วัฒนธรรมคุณภาพ สวนกุหลาบวิทยาลัย

โดย...วรธาร ทัดแก้ว ภาพ วิศิษฐ์ แถมเงิน

เอ่ยชื่อโรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัย (ส.ก.) ไม่รู้สึกแปลกใจที่ทำไมนายกรัฐมนตรีของประเทศไทยซึ่งมีจำนวนถึง 8 คน จบจากสวนกุหลาบวิทยาลัย และไม่สงสัยเลยที่ผู้จบจากสวนกุหลาบวิทยาลัยจะประสบความสำเร็จในชีวิตหน้าที่การงานมีชื่อเสียงในวงสังคมและระดับประเทศ หลายคนประสบความสำเร็จในด้านการเมือง หลายคนก้าวขึ้นเป็นผู้นำและผู้บริหารระดับสูงในหน่วยงานของรัฐและบริษัทเอกชน หลายคนเป็นนักธุรกิจที่มีชื่อเสียง

เรียกได้ว่า คนที่จบจากสวนกุหลาบวิทยาลัยได้เจริญงอกงามในทุกสาขาอาชีพ ทั้งเป็นผู้นำประเทศ ตำรวจ ทหารระดับนายพล นักการเมือง นักกฎหมาย อัยการ แพทย์ อธิการบดี อาจารย์มหาวิทยาลัย นักกีฬาทีมชาติ นักธุรกิจ ผู้บริหารระดับสูงในองค์กรเอกชนและอื่นๆ อีกมาก นั่นเพราะว่า สวนกุหลาบสร้างคนให้เป็นผู้นำนั่นเอง

สุภาพบุรุษสวนกุหลาบนั้นมีที่มา

คำเรียกขานสวนกุหลาบวิทยาลัยหรือชาวชมพู-ฟ้าว่า “สุภาพบุรุษสวนกุหลาบ” จึงมิได้ถูกอุปโลกน์ขึ้นลอยๆ แต่มาจากอัตลักษณ์อันโดดเด่นที่ถูกหล่อหลอมและปลูกฝังมาจากวัฒนธรรมที่ชาวสวนกุหลาบสร้างขึ้นมาช้านาน

กล่าวคือผู้ที่จบจากสวนกุหลาบวิทยาลัยทุกคนจะได้รับการปลูกฝังให้มีคุณลักษณะในด้านการเป็นผู้นำ กล้าแสดงออกในการพูดการกระทำที่ถูกต้องจนเป็นแบบอย่างให้ผู้อื่นทำตาม ความมีน้ำใจต่อเพื่อน ความสามัคคีในหมู่คณะ ไม่ทอดทิ้งกันในยามยาก รู้จักทะนุถนอมน้ำใจ ให้อภัยซึ่งกันและกัน ตลอดจนการมีสัมมาคารวะต่อพี่ผู้อาวุโสกว่า รับฟังคำแนะนำอย่างมีเหตุผล ยึดคุณลักษณะที่ถูกต้องของรุ่นพี่เป็นแบบอย่าง

นอกจากนี้ ยังถูกบ่มเพาะให้ตระหนักในคุณค่าของการประสิทธิ์ประสาทวิชาความรู้ ความกตัญญูรู้คุณ ความอ่อนน้อมถ่อมตนต่อครูบาอาจารย์ เชื่อฟังคำสั่งสอน ตลอดจนความกตัญญูกตเวทีต่อพ่อแม่ และการแสดงความโอบอ้อมอารีต่อรุ่นน้อง ให้คำแนะนำในยามที่น้องมีปัญหา ดูแลด้วยความเต็มใจโดยไม่หวังผลตอบแทน

นี่คืออัตลักษณ์ของชาวสวนกุหลาบวิทยาลัย เข้มข้น เหนียวแน่น และสัมผัสได้ทุกเมื่อแม้กระทั่งในวันเปิดเรียนของทุกปี

วันมหัศจรรย์สุภาพบุรุษสวนกุหลาบ

วันเปิดภาคเรียนประจำปีการศึกษา 2560 ของโรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัยปีนี้ ตรงกับวันที่ 15 พ.ค. 2560 ถือเป็นวันที่พ่อแม่ ผู้ปกครอง ครูอาจารย์ ตลอดจนนักเรียน โดยเฉพาะชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 จำนวน 504 คน และเป็นนักเรียนรุ่นที่ 141 หรือใครก็ตามที่ก้าวเข้ามาในรั้วโรงเรียนจะได้สัมผัสถึง “ความมหัศจรรย์” ของวันนี้ที่โรงเรียนอื่นไม่มีอย่างแน่นอน นั่นก็คือ วันที่รุ่นพี่ศิษย์เก่าสวนกุหลาบวิทยาลัย รุ่น 86 มารับน้องรุ่น 141 เข้าโรงเรียนในวันเปิดเทอม

แค่ฉายบรรยากาศตอนยังไม่เริ่มพิธีในยามเช้าก็แสดงให้เห็นถึงความอบอุ่นที่รุ่นพี่ 86 ซึ่งนำโดย พล.อ.วีรศักดิ์ มณีอินทร์ พล.ร.อ.พลวัฒน์ สิโรดม สุชาย ลิมโปดม และผองเพื่อนที่มากันร้อยกว่าคน มอบให้น้องๆ ด้วยการแต่งกายย้อนอดีตสมัยเข้าเรียนในปี 2510 ในชุดนักเรียนเสื้อเชิ้ตแขนสั้น คอตั้ง สีขาว ปักอักษร ส.ก. ที่อกเสื้อขวาเหนือราวนม กางเกงทรงนักเรียนขาสั้น เข็มขัดหนังสีดำ รองเท้า ผ้าใบสีดำ รุ่นน้องเห็นแล้วพูดเป็นเสียงเดียวว่า “อบอุ่นเหลือล้น”

