มะม่วงหาวมะนาวโห่ กับสรรพคุณทางยาคุณค่าจากธรรมชาติ

ผลการวิจัยทางวิทยาศาสตร์ พบว่ามะม่วงหาวมะนาวโห่อุดมไปด้วยสารที่มีคุณประโยชน์ เช่น สารต้านการอักเสบ สารต้านอนุมูลอิสระ อย่างฟลาโวนอยด์และฟีนอลิก เป็นต้น

มะม่วงหาวมะนาวโห่สุกปริมาณ 100 กรัม

• ให้พลังงานประมาณ 75 แคลอรี
• มีไขมัน 2-5 กรัม
• น้ำตาล 7-12 กรัม
• วิตามินซี 9-11 มิลลิกรัม 

สรรพคุณทางยาของมะม่วงหาวมะนาวโห่ที่ผ่านการทดลองทางวิทยาศาสตร์ อาทิ

บรรเทาอาการท้องผูกและท้องเสีย 

ตำรายาแผนโบราณ กล่าวว่า น้ำต้มจากใบมะม่วงหาวมะนาวโห่มีสรรพคุณช่วยรักษาโรคเกี่ยวกับระบบย่อยอาหาร ตลอดจนบรรเทาอาการท้องผูกและท้องเสีย งานวิจัยชิ้นหนึ่งจึงทดลองให้หนูกินสารสกัดหยาบจากใบมะม่วงหาวมะนาวโห่ ผลลัพธ์ชี้ให้เห็นว่าสารสกัดดังกล่าวมีฤทธิ์กระตุ้นการทำงานของลำไส้ รวมทั้งอาจช่วยบรรเทาอาการท้องผูกและท้องเสียได้

อย่างไรก็ตาม เนื่องจากงานวิจัยชิ้นนี้ศึกษากับสัตว์และมีข้อจำกัดในด้านต่างๆ อยู่มาก จึงยากที่จะยืนยันถึงประสิทธิภาพเมื่อนำมาใช้กับคน จำเป็นต้องวิจัยเพิ่มเติมกับคนจำนวนมากและต้องออกแบบงานวิจัยอย่างรัดกุมเพื่อพิสูจน์ว่าได้ผลจริงหรือไม่ ผู้ที่ต้องการใช้ผลไม้ชนิดนี้ช่วยบรรเทาอาการท้องผูกหรือท้องเสียควรเลือกใช้อย่างเหมาะสม และทางที่ดีควรปฏิบัติตามแนวทางการรักษาที่ถูกต้อง หากท้องผูกควรเริ่มจากการปรับพฤติกรรมการรับประทานอาหาร โดยเน้นผักผลไม้ที่มีกากใยสูง ดื่มน้ำให้มากเพื่อช่วยให้อุจจาระอ่อนตัวลง และออกกำลังกายสม่ำเสมอเพื่อกระตุ้นให้กล้ามเนื้อในระบบขับถ่ายทำงานได้ดี ส่วนผู้ที่ท้องเสียควรดื่มน้ำมากๆ หรือใช้ผงเกลือแร่โออาร์เอส (ORS) เพื่อชดเชยน้ำที่ร่างกายสูญเสียไปจากการขับถ่าย และอาจขอคำแนะนำจากเภสัชกรเกี่ยวกับการใช้ยาช่วยหยุดถ่ายเพื่อบรรเทาอาการถ่ายท้อง

ป้องกันตับอักเสบ

การใช้ยารักษาโรค อาหารเสริม การดื่มแอลกอฮอล์ หรือการได้รับสารพิษในระยะยาวอาจทำให้ตับอักเสบและเสียหายได้ ซึ่งในกรณีที่ร้ายแรงอาจนำไปสู่การเกิดแผลบริเวณเนื้อเยื่อตับ ตับวาย และอาจถึงขั้นเสียชีวิต

มะม่วงหาวมะนาวโห่เป็นผลไม้อีกชนิดหนึ่งที่เชื่อกันว่ามีสรรพคุณช่วยป้องกันภาวะเป็นพิษต่อตับมาอย่างยาวนาน ด้านข้อมูลทางวิทยาศาสตร์นั้น มีงานวิจัยในหนูชิ้นหนึ่งที่แสดงให้เห็นว่าสารสกัดจากรากมะม่วงหาวมะนาวโห่ในปริมาณ 100 200 หรือ 400 มิลลิกรัมต่อน้ำหนักตัว 1 กิโลกรัม ต่างช่วยป้องกันภาวะตับเป็นพิษจากการใช้ยาพาราเซตามอลและคาร์บอนเตตราคลอไรด์ได้อย่างมีนัยสำคัญ โดยคาดว่าเป็นเพราะสารสกัดดังกล่าวมีคุณสมบัติเป็นสารต้านอนุมูลอิสระ อย่างไรก็ตาม คุณประโยชน์ด้านนี้ของมะม่วงหาวมะนาวโห่จะนำมาใช้กับคนได้จริงหรือไม่ และควรใช้รูปแบบใดจึงจะเกิดผลดีที่สุด คงต้องรอให้มีการศึกษาในคนโดยตรงเสียก่อน

ดีต่อผู้ป่วยเบาหวาน 

สารสกัดจากผลมะม่วงหาวมะนาวโห่ดิบอาจมีสรรพคุณช่วยลดระดับน้ำตาลในเลือด เนื่องจากมีการศึกษาชิ้นหนึ่งชี้ให้เห็นว่าหนูที่ป่วยเป็นโรคเบาหวานมีระดับน้ำตาลในเลือดลดลงอย่างมีนัยสำคัญหลังจากได้รับสารสกัดดังกล่าว ซึ่งคาดว่าเป็นผลมาจากสารต้านอนุมูลอิสระอย่างโพลีฟีนอลิก ฟลาโวนอยด์ และฟลาวาโนนที่พบ แต่ก็เช่นเดียวกันกับคุณประโยชน์ด้านอื่น ๆ ที่ยังไม่อาจยืนยันได้เพราะเป็นการทดลองกับหนู การนำมาใช้กับคนอาจมีกลไกการออกฤทธิ์และความปลอดภัยแตกต่างกัน ที่สำคัญ ผู้ป่วยโรคเบาหวานควรควบคุมอาการของโรคด้วยการดูแลสุขภาพให้แข็งแรง ออกกำลังกายสม่ำเสมอ รักษาน้ำหนักให้อยู่ในเกณฑ์มาตรฐาน ควบคุมการรับประทานอาหารอย่างเหมาะสม และใช้ยาควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดตามคำแนะนำของแพทย์อย่างเคร่งครัด

ต้านการอักเสบ 

ภาวะอักเสบเป็นต้นเหตุสำคัญของการเกิดโรคหลายๆ ชนิด เช่น ข้ออักเสบรูมาตอยด์ โรคหืด โรคหลอดเลือดแดงแข็ง และการเกิดแผลต่างๆ ซึ่งแม้จะมียาสำหรับต้านการอักเสบช่วยบรรเทาภาวะนี้ได้ แต่ยาหลายๆ ชนิดก็มีผลข้างเคียงที่ไม่พึงประสงค์ สมุนไพรต่างๆ จึงกลายมาเป็นอีกทางเลือกหนึ่งของผู้ที่ต้องการความปลอดภัย โดยเฉพาะมะม่วงหาวมะนาวโห่ที่ขึ้นชื่อในการต้านอักเสบมาแต่อดีต ทำให้เริ่มมีการศึกษาในด้านนี้ตามมา

 

 

 

ภาพ : freepik