ฟื้นฟูร่างกายให้ฟิตอย่างไร หลังหายป่วยจากโควิด?

การติดเชื้อไวรัสโควิด – 19 คือการที่ร่างกายได้รับเชื้อไวรัสเข้าสู่ร่างกาย โดยปอดได้รับความเสียหายโดยตรง ซึ่งแต่ละคนที่ได้รับการติดเชื้อโควิด – 19 นั้นความรุนแรงของโรคมากน้อยอย่างไรขึ้นอยู่กับปัจจัยต่าง ๆ ของแต่ละบุคคล อาทิ ร่างกายมีภูมิคุ้มกันมากน้อยแค่ไหน การรักษาที่ทันท่วงทีหรือไม่ และภาวะโรคประจำตัวของแต่ละคนที่อาจก่อความรุนแรงของโรคได้เพิ่มขึ้น สิ่งสำคัญที่สุดเมื่อหายจากการติดเชื้อไวรัสโควิด – 19 แล้ว คือการฟื้นฟูร่างกายให้กลับมาแข็งแรงดังเดิม และหลีกเลี่ยงการติดเชื้อไวรัสโควิด – 19 อีกครั้ง เพื่อให้กลับมาใช้ชีวิตให้สดชื่นและแข็งแรงกับหลักวิธีการดูแลตนเอง ดังนี้  

นพ.นิพนธ์ จิริยะสิน อายุรแพทย์เฉพาะทางโรคระบบการหายใจและภาวะวิกฤตโรคระบบการหายใจ โรงพยาบาลนครธน กล่าวว่า การฟื้นฟูสมรรถภาพปอด โดยผู้ป่วยที่หายจากการติดเชื้อไวรัสโควิด-19 แล้ว ร่างกายจะยังไม่สดชื่น กระปรี้กระเปร่า เพราะนอนพักรักษาตัวเป็นเวลานาน รวมถึงปอดได้รับความเสียหายโดยตรงจากการติดเชื้อไวรัสโควิด–19 ร่างกายและปอดอาจยังฟื้นฟูได้ไม่ดีพอ ควรมีการออกกำลังกายเบาๆสม่ำเสมอ การฝึกหายใจ โดยหายใจเข้าลึกๆให้อากาศเข้าสู่ปอด และค่อย ๆ หายใจออกยาวๆจนสุด ทำเซ็ตละ 5 – 6 ครั้ง วันละ 3 เซ็ต

การฟื้นฟูกล้ามเนื้อ ผู้ป่วยที่ติดเชื้อไวรัสโควิด – 19 โดยเฉพาะผู้ที่มีอาการรุนแรง อาจนอนพักฟื้นที่โรงพยาบาลเป็นเวลานาน ร่างกายจึงไม่ได้เคลื่อนไหว ส่งผลให้กล้ามเนื้อไม่แข็งแรง หรือฝ่อลีบได้ การบริหารร่างกายเบา ๆ ด้วยการบริหารกล้ามเนื้อแขน และขา หรือการฟื้นฟูกล้ามเนื้อด้วยนักกายภาพบำบัด จึงช่วยเพิ่มสมรรถภาพของกล้ามเนื้อให้แข็งแรงเร็วขึ้น

การฟื้นฟูสภาพจิตใจ ที่อาจยังรู้สึกกังวล ตื่นตระหนก หรือเกิดภาวะเครียดกับสถานการณ์โควิด-19 อาจร่วมแลกเปลี่ยนพูดคุย ออกกำลังกาย ฝึกสมาธิ นอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ หรือหางานอดิเรกทำเพื่อให้ผ่อนคลายเพลิดเพลิน บางรายอาจเกิดภาวะป่วยทางจิตจากเหตุการณ์รุนแรง หรือที่เรียกว่า Post-Traumatic Stress Disorder - PTSD ที่สภาวะจิตใจเจอกับเหตุการณ์รุนแรงหวาดกลัวจากภาวะโควิด – 19 โดยหากมีอาการหวาดกลัว ตื่นตระหนก หลีกเลี่ยงการพูดถึงเหตุการณ์ที่เกี่ยวข้อง หรือไม่สามารถใช้ชีวิตประจำวันได้ปกติ ปลีกตัวออกจากสังคม นอนไม่หลับ นานเกิน 1 เดือนควรปรึกษาผู้เชี่ยวชาญ

สังเกตอาการลองโควิด (Long COVID)

