‘เทียนเทียนเซี่ยงซ่าง’ ศิลปะ (การเรียนรู้) คือ การเรียนรู้ (ศิลปะ)

นิทรรศการเทียนเทียนเซี่ยงซ่าง : ศิลปะ (การเรียนรู้) คือ การเรียนรู้ (ศิลปะ) (Tian Tian Xiang Shang : Arts is Learning Learning is Arts) ที่สัญจรไปจัดแสดงตามเทศกาลศิลปะการออกแบบ หอศิลป์ และพื้นที่สาธารณะทั่วโลก ซึ่งมีผู้ชมงานมากกว่า 2 ล้านคน ในเมืองต่างๆ เช่น เซี่ยงไฮ้ ไทเป สิงคโปร์ ปักกิ่ง โตเกียว แตกู มิลาน ปารีส วอชิงตัน ดี.ซี. แอนน์ อาร์เบอร์ ชิคาโก โทรอนโต แวนคูเวอร์ เม็กซิโกซิตี ซีแอตเทิล เป็นต้น ได้เดินทางมาจัดแสดงที่กรุงเทพมหานครเรียบร้อยแล้ว

สุภาษิตจีน “เทียนเทียนเซี่ยงซ่าง” แปลความได้ว่า “เรียนรู้สิ่งใหม่ ก้าวหน้าต่อไป” ป้ายสุภาษิตนี้ติดอยู่ตามประตูโรงเรียนประถมศึกษาทุกโรงเรียนในช่วงยุคทศวรรษที่ 1950 เพื่อให้นักเรียนทุกคนหมั่นสะท้อนความคิดและพัฒนาศักยภาพของตนเองอย่างต่อเนื่อง

สำหรับการมาแสดงในไทย มีการรวบรวมผลงานออกแบบสร้างสรรค์ตุ๊กตาเทียนเทียนฯ ของศิลปินหลายสาขาของฮ่องกงและนานาประเทศกว่า 200 ชิ้น และศิลปิน นักออกแบบ ผู้รัก และสนับสนุนงานศิลปะไทย อาทิ ภัทราวดี มีชูธน ดาว วาสิกศิริ ประธาน ธีระธาดาพิเชษฐ กลั่นชื่น ทวิตีย์ วัชราภัย เทพาคำ นักรบ มูลมานัส เนติวิทย์ โชติภัทร์ไพศาล และตัวแทนพรรคการเมืองต่าง ๆ ได้ออกแบบเพิ่มอีกกว่า 100 ชิ้น ซึ่งเป็นการจัดงานร่วมกันของหอศิลปวัฒนธรรมแห่งกรุงเทพมหานคร ร่วมกับคณะซูนี ไอโคซาฮีดร็อน

ความเป็นมาของศิลปะคอนเซ็ปชวลที่รวบยอดแนวความคิดเชิงทดลองนี้ เริ่มต้นจาก แดนนี่ ยุง ผู้อำนวยการร่วมและผู้ก่อตั้งคณะซูนี ไอโคซาฮีดร็อน ได้สร้างสรรค์การ์ตูนเชิงมโนทัศน์ขึ้นมา ในช่วงยุคทศวรรษที่ 1970 โดยสร้างตัวละครเด็กเทียนเทียนฯ ให้เป็นเด็กช่างสงสัย ใฝ่รู้ทุกเรื่อง และตั้งคำถามกับทุกสิ่งรอบตัวตามสุภาษิตดังกล่าว

ความจงใจออกแบบให้ตุ๊กตาเทียนเทียนมีสีขาว เมื่อบวกกับรูปร่างสามมิติ เทียนเทียนจึงเป็นเหมือนผืนผ้าใบว่างเปล่าที่สามารถจะเปลี่ยนแปลงและแสดงสิ่งต่างๆ ได้อย่างไร้ขอบเขต ผู้ที่มาใช้ผืนผ้าใบนี้มีอิสระที่จะแสดงความคิด ความเห็น และถ่ายทอดอารมณ์ความรู้สึก โดยใช้เทียนเทียนเป็นเวทีและสื่อแสดงความคิดสร้างสรรค์และการสนทนาแลกเปลี่ยนกัน

