posttoday

67 ปี กมล ทัศนาญชลี ศิลปินสองซีกโลก

23 มีนาคม 2554

ข้ามน้ำข้ามทะเลมาไกลจากสหรัฐอเมริกา กมล ทัศนาญชลี ศิลปินเอกของไทยวัย 67 ก็คืนสู่รวงรัง บัดนี้เขามาพร้อมผลงานศิลปะหลากหลายแขนงกว่า 200 ชิ้น  

ข้ามน้ำข้ามทะเลมาไกลจากสหรัฐอเมริกา กมล ทัศนาญชลี ศิลปินเอกของไทยวัย 67 ก็คืนสู่รวงรัง บัดนี้เขามาพร้อมผลงานศิลปะหลากหลายแขนงกว่า 200 ชิ้น  

เรื่อง อินทรชัย พาณิชกุล ภาพ ภัทรชัย ปรีชาพานิช

ข้ามน้ำข้ามทะเลมาไกลจากสหรัฐอเมริกา กมล ทัศนาญชลี ศิลปินเอกของไทยวัย 67 ก็คืนสู่รวงรัง บัดนี้เขามาพร้อมผลงานศิลปะหลากหลายแขนงกว่า 200 ชิ้น นำมาจัดแสดงในนิทรรศการครั้งใหญ่สุดของชีวิต “67 ปี กมล ทัศนาญชลี ศิลปินสองซีกโลก”

67 ปี กมล ทัศนาญชลี ศิลปินสองซีกโลก

“ข้าพเจ้ายังคงเป็นศิลปินไทยคนเดิม ต่อสู้และเดินอยู่บนเส้นทางสายเดิม พอใจในชีวิตศิลปินอิสระ” เป็นจุดยืนอันมั่นคงแข็งแกร่งบนถนนสายศิลปะที่ กมล ทัศนาญชลี ประกาศกร้าวไว้เป็นเวลานานกว่า 40 ปีแล้ว

เขาถือเป็นศิลปินไทยรุ่นแรกๆ ที่ไปสร้างชื่ออวดฝีแปรงให้โลกตะวันตกได้ประจักษ์ในความสามารถด้านศิลปะของคนไทย แม้ปัจจุบันจะพำนักอยู่ที่แถบถิ่นเบเวอร์รี ฮิลล์ ลอสแองเจลิส มายาวนาน แต่ด้วยสำนึกในความรักชาติบ้านเกิด ทำให้เขายังคงบินกลับมาเมืองไทยปีละครั้ง เพื่อปฏิบัติภารกิจคัดเลือกศิลปินไทยรุ่นใหม่ไปแลกเปลี่ยนประสบการณ์ที่สหรัฐอเมริกาในโครงการสภาศิลปกรรมไทย

วันนี้ในวาระครบรอบ 67 ปี ศิลปินไทยคนแรกและหนึ่งเดียวในเอเชียที่ผลงานศิลปะได้รับการบันทึกไว้ในทำเนียบศิลป์โลก ถือโอกาสรวบรวมผลงานมาโชว์ให้คนไทยได้ชม

“ทุกๆ ปีผมจะกลับมาครั้งละ 3 เดือน เดินสายบรรยาย คัดเลือกเยาวชนไปดูงานที่อเมริกา รับรางวัลอะไรต่างๆ บ้าง แล้วก็เยี่ยมบ้านพบปะพี่น้องผองเพื่อน ทุกครั้งผมก็สร้างงานศิลปะทิ้งไว้ที่นี่ด้วย ทั้งหมดเลยไม่ว่าจะสื่อผสม ประติมากรรม ภาพเขียนสีน้ำ และงานทดลองอื่นๆ” อาจารย์กมล ชายเจ้าของผมยาวทรงบ๊อบ สีหน้าเคร่งขรึม แต่แววตาใจดี พูดหลังวางแก้วกาแฟดำร้อน

“ผมเป็นคนขยัน เป็นคนใช้เวลาว่างให้เป็นประโยชน์ อีกทั้งผมมีรากแก้วที่ลึกพอ แน่นพอ เพราะเติบโตในตระกูลช่างสิบหมู่ สามารถทำได้หลายแขนง ทำให้งานไม่จืดชืด ไม่น่าเบื่อ หรือหมดสนุก”

นิทรรศการเดี่ยว 67 ปี กมล ทัศนาญชลี ศิลปินสองซีกโลก นำเสนอผลงานโดดเด่นสร้างชื่อทั้งจิตรกรรม ประติมากรรม และสื่อผสม

