัจจุบัน บ้านที่มีทุกอย่างครบนั้น สมัยนี้อยู่ห่างจากกลางเมืองไปทุกทีและราคาแพงถึงแพงมาก ขนาดหมู่บ้านแถวราชพฤกษ์ปลายๆ แถวเขตนนทบุรี หรือแถวพุทธมณฑล ราคา 7 ล้านขึ้นทั้งนั้น ซึ่งเกือบ 100% ของคนทำงานจะทำงานในเมืองทั้งสิ้น ผัวทำงานที่หนึ่ง เมียทำอีกที่หนึ่ง ลูกอยู่โรงเรียนอีกที่หนึ่ง ออกจากบ้านยังไม่สว่าง มืดแล้วยังกลับไม่ถึงบ้าน เวลาส่วนใหญ่อยู่บนถนน ค่าน้ำมัน ค่าทางด่วน ที่ทำงานไม่มีที่จอดรถ

พอลองเปลี่ยนแนวคิดบ้าง ไหนๆ เป็นส่วนหนึ่งของสังคมเมืองแล้ว ก็กินอยู่ในเมืองเสียเลย นั่งรถไฟฟ้า ต่อรถใต้ดิน รถจอดไว้ใช้เสาร์-อาทิตย์ หนีไม่พ้นเป็นคอนโดมิเนียม เดี๋ยวนี้คอนโดแค่อยู่ใกล้รถไฟฟ้า รถใต้ดิน เนื้อที่ 20 กว่าตารางเมตร ราคา 2 ล้านขึ้น เปิดประตูเข้าไปก็เป็นเตียงนอน มีห้องน้ำแคบๆ ครัวมีที่แค่ตั้งโต๊ะหัวเตาอันเดียว แถมกระเด็นไปอยู่รวมกับที่ซักล้างและราวตากผ้า ถ้าวันไหนซักผ้าก็ไม่ต้องทำอะไรกิน ถ้า 3-4 ล้าน ก็มีห้องนอนเป็นสัดส่วนขึ้นหน่อย อาจจะมีเคาน์เตอร์ครัวให้มุมหนึ่ง มีตู้ชั้นลอยให้ พอวางจานได้ 6 ใบ แก้ว 4 ใบ หม้อหุงข้าว 1 หม้อ

นี่แหละปัจจัยที่ต้องชั่งว่าจะเอาอย่างไหน แต่ผมว่ายังไม่ถึงกับจนมุมครับ เอาเรื่องคอนโดมิเนียมก่อน เรื่องห้องนอนและห้องน้ำยังไม่ค่อยยุ่งยาก เพราะถ้านอนก็หลับไปแล้ว นั่งส้วม อาบน้ำเสร็จแล้วก็ออกมาไม่มีใครอยากอยู่นาน แต่ที่จำเป็นและใช้งานตลอดเวลานั้นเป็นครัว

คอนโดแพงอย่างที่ว่าเขามีเคาน์เตอร์ครัว มีเครื่องดูดควันให้ มีชั้นหรือมีตู้ลอยให้ มีโต๊ะกินข้าวให้ ถึงจะดูดี แต่ส่วนใหญ่ใช้งานได้จำกัด แค่เคาน์เตอร์ครัวที่ต้องตั้งเตาไมโครเวฟ หม้อหุงข้าว เครื่องชงกาแฟ เตาอบเล็กๆ ปิ้งขนมปังได้ แค่นี้ก็ล้นเคาน์เตอร์แล้ว แถมคอนโดนี่ขี้เหนียวปลั๊กไฟฟ้า ทำให้แค่ 2 ช่องเสียบ ตำแหน่งก็ไม่ได้ ต้องลงทุนหน่อย ผมแนะนำง่ายๆ ก่อนอื่นเรื่องคิดถึงลักษณะการใช้งานของตัวเองไว้ก่อน ถ้าส่วนใหญ่ซื้อกิน ไม่ค่อยทำกิน แค่อุ่นอาหารก็ไม่ต้องคิดอะไรมาก เอาเท่าที่มี

ถ้าคิดจะใช้ครัว สิ่งที่ต้องทำเป็นงานระบบครับ ตู้เก็บของสำคัญที่สุด เก็บจาน ชาม ถ้วยแก้ว กระบะช้อน ส้อม มีด เขียง ตะหลิว ตะกร้าล้างผัก ยังมีหม้อ กระทะ เครื่องบดไฟฟ้า แล้วยังพวกเครื่องปรุง เครื่องกระป๋อง เล็กๆน้อยๆ เก็บใส่ตู้หมดครับ ตรงไหนใช้ประจำ ต้องหยิบง่าย ก็อยู่ระดับสายตา นานๆ ใช้ทีก็วางพอเห็นกันลืม ต่อมาก็เป็นตำแหน่งของตั้งวาง หม้อหุงข้าว เตาไมโครเวฟ เอาสะดวกไม่เกะกะ ใช้ช่างมาทำปลั๊กเพิ่มตรงตำแหน่งที่ต้องการ อีกเรื่องหนึ่งคือระบบแสงสว่าง ครัวให้สว่างเข้าไว้ ถ้ากลัวสว่างเกินไปก็ใช้ระบบแสงส่องลงตรงจุดที่ต้องการ ผมว่าเดี๋ยวนี้ง่าย ไป IKEA ที่เดียวจบจะเอาอะไร เพียงเรื่องระบบเท่านั้นที่รู้ว่าต้องการอย่างไรแล้วเรียกช่างมาทำ