ว่าไปแล้ว แดนนี่ ยุง เป็นผู้ริเริ่มสร้างสรรค์งานศิลปะแนวทดลอง ผู้ร่วมก่อตั้งและผู้อำนวยการศิลปะร่วมของคณะซูนี ไอโคซาฮีดร็อน ศิลปินและผู้นำทางด้านวัฒนธรรมที่ทรงอิทธิพลที่สุดในฮ่องกง ตลอดระยะเวลา 40 ปีมานี้ แดนนี่ ยุง ได้มีส่วนร่วมในงานศิลปะหลากแขนงหลายแนวทาง ไม่ว่าจะเป็นละครเวที การ์ตูน ภาพยนตร์ วีดิทัศน์ ทัศนศิลป์ ไปจนถึงศิลปะจัดวาง ทั้งหมดได้ไปจัดแสดงต่างประเทศมาแล้วกว่า 30 เมือง

แนวความคิดของเทียนเทียนเซี่ยงซ่างสัมพันธ์กับเศรษฐกิจสร้างสรรค์ ศิลปะ และการศึกษา แต่ในขณะเดียวกันก็เกี่ยวข้องกับความคิดสร้างสรรค์ของฮ่องกงและเมืองต่างๆ รอบโลกที่เข้าร่วมโครงการนี้ด้วย

ในนิทรรศการแต่ละครั้ง ศิลปิน ผู้ทำงานสร้างสรรค์ และเยาวชนในแต่ละเมืองจะได้รับเชิญเข้าร่วมงาน เพื่อสะท้อนสถานภาพในสังคม และมุมมองเกี่ยวกับสภาพแวดล้อมในสังคมที่พวกเขาอาศัย ทำงาน และเล่นสนุกอยู่ เป้าหมายก็คือเพื่อสร้างเครือข่ายนานาชาติกลุ่มผู้ทำงานสร้างสรรค์ และเวทีสนทนาข้ามวัฒนธรรมและหลากวัฒนธรรมอันยั่งยืน

ภายในนิทรรศการจะเห็นว่ามีการออกแบบเทียนเทียนฯ หลายแบบ อย่างของฮ่องกงก็มีเทียนเทียนฯ สะท้อนภาพคนทั้งคนธรรมดาสามัญ คนแต่งกายสวยงามหรืออาจแปลกตา

ส่วนไทยก็สะท้อนสังคมไทยบางตัวสวมใส่ชุดไทย สวมมงกุฎชฎาไทย บางตัวห้อยพระ สะท้อนศิลปวัฒนธรรมความเชื่อ ความศรัทธาของคนไทย หรือบางตัวถือเบ็ดตกปลา แต่ผลลัพธ์ที่ได้คือขวดพลาสติกเบ็ดแทน สะท้อนถึงปัญหาขยะพลาสติกในทะเล และยังมีอีกหลากหลายมุมมองแตกต่างกัน

ที่สำคัญบรรดาเด็กๆ และผู้คนที่มาชมนิทรรศการได้มีส่วนร่วมสร้างสรรค์ตามจินตนาการอีกกว่า 2,000 ชิ้น ในบริเวณ Workshop ชั้นนิทรรศการที่จัดขึ้นในเมืองไทยครั้งนี้

เทียนเทียนเซี่ยงซ่าง ได้ขยายเครือข่ายไปทั่วโลกเพื่อส่งเสริมศิลปวัฒนธรรม การมีส่วนร่วมของทุกคนความคิดสร้างสรรค์ การสนทนาแลกเปลี่ยนความคิดเห็น และการรณรงค์ประเด็นต่างๆ ในหลายหลากชุมชนและภาคส่วน

ติดตามชมนิทรรศการเทียนเทียนเซี่ยงซ่าง : ศิลปะ (การเรียนรู้) คือ การเรียนรู้ (ศิลปะ) ได้ที่หอศิลปวัฒนธรรมแห่งกรุงเทพมหานคร ปทุมวัน บนชั้นนิทรรศการหลักชั้น 8 เวลา 10.00-21.00 น. ได้จนถึงวันที่ 12 เม.ย. 2562 (หยุดวันจันทร์) โทร. 02-214-6630