หลังจากติดเชื้อไวรัสโควิด–19 ร่างกายยังสามารถเกิดการอักเสบอย่างต่อเนื่อง หรือยังฟื้นฟูร่างกายได้ไม่เต็มที่ แม้จะหายจากการติดเชื้อไวรัสโควิด – 19 แล้วก็ตาม อาจพบว่ายังมีอาการหายใจลำบาก รับออกซิเจนได้ไม่เต็มปอด รู้สึกอ่อนเพลีย หรืออาจเกิดภาวะเจ็บหน้าอก ใจสั่นหรืออื่น ๆ ได้ โดยเฉพาะผู้สูงอายุ หรือผู้มีโรคประจำตัว เบาหวาน ความดันสูง โรคไต ภาวะอ้วน หากยังมีอาการควรรีบพบแพทย์ทันที เพื่อให้แพทย์เฉพาะทางวินิจฉัยรักษา

การดูแลใช้ชีวิตแบบ New Normal สวมหน้ากากก่อนออกจากบ้าน เว้นระยะห่าง และล้างมือทุกครั้งหลังสัมผัสคน สิ่งของ และอื่น ๆ รวมถึงลดความเสี่ยงการติดเชื้อไวรัสโควิด – 19 และลดการเกิดความรุนแรงของโรคที่อาจเกิดขึ้นซ้ำได้ ด้วยการฉีดวัคซีน

การดูแลเสริมภูมิคุ้มกันของร่างกาย

·      ทานอาหารให้ครบ 5 หมู่ โดยเน้นโปรตีน พวกเนื้อแดง เพื่อช่วยในการสร้างเซลล์ต่าง ๆของร่างกาย

ที่เพิ่มภูมิคุ้มกัน และช่วยซ่อมแซมส่วนที่สึกหรอ

·      วิตามิน C ช่วยป้องกันการติดเชื้อไวรัส แบคทีเรีย และต้านการอักเสบ โดยพบได้ในผักผลไม้ เช่น ส้ม ฝรั่ง พริกยวก

·      วิตามิน D3 ช่วยเสริมสร้างระบบภูมิคุ้มกันและช่วยลดความเสี่ยงต่อโรคไข้หวัดได้ โดยสามารถรับได้จากแหล่งพลังงานหลักจากแสงแดด ที่ควรตากแดดเป็นประจำวันละ 15 – 30 นาทีต่อวัน

·      สังกะสี ช่วยลดการติดเชื้อในร่างกาย โดยพบได้จาก อาหารทะเล เต้าหู้ ข้าวกล้อง เห็ด ผักโขม งาดำ เนื้อสัตว์ ถั่ว

·      โพรไบโอติกแบคทีเรีย ที่เป็นแบคทีเรียตัวดีในร่างกาย ช่วยเพิ่มประสิทธิภาพการทำงานของลำไส้ได้ดีขึ้น ช่วยทำลายเชื้อโรคที่เข้าสู่ร่างกายและเพิ่มภูมิคุ้มกัน โดยพบได้จาก      โยเกิร์ต กิมจิ นัตโตะ ผักดองต่าง ๆ ที่ผ่านการดองที่สะอาดและถูกสุขลักษณะ และพรีไบโอติก อาหารของแบคทีเรียตัวดี เพื่อฟื้นฟูสภาพแวดล้อมในลำไส้ พบได้จาก หอมหัวใหญ่ หอมแดง กากใยต่าง ๆ เป็นต้น

แต่เพื่อการฟื้นฟูร่างกายหลังจากการติดเชื้อไวรัสโควิด – 19 แล้ว การรับประทานอาหารอาจได้รับสารอาหารไม่เพียงพอที่ร่างกายต้องการทุกวัน การเลือกรับประทานวิตามินเสริมอาจเป็นอีกหนึ่งตัวช่วยเพื่อเพิ่มภูมิคุ้มกันได้มีประสิทธิภาพมากขึ้น 

Doctor Quote: นอกจากการฟื้นฟู และเพิ่มภูมิคุ้มกันให้ร่างกายหลังการติดเชื้อไวรัสโควิด – 19 แล้ว สิ่งสำคัญคือกำลังใจของสมาชิกในครอบครัว และตัวเองเพื่อให้สามารถมีพลังและมีวินัยในการฟื้นฟูร่างกาย ให้กลับมาปกติอีกครั้ง