ดาวิด ฮอคนีย์ 82 พอร์เทรต + 1 สติลไลฟ์

โดย อฐิณป ลภณวุษ

ณ แกลเลอเรีย อินเตอร์นาซิออนนาเล อาร์ตเต โมเดร์นา ดิ กา’เปซาโร หรือหอศิลปะสมัยใหม่ กา’เปซาโร อินเตอร์เนชันแนล เมืองเวนิส ประเทศอิตาลี กำลังจัดแสดงภาพพอร์เทรตและสติลไลฟ์ ผลงานของยอดจิตรกรอังกฤษแห่งศตวรรษที่ 20 ฉายาศิลปินร่วมสมัยผู้เป็นแรงบันดาลใจมากที่สุด อย่าง ดาวิด ฮอคนีย์ เจ้าของผลงานชื่อดัง A Bigger Splash (1967) และ Mr and Mrs Clark and Percy (1970-71) ใน Exhibition of 82 portraits and 1 still life by David Hockney

งานนี้ ภัณฑารักษ์ กาเบรียลลา เบลลิ ร่วมกับ เอดิท เดวานีย์ แห่งรอยัล อคาเดมี กรุงลอนดอน ประเทศอังกฤษ ได้ขนเอาผลงานพอร์เทรต 82 ชิ้น บวกกับงานสติลไลฟ์ 1 ชิ้น ของยอดศิลปินเมืองผู้ดี ที่เพิ่งจัดแสดงไปที่รอยัล อคาเดมี มาให้ชาวอิตาเลียนได้ผลัดกันชม ก่อนที่จะย้ายไปโชว์ ณ กุกเกนไฮม์ มิวเซียม สาขาเมืองบิลเบา ประเทศสเปน ต่อด้วย พิพิธภัณฑ์หอศิลป์ ลอสแอนเจลิส เคาน์ตี สหรัฐอเมริกา

ดาวิด ฮอคนีย์ เกิดที่เมืองอุตสาหกรรม อย่างแบรดฟอร์ด ในปี 1937 เขาย้ายมายังกรุงลอนดอนเพื่อศึกษาต่อที่รอยัล คอลเลจ ออฟ อาร์ต (ปี 1959-1962) หลังศึกษาจบจากโรงเรียนศิลปะแห่งแบรดฟอร์ด ซึ่งเขาก็ได้กลายเป็นหนึ่งในกลุ่มจิตรกรรุ่นเยาว์หัวกะทิของอังกฤษอย่างรวดเร็ว โดยในปี 1961 ได้มีนิทรรศการร่วมกับเพื่อนนักศึกษาศิลปะ อย่างเช่น อัลเลน โจนส์, อาร์. บี. กิทาช ฯลฯ ซึ่งทำให้ดาวิดกลายเป็นที่รู้จักอย่างรวดเร็วด้วยผลงานที่แสนจะโดดเด่นของเขา

การเดินทางไปยังสหรัฐในปีเดียวกันนั้น ได้สร้างชื่อของเขาให้กลายเป็นจิตรกรชาวอังกฤษที่โดดเด่นที่สุดในศตวรรษที่ 20 กับการวาดภาพวิถีแห่งอเมริกันชน สีสันอันแพรวพราวแห่งแคลิฟอร์เนีย ถ่ายทอดออกมาเป็นภาพสีสันจัดจ้านแนวฟิกกูเรทีฟ ซึ่งผสมผสานระหว่างภาพเคลื่อนไหว ภาพแลนด์สเคปมุมใหม่ ภาพวาดสีพาสเทล ภาพวาดสีน้ำมัน กลายมาเป็นผลงานชิ้นเอก โดยเฉพาะกับทั้งสองภาพดังที่กล่าวมาข้างต้น ซึ่งนับเป็นจิตรกรรมร่วมสมัยที่แทบจะหาค่าไม่ได้