“ที่มาของกิจกรรมนี้เกิดจากแนวคิดของ พล.ต.ท.ณัฐพงษ์ วัฒนสุคนธ์ (บรองโก้) หรือ พี่ถ่าน ศิษย์เก่ารุ่น 81 ที่เห็นว่าเพื่อนๆ ที่เรียนด้วยกันมาครบ 50 ปีพอดีน่าจะมีกิจกรรมอะไรที่เกิดประโยชน์ต่อโรงเรียน พร้อมเสนอว่าการมารับน้องเข้าโรงเรียนเป็นวัฒนธรรมที่สร้างความอบอุ่นให้น้องๆ และทำให้เลือดชมพู-ฟ้าของเราชาวสวนกุหลาบเข้มข้นเสมอ จึงเริ่มจัดรับน้องเข้าโรงเรียนในปีแรก 2555 โดยรุ่น 81 รับน้องรุ่น 136 และปีนี้ครบ 50 ปีของรุ่น 86 ที่ต้องรับน้องรุ่น 141” ศ.คลินิก นพ.อุดม คชินทร อธิการบดีมหาวิทยาลัยมหิดล, สุมิตร ปุณยกนก ศิษย์เก่ารุ่น 86 และ วารุณี ศุภกรโกศัย อาจารย์สอนรุ่น 86 ร่วมให้ข้อมูล

ด้าน วรชัย พิจารณ์จิตร ศิษย์เก่าสวนกุหลาบฯ รุ่น 86 ให้ข้อมูลเพิ่มเติมว่า กิจกรรมดังกล่าวมิใช่แค่การมารับน้องเข้าโรงเรียนเท่านั้น แต่รุ่นพี่จะร่วมทำกิจกรรมพาน้องรุ่น 141 ไปโรงเรียน และส่งขึ้นห้องเรียนของตัวเอง พร้อมให้คำแนะนำและแบ่งปันประสบการณ์ดีๆ ของการเป็นสายเลือดชมพู-ฟ้าให้น้องๆ ฟังเพื่อสร้างบรรยากาศและขวัญกำลังใจให้ทุกคนเกิดอุตสาหะตั้งใจเรียน

ขณะที่คุณพ่อของ ด.ช.ชยุตพล ธนวัฒนนุกูล นักเรียนชั้น ม.1 ห้อง 112 เผยความรู้สึกว่า การรับน้องเข้าโรงเรียนของรุ่นพี่ 86 ในวันนี้อบอุ่นมากๆ ไม่เคยเห็นที่ไหนมาก่อน แค่วันแรกก็สร้างความประทับใจให้พ่อแม่ผู้ปกครองแล้ว ขอบอกตามตรงว่านี่คือโรงเรียนที่ใช่ของลูกและการให้ลูกมาเรียนที่นี่เพราะต้องการให้เขามาอยู่ในสังคมที่เต็มไปด้วยความรัก ความสามัคคี ความกตัญญู มีน้ำใจ ให้เกียรติกันซึ่งหาที่ไหนไม่ได้ ส่วนเรื่องเรียน
สวนกุหลาบนั้นไม่เป็นรองใครอยู่แล้ว

กราบคารวะครูอาจารย์ที่เคยสอน

อีกกิจกรรมเด่นในวันมหัศจรรย์สุภาพบุรุษสวนกุหลาบที่ศิษย์เก่ารุ่น 86 จัดขึ้นก็คือการไหว้ครู โดยการเชิญครูบาอาจารย์ที่เกษียณอายุมารับปฏิการคารวะจากศิษย์ สมหมาย วัฒนคีรี อดีตผู้อำนวยการโรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัย (ปี 2535-2539) กล่าวว่า นอกจากวัฒนธรรมนับถือพี่และดูแลน้องของสวนกุหลาบจะแนบแน่นแล้ว การตระหนักในคุณค่าความกตัญญูรู้คุณอ่อนน้อมต่อครูบาอาจารย์ ศิษย์สวนกุหลาบทุกคนมีความเป็นเลิศด้วย

“ครูไม่แปลกใจที่บรรดาศิษย์เชิญครูอาจารย์ที่เกษียณอายุมาร่วมงานนี้เพื่อกราบไหว้กระทำปฏิการตอบแทนบูชาคุณ เพราะว่าสวนกุหลาบวิทยาลัยบ่มเพาะเขามาแบบนี้ พวกเขามีเลือดชมพู-ฟ้าเข้มข้น นี่คืออัตลักษณ์ของเขา อัตลักษณ์ของสวนกุหลาบ พวกเขา
สมาร์ทในหลายๆ เรื่อง ทั้งความคิด ความเป็นผู้นำ การดำเนินชีวิต ความกตัญญู การช่วยเหลือเพื่อน ดูแลน้อง ลองคิดดูว่าจะมีโรงเรียนไหนบ้างที่ศิษย์แต่ละรุ่นจัดตารางเพื่อไปดูแลครูและพาครูไปเที่ยวฟรีๆ”

อดีตผู้อำนวยการหญิงคนเดียวของสวนกุหลาบฯ กล่าวต่อว่า มิเพียงศิษย์เก่ารุ่นพี่จะต้องดูแลรุ่นน้องเท่านั้น แม้ในส่วนของครูอาจารย์ก็มีวัฒนธรรมแบบเดียวกัน คือมีบทบาทที่ต้องดูแลครูรุ่นน้องที่เข้ามาใหม่สืบทอดกันไปเรื่อยๆ ด้วย อยากจะบอกว่านี่คือส่วนหนึ่งของวัฒนธรรมคุณภาพของชาวสวนกุหลาบที่กล้าพูดได้เลยว่าไม่มีที่ใดเหมือน