อย่าง “หลอดสีและทะเลทราย” ผลงานที่มาจากความประทับใจในธรรมชาติยิ่งใหญ่ของทะเลทรายโมฮาเว ที่อเมริกา โดยนำเอาหลอดสีมาปักลงพื้นทะเลทราย แล้วโรยด้วยสีฝุ่น ซึ่งกมลได้นำขยายแนวคิดไปทำงานศิลปะกับธรรมชาติอื่นๆ อย่างในหุบเขาแกรนด์แคนยอน บนหิมะ บนทุ่งนา หาดทราย ชายทะเลในประเทศไทยด้วย

งานศิลปะแขนงถัดมา ผลงานสื่อผสมบนกระดาษทำเอง ทดลองทำกระดาษใช้เองที่มาจากวัสดุเหลือใช้จากภาพพิมพ์และเยื่อกระดาษสานำมาผสมกัน ก่อนจะนำมาพิมพ์ เขียนสี ทำสื่อผสมเพิ่มเติมด้วยไม้ โลหะ ฯลฯ ทำความขัดแย้งให้ลงตัวเป็นความงดงาม

ต่อด้วยพื้นที่ไม่ไกลกันกับงานชุดสื่อผสมบนผ้าใบและไม้ โดยเฉพาะชุด “หนังใหญ่” อันลือลั่น

67 ปี กมล ทัศนาญชลี ศิลปินสองซีกโลก

“ผมสนุกมากทุกครั้งที่ยังทำงานชุดนี้นำประสบการณ์ในอดีตมาผสมกับปัจจุบัน ผสมผสานแนวคิดตะวันตกและตะวันออก ใส่เรื่องราวใหม่เข้าไป ตั้งแต่ยุคหลอดสี ลูกกลิ้ง กระดาษทำเอง หนังใหญ่ พระพุทธบาท วิถีชีวิตไทย ลูกคิด คอมพิวเตอร์”

จบด้วยพื้นที่สุดท้าย นำเสนอเรื่องราวประวัติชีวิตและผลงาน เกียรติยศรางวัลต่างๆ ที่ได้รับมาตลอดสี่สิบกว่าปีบนเส้นทางศิลปะ ในชื่อชุด “67 ปีของข้าพเจ้ากับชีวิตศิลปินสองซีกโลกในวันนี้”

“ผมไม่คิดว่าจะเดินทางมาได้ไกลขนาดนี้ สมัยผมยังหนุ่มได้ไปแข่งประกวดในเมืองนอก ที่กรรมการตัดสินไม่ใช่คนไทย มันท้าทายกว่า มันภาคภูมิใจกว่า เดี๋ยวนี้ดูเหมือนว่าบางทีบ้านเราการได้มาซึ่งรางวัลมันไม่ได้ต่อสู้มากนัก จัดกันเอง กรรมการที่ให้รางวัลก็รู้จักกัน ให้กันเอง”

“การเป็นศิลปินที่ดีต้องรอบรู้ ต้องเก่งหลายอย่าง ไม่ใช่แค่เขียนดีอย่างเดียว ที่สำคัญอย่าหยุดนิ่งต้องเคลื่อนไหวตลอดเวลา ไม่เช่นนั้นจะตกยุค

ลมหายใจของผมคือศิลปะ การสร้างสรรค์ผลงานศิลปะคือชีวิตประจำวันของผม ผมทำงานทั้งกลางวันและกลางคืน แม้ขณะพักผ่อนก็ยังครุ่นคิดถึงอยู่เสมอ นี่คือสิ่งที่ผมยึดถือมายาวนานและยังคงเป็นอยู่ในปัจจุบัน”

คำแนะนำของศิลปินแห่งชาติ สาขาทัศนศิลป์ ประจำปี 2540 ชายผู้ผนวกศิลปะแบบตะวันตกและตะวันออกให้มาบรรจบกันได้อย่างลงตัว

นี่เป็นเพียงแค่หลักไมล์ที่ 67 แต่เส้นทางสายศิลปะของ กมล ทัศนาญชลี ยังทอดไกลไม่สิ้นสุด

หมายเหตุ : นิทรรศการศิลปะ 67 ปี กมล ทัศนาญชลี ศิลปินสองซีกโลก จัดแสดง ณ หอศิลป์สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ ถนนราชดำเนินกลาง ตั้งแต่วันนี้จนถึงวันที่ 29 มี.ค. 2554