ทีนี้มาถึงบ้านที่มีทุกอย่างครบบ้าง อาจจะเป็นทาวน์เฮาส์หรือบ้านเดี่ยว ซึ่งผมคิดว่าครัวยังจำเป็นอยู่ดี เป็นครัวทำกินเอง มีหลายเหตุผล อาจจะมีคนอยู่ด้วยกันหลายคน เสาร์-อาทิตย์อยู่บ้าน แล้วหมู่บ้าน
เกิดใหม่อยู่ไกลตลาดทั้งนั้น ต้องไปซื้ออะไรๆ มาตุนไว้อุ่นกิน หรือเอามาทำกิน

ครัวที่เลือกได้ อย่างแรกก็หนีไม่พ้นเรื่องระบบ ถ้าให้ครัวอยู่ทางทิศตะวันตกจะเหมาะที่สุด เพราะจะได้แสงสว่างเต็มๆ ได้ความร้อนช่วยเรื่องความสะอาด การระบายอากาศดี เพราะปกติลมพัดจากทิศใต้ไปทิศเหนือเกือบทั้งปี ถ้าหมู่บ้านหรือทาวน์เฮาส์ วางตำแหน่งครัวไว้ตรงนั้นก็ถือว่าโชคดี

ถ้ามีพื้นที่พอก็ทำครัวนอกหรือครัวไทยหรือครัวงานหนักไว้ข้างนอก มีครัวฝรั่งหรือครัวในอยู่ในบ้านไว้ สองครัวผ่านถึงกันได้

เอาครัวนอกก่อนต้องเปิดโล่ง ที่จะได้ลมถ่ายเท แดดส่อง ตามทิศทางที่ว่า ตากจาน ชาม หม้อ กระทะ จะได้แห้งสะอาด สำหรับเคาน์เตอร์วางเตา อ่างล้างชาม เป็นปูนทำความสะอาดง่าย ขัดล้างน้ำได้ ความสะอาดนั้นจะช่วยให้ไม่มีหนู แมลงสาบมาเพ่นพ่าน เคาน์เตอร์ปูนดีอีกอย่าง ที่เวลาตำเครื่องแกงด้วยครกมันจะได้ไม่พังง่ายๆ ครัวนี้ทอดปลาทู ปลาสลิด ย่างหมู ผัดผักบุ้ง ผัดคะน้าปลาเค็มทำได้หมด แต่อีกอย่างต้องมีตู้ชั้นเก็บของแข็งแรงมิดชิด

ครัวในหรือครัวงานเบา ทำอาหารเช้า อุ่นอาหารได้หลายอย่าง ทันสมัยหน่อยนอกจากมีเคาน์เตอร์วางเตา อ่างล้างชาม ที่ดูดควัน ตู้และชั้นเก็บของ เก็บเครื่องปรุง กาแฟ ขนมปัง เครื่องกระป๋องแล้ว มี Kitchen Island หรือโต๊ะใช้งานในครัวด้วยก็ดี ไว้ใช้เตรียมของ พักของที่จะทำ ไว้อ่านคู่มือทำอาหารแล้วยังมีเก้าอี้สูงไว้นั่งกินอาหารชั่วคราวด้วย ข้อสำคัญทำอะไรแล้วเก็บ ไม่ใช่หนังสือพิมพ์อ่านแล้วก็วางอยู่ ขวดซอสแม็กกี้ตั้งถาวร แถมถุงหูหิ้วใส่ของยังอยู่ไม่ไปไหน อย่างนั้นเกะกะและไม่น่าดู ระบบไฟฟ้าในครัวก็สำคัญสว่างเข้าไว้ ยิ่งใช้แสงส่องลงตรงจุดยิ่งดี นั่นเป็นงานระบบครับ

ส่วนงานตกแต่งก็สำคัญทำสวยๆ น่านั่ง น่ากิน บางทีแขกมาบ้าน ถึงมีที่รับแขกอยู่แล้ว ถ้าครัวสวยทุกคนอยากมานั่งในครัวทั้งนั้น ทั้งหมดนี่คือครัวที่มีความสำคัญในบ้าน อันมีห้องนอน ห้องน้ำ และครัวครับ