สำหรับ Exhibition of 82 portraits and 1 still life by David Hockney ที่แกลเลอเรีย อินเตอร์นาซิออนนาเล อาร์ตเต โมเดร์นา ดิ กา’เปซาโร เมืองเวนิส เป็นภาพที่ดาวิดวาดระหว่างปี 2013-2016 เชื่อว่า เขาไม่ได้วาดภาพแบบอื่นๆ เลย นอกจากพอร์เทรต 82 ชิ้นกับสติลไลฟ์อีก 1 ชิ้นนี่ ระหว่างที่ (ยัง) ใช้ชีวิตอยู่ในแคลิฟอร์เนีย โดยคนที่มาเป็นแบบส่วนใหญ่ก็อยู่ในแวดวงคนสนิท ไม่ว่าจะเป็น เจ้าของแกลเลอรี่ศิลปะ นักวิจารณ์งานศิลป์ ภัณฑารักษ์ ศิลปิน อย่างเช่น ศิลปินคอนเซ็ปชวล จอห์น บัลเดสซารี, แลร์รี แกกโกเซียน นักค้างานศิลปะ หรือภัณฑารักษ์ สเตฟานี บาร์รอน นอกจากนั้นก็เป็นคนในครอบครัว และคนที่อยู่ในชีวิตประจำวันของเขา

ภาพพอร์เทรตทั้งหมด 82 ภาพ ดาวิด วาดในลักษณะที่เหมือนกันหมด คือให้นั่งบนเก้าอี้เดียวกันเบื้องหน้าฉากหลังสีฟ้า โดยแต่ละคนนั้น จิตรกรอังกฤษแห่งศตวรรษที่ 20 ใช้เวลาวาดรายละ 3 วัน หรือที่เขาบอกว่า ให้มานั่งโพส “คนละ 20 ชั่วโมง”

ภาพวาดในฟอร์แมตเดียวกัน ดูๆ ไปก็เหมือนการจัดระเบียบความหลากหลายทางชีวภาพ ความแตกต่างในแต่ละภาพก็คือ เพศ สีผิว และบุคลิกเฉพาะของแต่ละคน คล้ายว่า ดาวิด ฮอคนีย์ ในวัยเฉียด 80 จะไม่รู้จักเหน็ดเหนื่อยในการค้นหาจิตวิญญาณ และดึงเอาบุคลิกภาพของแต่ละคนออกมา

ปี 2013 ดูเหมือนเป็นปีที่ ดาวิด กลับมาสร้างสรรค์งานแบบตึงมืออีกครั้งหนึ่ง หลังจากเตรียมงานสำหรับนิทรรศการ The Bigger Picture ณ รอยัล อคาเดมี กรุงลอนดอน ซึ่งเป็นภาพแลนด์สเคปของแคว้นยอร์กเชอร์บ้านเกิดของเขาเสร็จ ก็หันมาเริ่มต้นโครงการวาดภาพพอร์เทรตเซตนี้ หลังจากเดินทางกลับไปอยู่ที่ลอสแองเจลิสอีกครั้งหนึ่ง โดยส่วนใหญ่เป็นพอร์เทรตของคนที่เคยคุ้นกับดาวิดเป็นสิบๆ ปีขึ้นไปทั้งสิ้น

จิตรกรดึงคาแรกเตอร์ของแบบที่วาดในฟอร์แมตเดียวกัน ค่าที่เป็นคนคุ้นเคยทั้งนั้น คำวิจารณ์จึงเกิดขึ้นตั้งแต่ในสตูดิโอวาดภาพ ดาวิดเม้าท์ มาร์ติน เกย์ฟอร์ด นักวิจารณ์ศิลปะว่า ต้องสั่งให้โพสท่านู้นท่านี้เสียวุ่นวาย ขณะที่ บิง แมคกิลเฟรย์ เพื่อนสนิทของเขาที่เห็นภาพ ถึงกับหลุดปาก “ผมดูเหมือนเซลส์ขายตู้เย็นมาก!”

Exhibition of 82 portraits and 1 still life by David Hockney จัดแสดงที่ หอศิลปะสมัยใหม่ กา’เปซาโร อินเตอร์เนชันแนล เมืองเวนิส ตั้งแต่วันนี้-22 ต.ค.ศกนี้